Polimer malzemeden kubuz, .22 long rifle ve .22 magnum çapında mühimmat için tek bir sürgü mekanizması, işin gösterişi değil özü var: Cz, eski 511 modelinin yerini alan bu yeni yarı otomatik silahıyla karşımıza bu kartvizitle çıkıyor. Metalik nişan düzenekleriyle zaten isabet oranı yüksek, dürbünle çok daha isabetli olacağı kesin
CZ markası sürgülü karabinalar ve yarı otomatik tabancalarda zaten iyi tanınır, ama 511 modeli de çoğu kez kimileri için sempatik bir kenardan ateşlemeli yarı otomatik silah seçeneği oluşturmuştur. Yıllarca kataloglarda yerini alan bu model zaman geçtikçe haliyle eskimeye yüz tuttu ve performans anlamında pek bir şey kaybetmediyse bile, tasarım ve üretim sistemleri anlamında biraz eski moda kaldı. Bu nedenle Iwa 2010 fuarında bu modelin yerini alacak olan silah tanıtıldı ve yenilenmiş tasarımı, modüler yapısı, işçilik ve malzemelerindeki rasyonellikle yeni ürün hemen beğeni topladı. Model kodu da 512 olarak belirlendiğine göre, demek ki bir önceki modelin izlerinden gidecek.
.22lr ve .22 magnum mühimmat kullanımı tek bir sürgü uzunluğuyla mümkün. Daha küçük çaplı mühimmat için şarjörün arkasına konulan polimer bir bloktan yararlanılıyor.
YAPISI
Silah imal edilirken öncelikle maliyetlerin sınırlı tutulması yönünde bir hedef belirlenmiş, ama aynı zamanda atış konforu ve isabet hassasiyeti gibi özelliklerden ödün verilmek istenmemiş. Kasa iki bütünden oluşuyor: Biri polimer malzemeden yapılmış olan ve tetik mekanizmasına, sürgüye ve dipçik-kundak grubuna destek oluşturan alt kısım, diğeri hafif alaşımlı metal malzemeden yapılmış olan ve namluyu taşıyan üst kısım. Bu iki grup yan taraflarında bulunan bir çift kızak ve önde ahşap el kundağının gizlediği iri bir pimle birbirine raptedilmiş. Kenardan ateşlemeli karabinaların (yarı otomatik olanlar da dahil) bir çoğunda bildiğimiz gibi bir tane .22 lr kalibreye, bir tane de .22 magnum kalibreye uygun sürgü mekanizması bulunur. 512 modelinde ise, farklı olarak, her iki çap için tek bir sürgü mevcut: Eğer silah .22 lr kalibrede ise, şarjör ağzının arka kısmına polimerden yapılmış bir takoz takılıyor.
Çek firmasının yeni yarı otomatik modeli .22lr kalibreli Cz 512 görülüyor.
Rws R50 mühimmatla yakalanan Grupman çapı: 16 mm
Muhtemelen bunun icra yayları da farklı. Çünkü (bu da diğer birçok modele kıyasla bir başka farklılık) silahta birbirine paralel durumda ve sürgü bloğunun yanlarında bulunan iki adet icra yayı var. Fişeğin neden olduğu titreşimler de dikkate alınırsa, teorik olarak aşırıya kaçmış bir “destek” söz konusu, ama üretici Cz firması silahın sadece standart fişeklerle değil, çok hızlı olanlar ve hatta subsonic(yani ses hızının altındaki hızlara dahil) fişeklerle de ateş edebilmesini istemiş. Tek bir sürgü mekanizması olduğundan, kovan fırlatma penceresi de tek ve iki kalibre için müşterek. Hatta, .22lr kalibre için biraz bol geldiğini ve bu nedenle kovan fırlatma evresinde daha güvenli olduğunu belirtelim. Kovanın silahtan dönerek atılmadan önce geriye doğru yaptığı hareketi kovan fırlatıcının uzunluğu ile ayarlanıyor. Nitekim kovan fırlatıcı doğrudan kubuza sabitlenmiş uygun uzunlukta madeni bir plakadan oluşuyor.
Çalışma sistemi doğrudan geri tepmeli (ataletli) ve bu silahta çift icra yayı kullanılması nadir görülen bir durum. Alt çerçeve polimerden yapılmış, ön tarafında üst çerçeveyle birleşmeyi sağlayan pim için açılmış bir delik var.
Üst çerçeve ise hafif alaşımlı metalden yapılmış. Resimde namlu kubuzu görülüyor. Kubuza kovan fırlatıcı ile alt çerçeveye birleşim sağlayan iki diş sabitlenmiş.
Silahın şarjörleri de polimerden yapılmış, 5 veya 10 fişek kapasitesine sahip, hafif kıvrımlı tipteler ve oldukça dışa çıkık bir altlık ile donatılmışlar. Bu geniş altlık; çıkarma aşamasında şarjörün daha kolay kavranmasını sağlıyor. Tutucu tırnak, ön kısımda bulunan bir mandaldan oluşuyor. Ulusal katalog sistemi geçerli olduğu devirde bu silah sportif silahlar kategorisinde yer aldığından İtalya’da koleksiyon ruhsatı almak için gereken ihbar zorunluluğu kapsamına girmiyor. Silahta son atışı yaptıktan sonra sürgüyü açık tutmaya yarayan bir düzenek mevcut değil ve bu da belli ki mekanizmayı en temel ve basit formatta tutabilmek için uygulanmış diğer bir çözüm. Namlu 525 mm uzunluğunda, yarı-ağır tipte ve soğuk çekiçleme (dövme) sistemiyle imal edilmiş. Namlu ağzı 11 derecelik açıyla bitiyor ve köşesi kazara gelebilecek darbelere karşı kütleştirilmiş. Paket donanım olarak, korunaklı bir çubuk arpacık ve hem yukarı hem yanal yönde ayarlanabilen gezle donatılmış. Bu arpacık atıcılık amaçlı mikrometrik bir nişangah sayılmaz ama, tüfeğin genel kullanım amacına uygun. Ayrıca gezin mesnedi üzerinde ne kadar hareket ettirileceğini belirleme ve eski yerine getirilmesine yardımcı olma amaçlı beyaz referans çizgileri mevcut. Bunlarla yetinmeyenler için, kubuzun üzerinde kırlangıç kuyruğu tipi geçmeli bir kızak mevcut ve 11 mm boyundaki bu kızak sayesinde dürbün takmaya yarayan montaj ayaklarını silaha monte etmek mümkün.
El kundağı yassı olduğundan önden destekli atışlarda silahın dengesinin korunmasına katkı sağlıyor. Üzerinde yaylı kayış halkaları mevcut. Resimde aynı zamanda kundağı sökmeye yarayan ve bir madeni parayla bile açılabilen iri vida göze çarpıyor.
Dipçikle ilgili olarak da bir şeyler söylemek lazım: Kayından imal edilmiş ve iki parçadan oluşuyor (bu da ilk bakışta 512 ile eski 511 arasındaki temel farklardan biri); tabanca tipi kabzayla donatılmış olan dipçik arkada aşağı doğru hafifçe eğimli ve iki yanı tam simetrik. Dolayısıyla solak atıcılar için de kullanıma uygun. Kundak köşeli tipte ve namlu ağzına doğu hafifçe daralıyor. Destek tezgahı üzerinden yapılan destekli atışlar için gayet stabil olduğu gibi, zayıf elle kavranması için de uygun şekilde tasarlanmış bir dizayna sahip. Kayış bağlantı halkaları da unutulmamış.
Tetik sistemi ayar yapılamıyor, ama temizlenmesi kolay ve tetik düşürme ağırlığı aşırı değil. Fotoğrafta aynı zamanda tetik köprüsü üzerindeki emniyet düğmesi görülüyor.
SÖKME İŞLEMİ
Sökme işi son derece basit, ama birkaç alete ihtiyaç var. Önce kundağın alt kısmında kayış halkasına yakın konumdaki iri vidayı sökmek gerekiyor. Bunun için ya bir tornavida, veya ince bir madeni para gerekli. İlk söküşte, vida fabrikada çok sıkılmış olduğundan tornavida şart. Kundak çıkarıldıktan sonra, kubuzun iki parçasını bir arada tutan pimi sivri bir aletle hafifçe bastırarak çıkarmak gerekiyor. Bu durumda artık kubuzun üst bölümünü ileri doğru kaydırmak mümkün. Bunu, kurma kolu ile bu kolun kılavuzunun arka ucu çakışana kadar ileri itiyor ve yerinden çıkarıyorsunuz. Kubuzun üst bölümü çıkarıldıktan sonra sürgünün iç kısmı ve icra yayları ortaya çıkıyor.
TEST ATIŞLARIMIZ
Test atışlarımızı ithalatçı Bignami di Ora firmasının kendi poligonunda gerçekleştirdik. Atışları metalik nişangahlar ve önden tezgah destekli olarak 50 metre mesafeden yaptık. Atışlarda önce oldukça enerjik iki fişek kullanmayı tercih ettik: Cci Mini mag Hp ile Rsw High velocity Hp. Bunlardan başka bir de nispeten daha sakin ama (en azından teorik olarak) daha isabetli bir fişek olan Rws50 ile atışlar yaptık. Silahla ilk temasının sizde derhal olumlu bir etki bırakıyor. Tabanca tipi kabza ele iyi oturuyor, dipçik uzunluğu orta boylu atıcılara uygun, el kundağı da hem zayıf el için iyi bir tutuş sağlıyor, hem de önden destekli atışlarda tüfeğin dengesini korumasına yardımcı oluyor. Silindirik kurma kolu rahatça hareket ettirilebiliyor, geriletirken fazla güç harcamanıza gerek bırakmıyor. Polimer şarjörleri doldurma işlemi de, gerdele bağlı yanal yönlendiriciler bulunmasa bile yeterince rahat gerçekleşiyor. Şarjörün yanlarında üçüncü ve beşinci mermiye tekabül eden delikler mevcut, bu şekilde kalan bakiye mühimmatı kontrol etme şansı var.
Korunak içindeki çubuk arpacık, geniş ve köşeli yapısıyla göze iyi oturuyor.
Silahın kontrol edilebilirlik derecesinden bahis etmek yersiz olur, zira adeta yerinden oynamayan bir tüfek söz konusu ve şarjörün sadece 5 fişek kapasiteli olması gerçekten yazık, çünkü bu tüfekler nişan hizasını kaybetmeden ani hedeflere mükemmel hızlı seriler yapmak mümkün. Ağırlık merkezi iyi dağıtılmış olduğundan tüfeğin dengesi çok iyi, namlunun yarı-ağır tipte oluşu da uzun mükerrer atışlar yapıldığında aşırı ısınmasını önlüyor. Hollow point(oyuk uçlu) mühimmat kullanmamıza rağmen sıfır besleme sorunuyla atış serileri gerçekleştirdik. Köşeli ve geniş arpacık göze iyi oturuyor ama gez penceresi kanaatimizce biraz fazla yuvarlak hatlara sahip; daha köşeli bir “U” sanki daha iyi olurdu. Ama buna mukabil gezin dar kanatları insiyaki atışı kolaylaştırıyor. Tüfeğe bir dürbün takılması doğal olarak daha isabetli atışlar yapılmasını sağlar. Nitekim madeni nişan düzenekleriyle iyi grupmanlar elde ettik ama, tetik mekanizmasıyla haşır neşir olmamaktan kaynaklanan birkaç serseri mermi ister istemez isabet yüzdesini etkiledi.
Gez basit ama işlevsel, yükseklik ve yatay yönde ayarlanabiliyor, üzerinde beyaz referans çizgileri var.
Tetik sistemi iki aşamalı, düzgün çalışıyor ve tetik düşürme ağırlığı 2.000 gramın biraz altında. Rws R50 fişeklerle çok iyi sonuç aldık ve beş el atış sonunda isabet noktaları 16 mm çapında bir daire içinde toplandı.
525 mm uzunluğundaki namlusuyla tüfeğin göze hoş gelen kompakt bir görünümü var.
Bu tüfeğin gerçekten son derece rekabetçi satış fiyatını da nazarı dikkate alırsak, poligon atıcılığı yapmak veya özel alanlarda diktiğiniz hedeflere keyfi yaşamak isteyenler için çok iyi bir seçim olacağını düşünüyoruz. Saldırı tüfeklerinin giderek yaygınlaşan klonlarına (taklitlerine) alternatif olarak klasik görünümlü yarı otomatik bir kenardan ateşlemeli silah isteyenler içinde ideal bir seçim olabilir. Son olarak şunun da altını çizelim: Bugün .22 magnum fişek halen sportif silahlar sınıfında yer alıyor.
TEKNİK KART
Üreticisi: Ceska Zbrojovka, www.czub.cz
Modeli: 512
Tipi: Yarı otomatik karabina
Çapı: .22lr (ve aynı zamanda .22 magnum)
Çalışma sistemi: ataletli sistem
Besleme sistemi: Tek sıralı çıkartılabilir tipte şarjör
Fişek kapasitesi: 5 veya 10
Namlu uzunluğu: 525 mm
Toplam uzunluk: 1.000 m
Tetik mekanizması: Direkt, ayarlanabilme özelliği yok
Müsademe (çarpma) sistemi: Dahili (gizli) horoz
Emniyet tertibatı: Tetik korkuluğu üzerinde manuel emniyet butonu
Nişan düzenekleri: Tünel içinde korumalı çubuk arpacık, yükseklik ve yatay yönde ayar yapılabilen gez
Malzeme: İskelet polimerden, üst kılıf hafif alaşımlı metalden imal edilmiş, namlu ve sürgü çelikten, dipçik ise kayın ağacından yapılmış
Yüzey işçiliği: Çelik kısımlar koyulaştırılmış, üst receiver mat siyah anodize, dipçik ise polyester cilalı yüzey işçiliği görmüş
Sınıfı: Sportif silah
Ağırlığı: 2.670 gram
SATIN ALMAK İSTEYENLER İÇİN
Kimlere yönelik: İsabetli ama aynı zamanda seri atışlar yapabilen .22lr kalibre tutkunlarına yönelik bir silah
Neleri gerektiriyor: Zaten iyi olan isabet hassasiyeti dürbünle daha da iyi olabilir
Neden satın alınır: Rustik ama iyi bir işçilik düzeyi olan, fazla süslü püslü olmayan ama sağlam ve güvenilir bir silah olduğu için
Kimlerle kıyaslanabilir: Askeri görünümü olmayan .22lr kalibreli bazı tüfeklerle. Örneğin: Browning Sa, Remington 597 Synthetic, Sabatti Sporter.