Çok Yönlü Kullanımda En Üst Nokta

Efsanevi 202 modelinin yeni doğal ve agresif versiyonu: En kötü koşullarda test edilmiş “ilaflon” yüzey işçiliği, ayarlanabilir yanak desteği ve “soft touch” yumuşak kaplamalara sahip başparmak delikli polimer dipçik grubu ve metal nişan düzenekli 560 mm namlu. Selektif av, sürek avı ve iz sürüme özellikleri açısından iyi bir tercih.

Kabzayı daha iyi kavrama ve dolayısıyla daha iyi kontrol sağlama amaçları doğrultusunda başparmak deliği bulundurma özelliğine sahip dipçikler son yıllarda Amerika’da av silahları arasında giderek yaygınlaştı (özellikle de Varmint karabinalarda). Ama birkaç yıldan beri Avrupalı üreticilerde bu tip bir dipçik yapısına ilgi göstermeye başladılar. Geçtiğimiz günlerde Norimberg kentinde yapılan silah fuarında bu özelliğe sahip bolt-action karabinalar bilhassa Blaser, Anschütz ve Krieghoff gibi firmaların sergi alanlarında bolca mevcuttu. Sauer firması da bu trende uymak istedi ve bu tip dipçiği ilk önce 303 modeli yarı otomatik karabinasında denedi. Çok geçmeden bu modelin yanına bir de Alman firmasının amiral gemisi sayılan 202 bolt-action modelinin Synchro Xt versiyonu eklendi. İşte bu yazımızın konusunu oluşturan karabina bu son versiyon. Eğer birçoklarınız “Avrupa’da av silahı olarak kullanılacak bolt-action bir karabina sadece ahşap dipçikli olmalıdır, işte o kadar” diyorsanız, yazının geri kalan kısmını okumasanız da olur. Yok, şayet “biz bir safkan peşinde değiliz, böyle bir karabinada fonksiyonellik ve çok yönlü kullanım gibi özellikler de ilgimizi çeker” diyenlerdenseniz, o zaman Synchro Xt karabina muhakkak ilginizi çekecektir.

ÜSTÜNLÜKLERİ VE KUSURLARI

Sadece mekanik açıdan değerlendirmek gerekirse, mekanizma her zamanki gibi: Sağlam, son kullanıcıya farklı çaplarda farklı namlular uygulama olanağı tanıyan modüler yapısı nedeniyle çok yönlü, ama bilhassa zarif yapısı ve kundakla dipçiği net bir şekilde ayıran profili sayesinde, çok da şık. Bu spesifik versiyonun mekanizması çelikten yapılmış, dönüşlü ve ileri geri hareketli bir sürgüye ve önde altı adet (120 dereceli üçerlik iki seri) kilitleme takozundan oluşan bir kilit sistemine sahip. Tırnaklar doğrudan namlu kubuzunun uzantısı içine giriyorlar. Fotoğraflarda görülen örnek, sürgü kolu Avrupa tipi (yani yassı, ıspatula şeklinde) olan, parlak yüzey kaplamalı bir prototip, ama distribütörlere verilecek olan seri üretim tüfekler sürgü kurma kolu düz ve hafifçe geriye eğimli, topuzlu ve İlaflon mat yüzey işçilikli olacaklar. İloflan(bir çeşit teflon kaplama), yüzeylerin kimyasal bir işlemle kaplanmasından ibaret patentli bir proses, aşınmaya ve hava koşullarının yol açtığı korozyona karşı klasik koyulaştırma veya fosfatlama türü yüzey kaplamalarına nispeten çok daha fazla direnç kazandırıyor. Çelik yüzeyler veya ilaflon kaplanmış kısımlar tuz sisi olarak adlandırılan test kabinlerinde 250 saatten fazla tutularak, daha sonra da bakım yapılmadan iki sene açık havada bırakılarak test ediliyorlar.

Sauer 202 modeli de Synchro Xt versiyonuyla XXI yüzyila girmiş oldu.

Synchro Xt modeline ilham veren fikir, en zorlu hava ve ortam koşullarına dayanıklı, ama aynı zamanda kullanışlı ve pratik, hem selektif (sürü içinden hedef seçerek yapılan) avlarda nişan alarak yapılan, hem de yaban domuzu sürek avlarında insiyaki olarak yapılan atışlara uygun bir karabina geliştirmek konseptinden doğmuş. Bu amaç doğrultusunda av profiline uygun (17 mm çaplı) namlusu 560 mm uzunluğunda tasarlanmış (çünkü sık ağaç ve çalı kaplı ormanda kullanışlı olması istenmiş). Aynı zamanda sürek avına uygun metal nişangahlarla donatılmış ve bu nedenle lamel tipi bir arpacık ile kırlangıç tipi bağlantılı (yanal yönde ayarlanabilen) ve oldukça ileri pozisyona yerleştirilmiş bir gez mevcut. Uzun mesafelerde daha spesifik kullanımlar için doğal olarak sürgü mekanizmasının üst kısmında dürbün montajı için açılmış dişli delikler bulunuyor. Bizim test ettiğimiz tüfeğe mükemmel bir Zeiss Diavari 4-16×50 T*Fl dürbün monte edilmişti. “Doğrudan görüşlü” olarak tabir edilen montaj ayakları sayesinde ayar kaybı yaşamadan dürbünden metal nişangahlara, bunlardan da tekrar dürbüne rahatça geçiş sağlanabiliyor.

Ayrıca silahın İtalya ithalatçısı ve distribütörü olan Bignami firması bir kampanya düzenlemiş ve karabina+ sabit bağlantılar ve Redfield halkalar + Z7 aydınlatmalı iç taksimatlı Zeiss Victory 4-16×50 Fl dürbünden oluşan üçlü seti özel fiyatla satışa çıkarmış durumda. Bu şekilde bu parçaları ayrı ayrı aldığınızda ödeyeceğiniz fiyata göre önemli ölçüde tasarruf edebiliyorsunuz.

Tüfeğin fişek besleme sistemi (Sauer için) tipik tek sıralı ve üç fişek kapasiteli şarjörden oluşuyor. Şarjörü çıkarmak için ağzının hemen ön tarafına yerleştirilmiş rahat butona basmak yeterli; basar basmaz yanal itişli bir yay sayesinde şarjör yuvasından fırlatılıyor ve elinize düşüyor.

Tüfeğin nihai görünümü bu: Av tipi orta boy 560 milimetrelik namlu, aşınmaya ve zorlayıcı ortam koşullarına maksimum direnç sağlayan İlaflon mat yüzey işçiliği.

DİPÇİK GRUBU

Synchrono Xt modelinin kalbi, onu Sauer 202 modelinin diğer versiyonlarından ayırt eden dipçiği. Başparmak deliği içeren dipçik konfigürasyonu, başparmağınızla kabzayı çok daha alçak bir pozisyondan kavramanıza olanak sağladığından, namlu eksenine nispeten oluşan açı daha açık oluyor ve bunun sonucunda atıcının güçlü eli daha dikey bir pozisyonda ve daha sıkı bir kavrama sayesinde tüfeği ve geri tepmeyi daha iyi kontrol edebiliyor (tabi bir kompansatör uygulama olanağı her zaman mevcut). Dipçikle avcı arasında mükemmel bir uyum sağlayan diğer etken ayrı bir parça olarak tasarlanmış yanak desteği. Önemli ölçüde inip çıkarak dikey yönde ayarlanabilen bu destek her tipte dürbünle çok daha iyi göz hizası yakalamanızı sağlıyor (çünkü bildiğimiz gibi objektif çapı büyüyüp küçüldükçe, bağlantı somunları da alçak, orta veya yüksek tipte olmak zorunda). Dipçiğin arka kısmında bulunan dişli pim tipi vida vasıtasıyla yanak desteğinin yükseklik ayarını rahatça yapabiliyorsunuz. Yanak desteğinin üst kısmı yumuşak bir polimer malzemeyle kaplı, böylelikle geri tepmenin yanaktaki etkisi yumuşatılmış oluyor. Aynı tipte soft touch kaplamalar tabanca tipi kabzanın tutuş alanlarını 1 da örtüyor. El kundağının yan taraflarındaki tutuş bölgeleri ise portakal kabuğu efektli kabarık kaplamalarla donatılmış durumda. Kauçuktan yapılmış omuzluk da oldukça kalın ve yumuşak, yüzeyi balık sırtı desenli kaymaz tipte, ayrıca kayış bağlantıları da ihmal edilmemiş.

1. Sürgü mekanizmasının emniyet butonunu barındıran kuyruk bölümü ve iğne kurulu uyarısı görülüyor. Bizim test ettiğimiz prototip tüfekteki kurma kolu yassı tipteydi, seri üretim tüfeklerdeki düz (geriye yatık) ve topuzlu olacak.

2. Emniyeti devre dışı bırakmak için korkuluk içinde tetiğin önünde yer alan düğme ileri itiliyor. Resimde sol tarafta sürgü mekanizmasını sökmeye yarayan pim görülüyor.

3. Şarjör yerleştirme ağzı ve şarjör çıkarma düğmesi (solda) ile haznenin çıkmasına yardımcı olan yay görülüyor.

TEST ATIŞLARIMIZ

Sauer 202 modelinin mekanizmasının Avrupa yapımı diğer mekanizmalara kıyasla sahip olduğu avantaj, başparmak delikli bir dipçikle eşleşmek için hazır durumda imal edilmiş olması: Başka deyişle, çift taraflı kumanda edilen emniyet sistemi o kadar rasyonel ki, bu tip bir dipçik yapısına cuk oturuyor denilebilir. Nitekim bildiğimiz gibi, başparmağın geçtiği delik, yani başparmak deliği, güçlü elin başparmağını bir nevi hapsediyor, dolayısıyla bu parmak bir çok av karabinasında hemen üst noktada bulunan ileri-geri hareketli emniyet butonlarına müdahale etme olanağına sahip olmuyor. Sauer 202 modelinde de sürgü mekanizmasının üst kuyruğunda bir emniyet düğmesi var diyeceksiniz, ama bu düğme sadece emniyeti devreye almaya yarıyor, devre dışı bırakma işlemi ise sadece tetik köprüsünün iç kısmında tetiğin ön tarafına konulmuş olan, aynı tipte ama ters konumdaki bir butonla yapılabiliyor. Bu nedenle, atıcı doğru atış pozisyonunu aldıktan sonra, artık emniyet modundan ateş etme moduna geçmesi için bu pozisyonunu en ufak şekilde değiştirmesine gerek kalmıyor.

1 ve 2. Başparmak deliği daha dikey ve dolayısıyla daha sıkı bir tutuş sağlıyor. Dipçik, dikey yönde ayarlanabilen bir yanak yastığı ile donatılmış.

Başparmak deliğine sahip dipçiklerin dezavantajlarına bakacak olursak, bunlardaki kusurlardan biri, deliğin iç kısmının bazen çok dar oluşu ya da ergonomik açıdan milimle olsa bile gereken şekilde ve dikkatle tasarlanmaması durumunda, atıcının birkaç dakika sonra başparmağı ile işaret parmağı arasındaki kaviste bir baskı/aşınma hissi duyması. Ama Synchro Xt modelindeki başparmak deliğine bakarsak, Sauer teknisyenleri tarafından bunun gerçekten çok iyi hesap ve tasarlanmış olduğunu görürüz, çünkü deliğin üstündeki kemerli kısım, yani çatısı, kabzayla mükemmel uyumlu bir hat oluşturuyor ve atıcı parmağında en ufak rahatsızlık hissetmiyor. Ayrıca oldukça geniş tutulmuş olan bu delik sayesinde, parmak sürgü koluna hızlı şekilde müdahale etmek için yerinden kolayca çıkıyor ve aynı kolaylıkla tekrar yerine girerek atıcının atış pozisyonuna seri şekilde tekrar geri dönmesini sağlıyor. Biz bunu atış testlerimizde simülasyon olarak denedik ve öyle olduğunu gördük.

İsabet hassasiyeti testlerini silahın ithalatçısı Bignami firmasının kendisine ait poligonda, 100 metre mesafeden stand destekli olarak ve kaliteli piyasa işi mühimmat kullanarak gerçekleştirdiğimiz atışlarla yaptık. Kullandığımız mühimmat 120 grain Nosler Ballistic tip çekirdekli Norma fişekler ile, 8.23 gramlık konik çekirdekli (Kegelspitz) RWS fişeklerden oluşuyordu. Yanaklığa gelince; maksimum alçaltılmış durumdayken metal nişan organlarına çok uygun olduğunu gördük (başparmak deliğinin üst kısmıyla tam hizadayken); dürbünle nişan aldığımızda ise, bunu oldukça yükseltmemiz gerekti. 56 mm çapında objektifli bir dürbün takıldığında yanak desteğinin en yüksek noktasına ayarlanması doğru olacaktır. Üzerindeki kaplamalar yumuşaklıklarıyla büyük konfor sağladıkları gibi, soğuk havada yaptığımız atışlarda yanağımızda sıcak bir dokunuş hissettirdiler. El kundağının yan taraflarında aynı polimer malzemeden yapılmış olan tırtıklı yüzeyler de tutuş açısından zayıf elle önemli katkı sağlıyorlar.

Balistik açıdan değerlendirdiğimizde tüfek bize herhangi bir sürpriz sunmadı ve zaten bir Sauer 202’den daha azını beklemezdik. Norma Nosler Balistik fişeklerle her bir kenarı 300 mm olan hayali bir üçgen içine üç mermi sıkıştırdık. Aynı mesafeden RWS konik çekirdekli fişeklerle yaptığımız atışta ise üçgen grupmanın kenarları 22 milimetreye indi. Hiç kuşkusuz silahı iyi tanıdıktan ve en doğru fişekleri kullanmaya başladıktan sonra isabet yüzdesi daha da artacaktır. Bu arada isabet oranının yüksekliğinde tetik mekanizmasının son derece temiz çalışmasının önemli rolü olduğunu da belirtelim. Kısa mesafeli tetiğin düşürme ağırlığını Lyman dinamometre ile sadece 1.200 gram olarak tespit ettik. Stecher mekanizmasını devreye aldığımızda tetik ağırlığı yalnızca 400 grama düşüyor.

1. Kundağın yan kenarlarında portakal kabuğu dokulu yüzeyler bulunuyor.

2 ve 3. Hızlı açılıp kapanan kilit donanımlı kayış halkası bağlantıları unutulmamış.

4 ve 5. Metalik nişan organları silahın yaban domuzu sürek avına veya yaralı hayvanı izleyip avlama amacına daha uygun tipte tasarlanmış.

SONUÇ

Görüntüden çok içeriğe önem vermek gerekirse, Synchro Xt modeli, göze hoş gelen damarlarla süslü ceviz bir dipçiğin güzelliğine sahip olmasa da, modern avcıya çok şeyler sunabilecek bir karabina. Sağlam, isabetli, ama aynı zamanda kompakt ve kullanışlı bir tüfek. “Gerçek” avda karşılaşılan ortam koşullarının neden olduğu aşınmalara son derece dayanıklı, selektif ava uygun olduğu kadar sürek avına da uygun bir karabina. Onu kısaca özetlememiz istenirse, tek bir tüfekle çok farklı türde avlara gidebilmenizi sağlayacak kapasitede diyebiliriz (ama tabii önce ona alışmanız gerekiyor!).