Geçenlerde bir siyasetçimizin poligonda atış yaptığını televizyonlardan izledik.
Geçenlerde bir siyasetçimizin poligonda atış yaptığını televizyonlardan izledik. Hedefe isabet konusunda pek başarılı olamasa da silahseverlerin konuya olan ilgisi yüksek oldu. Bu gibi durumlarda ister profesyonel ister amatör olun mutlaka kısa bir ön hazırlık yapmak gereklidir.
Sabahları uyanırken gerinmemiz güne iyi başlayabilmemiz için bir ön koşuldur. Her ne kadar bazı yerlerde bunun zararlı olduğu veya başka sebeplerle sakıncalı olduğu söylense de doğrusu durum tam tersidir. Uyanma sonrası inaktif durumda bulunan kaslar ve kılcal damarlarımız aktif hale gelirler. Kasları germemiz, basit ve kolay hareketleri kolay şekilde yapmamızı sağlar. Germe hareketi bazen esnetme hareketi ile karıştırılır. Germe aktif ve pasif olarak yapılırken esnetmede eklemlerin rolü daha büyük olur.
Germe egzersizleri antrenman ve hareket bilimleri alanında “Stretching” olarak isimlendirilmiştir. Biz buna “germe cimnastiği” diyoruz. Bu hareketler sportif ısınma için başlangıçta yapılması önerilen egzersizler içinde yer almaktadır. Bazen ısınmanın başında bazen de antrenmanın sonunda yapıldığını literatürden izliyoruz. Şimdi buralardan yola çıkarak atıcılıktaki ısınmanın önemine geçelim:
İster tabanca ister tüfek olsun, avcılık veya atıcılık sporu öncesi, yarışmanın ya da av süresine bağlı olarak belirli limitler dahilinde ısınma yapmak gereklidir. Uzun zamanlar öncesi, özellikle atıcılık yapan sporcularımızın ve antrenörlerinin ısınmanın kalp atım hızını arttırdığını, bu nedenle atış esnasında performansı önemli düzeyde negatif olarak etkilediğini iddia ediyorlardı. Oysa bu görüş son derece yanlış idi. Her sporda mutlaka ısınmanın gerekliliği tartışılmaz boyutlardadır.
Kalbimiz yapılan egzersizin süresi, şiddeti ve tipi ile doğrudan ilişkili olmaktadır. Bir müsabakadaki kalp atım hızı (Nabız) değerleri antrenmanı etkileyecek bazı parametreleri etkileyebilir. Atıcılıkta genelde çok düşük nabız değerleri istense de bunun ancak ciddi bir antrenman ve antrenman dönemleri sonrasında mümkün olabileceği bilinmelidir. Genelde iyi ısınmış ve bunu kaliteli yapabilmiş sporcuların daha başarılı oldukları bir gerçektir. Isınmanın performansa etkileri konusu hemen her sporda araştırma konusu olmuş ve genelde ısınmanın mutlak biçimde pozitif etkileri tartışmalarda yer almıştır.
Atıcılıkta sportif ısınma fizyolojik, psikolojik ve kondisyonel parametrelerin optimal düzeylere taşınmasıdır. Dinlenik kalp atım hızının ölçülmesi ve kayıtlara geçirilmesi önemlidir. Strese bağlı olarak artan nabza karşı vücudun direnç göstermesi beklenir. Bu durum iyi bir antrenman programındaki ısınma bölümünde gizlidir. Isınma önce giysilerle başlar. Giydiklerimiz o işi yapmamız için en iyi düzeyde olmalıdır. Hava ısısı, nemi ve bulunulan yükseklik not edilmelidir. Ani ısı değişikliği gösteren ortamlarda giysi teknolojisi önemlidir. Mühimatın hazırlanması, atış alanına gidilmesi, çeşitli ve konvensiyonel önlemlerin alınması ısınma bölümüne ait olmaktadır.
Evet şimdi ısınmaya başlıyoruz. Önce birkaç tur “jog” şeklinde koşumuz bulunuyor. Bu koşuya bir “hafif şiddette koşu” demekteyiz. Kulakları çınlasın, kıymetli Hocam Prof. Dr. Necati Akgün, bunu, atların “tırıs” denilen koşusuna benzetirdi. Ardından aktif cimnastik alıştırmaları… Kollar, eller, el bilekleri, kalça, diz, omuz bölgesi eklemlerinin daha geniş açılarda çalışmasını sağlayacak egzersizler bu bölümü rahatça kapsayabilir. Sonra teknik hareketler: Silahı kavrama, vücut pozisyonu, kalça ve gövdenin fonksiyonel hazırlığı, tutuş teknikleri, nefes, nişan almalar, tetik bırakmalar ve diğerleri…
Bazı teknik adamlar otojen antrenmanlarla ısınmayı tamamlamaktadırlar. Isınma ile birlikte artan nabız bu dönemde kalıcı ve etkili bir performans değerine indirilmektedir. Zamanla artan atış ve isabet endişesinin kalbe vereceği negatif etkiler stresle başa çıkma teknikleri ile giderilebilir. Hatta çeşitli gevşeme teknikleri kısa süreli olsa da denenebilir.
Netice olarak gerek tabanca, gerekse tüfek olsun atıcılığın her türünde ısınmanın performansa etkisi yüksektir. Bunun her antrenman ve müsabaka öncesi dikkatlice yapılması beklenir. Süresi konusunda bizim bugünkü bilgilerimiz 21 dakikanın altında olmaması şeklindedir. Bu süre yeterli midir sorusuna cevabımız hayır şeklinde yer alacaktır. Isınmanın önemli olduğunu, iyi bir ısınmanın aynı zamanda olası sakatlıkların önlenmesinde faydalı olacağı, kardiyovasküler (kalp, solunum, dolaşım ve kaslar) sistemin daha uyumlu çalışacağı gerçeğinden yola çıkarak her zaman bu ön hazırlığın iyi biçimde yapılmasını öneriyorum.