Gayet hassas ve verimli bir alet daha da iyi hale getirilebilir mi? Lazer telemetreler konusunda öncü firma Leica mesafe ölçeri Rangemaster’e hem daha çok, hem daha hızlı fonksiyonlar ekledi. Menzili yine bir kilometrenin üzerinde, yazılımı sayesinde açı kompansasyonu (açı dengeleme) yapabiliyor ve bunu hava sıcaklığı ile basıncını dikkate alarak yapıyor.
Dijital telemetreler yivli tüfeklerle avlanan avcıların davranış biçimlerini radikal şekilde değiştirdiler: Kişisel tecrübeleri ve uzak mesafeli atışlar için sadece dürbünü referans alan avcılık türü, yerini atış mesafesini hassas şekilde ölçen ve bu şekilde avlanma eylemini farklı ayrıntılara dayandıran bir aletin kullanıldığı boyuta bıraktı.
Yazılım tekniklerinin gelişmesi ve günümüzün rafine optronik uygulamaları sayesinde avcının kullanımındaki verilerin sayısı giderek çoğaldı ve buna bir de telemetre eklenince, avcının atış öncesi balistik açıdan hazırlık seviyesi iyice yükseldi.
Bu sayımızda, ilk bakışta bir önceki modelin bire bir aynısı gibi görünen Leica Rangemaster Crf 1600-B gibi bir telemetrenin, nasıl daha inovatif fonksiyonlar ve daha yüksek performans ortaya koyabildiğini açıklamaya çalışacağız.
YILLARIN TECRÜBESİ
Telemetreler alanında Leica projelendirme bakımından diğer mesafe ölçer göre daha yüksek teknolojiye sahip bir marka. Bu Alman firması doksanlı yıllarda ilk kez spesifik olarak avcılığa hitap eden bir ürünle boy gösterdi. O dürbünün boyutları bugünkülere oranla insanı hayrete düşürecek kadar büyüktü, ama form olarak günümüzdeki modelleri bir minyatürü gibiydi. Boyutlardaki küçülme performanstaki artışa paralel bir seyir izledi ve günümüzde kullanılan vCfr serisi modellere gelindi. Bilindiği gibi bu modeller sundukları bilgisayar uygulamaları içinde yer alan veri işleme özellikleriyle saptanan mesafe ile ilgili daha bir çok veriyi avcının kullanımına sunuyor, optimum atış pozisyonu ve koşulu hakkında ayrıntılı bilgi veriyorlar.
İki adet çalıştırma düğmesi (sağdaki daha çıkıntılı) görülüyor. Soldaki kırmızı noktalı mod seçimi için
Yeni Rangemaster Crf 1600-B bir önceki modelin ergonomik dizaynını ve minimum boyutlarını (113x75x34) devam ettiriyor, ama hem daha hafif (210 yerine 190 gram), hem de yenilikçi yazılımı sayesinde daha üstün performansa sahip. Bu telemetre, scan modunda bile (tarama modunda) bir metrelik toleransla 1463 metreye (1600 yard’a) kadar son derece hassas ölçümler yapabiliyor, arazinin eğimi belirliyor, hava sıcaklığını ve barometrik basıncı saptıyor ve bütün bu veriler daha sonra yeni yazılımı tarafından işlenerek balistik düzeltme yapılıyor.
Mesafe ölçerin gövdesi alüminyumdan, üzeri ise karbon plastik filmle kaplı. Ergonomik bir dizayna ve çıkarılıp takılan tipte (gözlüklü kullanıcılar için) oküler donanıma sahip. Oküleri hafifçe dışa doğru çekip döndürdüğünüzde diyoptri ayarını da yapmış oluyorsunuz.
Çalışma prensibi her zamanki gibi: Alet insan gözü tarafından algılanamayan bir lazer ışını üretiyor (sınıf -1 kategorisindeki bu ışın doğrudan göze tutulduğunda bile görme duyusuna zararlı değil); bu ışın hedef üzerine düştüğünde, sisteme entegre bir mikro işlemci tarafından ışının hedefe erişme zamanı baz alınarak mesafe hesaplanıyor. Üstteki oyuk bölümde bulunan düğmeye bastığınızda (iri boyutu eldivenle bile rahatça basmanızı sağlıyor), aleti çalıştırmış oluyorsunuz ve ekranda hedefe yöneltilen kare şeklindeki arpacık görüntüleniyor. Düğmeye ikinci bir kez basıldığında ise ölçüm görüntüye geliyor. Kazara basılmasını önlemek amacıyla telemetrenin profili içinde daha az belirgin şekilde yerleştirilmiş olan diğer bir düğme ise ayarlara girmeyi ve uygulamalar içinden istediğinizi seçmeyi sağlıyor.
YAPTIĞIMIZ TEST
Leica’nın bu yeni telemetresi ile ilk buluşmamız av sahasında oldu. Toscana Bölgesindeki Casole Val d’Elsa bölgesindeki 160’a 800 metrelik son derece geniş ve 350-400 metrelerden güvenli atışların yapılabildiği bir alanda mesafe ölçeri test ettik. Diğer markaların benzer tipteki telemetrelerine nispeten Leica’nın daha küçük ve hafif olması asla performansını etkilemiyor. Bunda iyi hesaplanmış ergonomisinin olduğu kadar, kullanılan yazılım kalitesinin de büyük etkisi var, zira son derece hızlı yanıt verebilen bir software söz konusu. Düğmeye basar basmaz aktif hale gelen aleti hedefe yöneltmenizle birlikte bütün verileri bir anda ekranda görebiliyorsunuz: karşınıza metre veya yard birimiyle mesafe verisi geldiği zaman ikinci düğmeye bastığınızda, derece birimiyle belirtilen yer açısı, hava sıcaklığı (Celsius veya Fahrenheit derece biriminden) ve atmosfer basıncı değeri beliriyor.
Leica telemetrenin önden görünüşü. Dış mercekler yağmura dayanıklı Aqua-Dura film kaplı.
Aydınlatmalı sanal arpacık küçük ama çok stabil. Ölçümler ise gözle algılanamayan değişiklikleri bile son derece hassas saptamalarla belirledi. Örneğin, telemetreyi bulunduğumuz pozisyondan karşı çalılıklara yönelterek burada sıra halinde dizilmiş bir yaban domuzu sürüsüne odakladık. Ekranda en soldaki ile en sağdaki yaban domuzu arasında 8 metrelik bir mesafe olduğu gösterilince, ilk önce farkına varmadan telemetreyi oynattığımızı ve hatalı ölçüm yaptığını düşündük. Ama atışı yaptıktan sonra çalıların bulunduğu noktayı referans alarak vurduğumuz hayvanın yanına gittiğimizde, gerçekten de en baştaki çalının yanında duran sürünün en başındaki yaban domuzuyla bizim vurduğumuz arasında en az 7,5 metrelik bir mesafe vardı!
Scan, yani sürekli ölçüm veya tarama fonksiyonu aynen bir önceki modelde olduğu gibi, butonu 2,5 saniye kadar basılı durumda tuttuğunuzda çalışmaya başlıyor. Hedef karesi içine aldığınız her bir nesne derhal görüntü olarak beliriyor ve örneğin dağınık bir sürü içinde en yakın hayvanı derhal belirleme şansı veriyor. Şu ana kadar anlattığımız fonksiyonlar eski modellerdekilere oranla bir iyileştirme anlamı taşıyorlar ama, bu modeldeki ABC (Advanced balistic compensation) sistemi tam bir evrim niteliğinde ve atışa kesinlikle katkı sağlayan bir işlev. Bu sistem seçilebilen 12 balistik eğriye dayanıyor. Kendi fişeğinize tekabül eden eğriyi seçtiğinizde ve dürbün sıfırlama mesafesini girdiğinizde yapacağınız tek şey önerilen düzeltme şeklini seçmek. Nitekim, isterseniz display ekranda saptanan gerçek mesafenin bir saniye (an) sonrasının, yani yer açısına göre “düzeltilmiş” mesafenin görüntülenmesini isteyebilirsiniz, ya da santimetre veya klik sayısı (her bir klik milimetre veya moa değere tekabül ediyor) olarak düzeltme seçeneğini tercih edebilirsiniz. Ayarlar aynen bize gösterildiği gibi ve (ilk kez anlaşılır ve basit bir dille yazılmış olan!) kullanım kılavuzunu okuduğumuzda gayet kolay olduklarını ve her avcı tarafından rahatlıkla kullanılabileceğini gördük.
Pil yuvası görülüyor. Normal koşullarda pil ömrü yaklaşık 2.000 ölçüm.
Leica Rangemaster Crf 1600 telemetreyi daha önce tanıttığımızda avcıya önemli ve ilginç fonksiyonlar ve yararlı bir balistik kompansasyon (dengeleme) olanağı sunduğunu yazmıştık. Bugün Leica bu daha hafif ve daha gelişmiş balistik fonksiyonlara sahip modeliyle karşımıza fiyatını değiştirmeden çıkıyor.
Test sırasında edindiğimiz izlenimler ve Alman üreticinin zaten çok fonksiyonel bir aleti daha da geliştirmiş olması, bu konuda yılların deneyimine sahip olduğunu ve dolayısıyla performans açısından piyasanın en iyisinin bu basit kullanımlı telemetre olduğunu düşündürüyor. Son bir ayrıntı daha verelim: Bu telemetre firmanın Portekiz Fameliçao kentinde yetmişli yıllardan beri üretim yapan, ama şimdi komple yenilenmiş olan fabrikasında üretilmiş.
