.410 Çaplı Sabatti Mini Ranger

Sabatti’nin yeni çiftesinde kubuz; .410 çapa “uyarlanmış”. Tüy sıklet diyebileceğimiz tüfeğin bataryaları modernize edilmiş

Geçenlerde Club 28-.410 adlı atıcılık kulübünün kurucuları Flavio Baldi ile Giorgio Fabris’e bir soru yöneltmiş ve İtalyan küçük çaplı silahlar şampiyonasındaki seanslarda kırılan tabak sayısı ile büyük çaplı silahlarla yapılan şampiyonanın atış seanslarında kırılanlar arasındaki farkın fazla olup olmadığını sormuştum. Bana verdikleri yanıtta, en azından iyi atıcıların müsabakalarında, büyük çaplı silahlarla küçük çaplılar arasında en fazla bir iki tabak fark olduğunu bildirmişlerdi. İşte bu da .410 çapa olan ilginin hem atıcılar hem üreticiler arasında giderek artmasındaki nedenlerden biri olmalı. Çünkü bu kalibre gerçekten son derece keyif verici ve atıcının sahip olduğu nitelikleri ortaya çıkarıyor ve ona en azından başarılı olabileceği yeni bir kategori sunuyor. Tabii bu ilginin altında bir de daha zarif atışlar yapmayı seven, ya da köpeğin ferma verdiği avlarda veya güme avlarında yapılan daha “sportif” atışlardan hoşlanan avcılar var. Fişek konusuna gelince, daha önceki yazılarımda da belirttiğim gibi, bu çapa uygun seçenekler ve çeşitlenen fişek arzı giderek çoğalıyor. Tabii buna bağlı olarak üreticiler de bu çapta tüfek çeşitlerini her gün biraz daha arttırıyorlar.

İşte bu bağlamda karşımıza çıkan yeniliklerden biri .410 çaplı Sabatti Mini Ranger. Bu kalibreye uygun kubuzu özel olarak krom kaplı veya kaplumbağa kabuğu olarak adlandırılan kaplamayla bezenmiş, bataryalar lamel yaylı Anson-Deeley sistemi, tüy sıkletteki tüfeğin ağırlığı ise 2.300 gramın altında. Namlu uzunlukları 660 veya 710 mm olarak değişiyor, istenirse sabit şoklu olarak tedarik ediliyorlar, İngiliz stili veya tabanca kabzalı dipçik ve kunduz kuyruğu tipinde el kundağı mevcut.

Bir Sabatti çiftesi için yüzde yüz güvenli tanımlamasını kullanabiliriz. Sabatti serisi olarak adlandırılan parçalar (kubuz, yüksük ve namlu boruları) mikro füzyon yöntemiyle imal ediliyorlar ve bu bileşenleri kullanarak çok sayıda üretici yıllarca kendi çiftelerini ürettiler. Bunlara bugün bir de .410 serisi eklenmiş oluyor. kubuz, 18NiCrMo5 çelik kullanılarak mikro füzyon prosesiyle elde edilmeden önce (kakma işçilikleri dahil) mekanik işlemlere, sementasyona ve temperleme işlemlerine tabi tutuluyor. Namlularda kullanılan çelik ise 42CrMo4 ve fabrikaya dolu çubuklar (barlar) halinde gelen bu malzeme önce deliniyor, sonra da taşlama ve rektifiye işlemlerinden geçiriliyor. Namlular yekpare gövdeye monte edildikten sonra orta dereceli ısıda gümüş alaşımlı kaynakla tutturuluyorlar. Namlunun iç kısmı krom kaplama ve cilalı.

Firma ortaklarından Emanuele Sabatti’nin söylediğine göre .410 çaplı modelin baskülü, deliklerin eksenler arası mesafesi daha dar ve kısa tutularak sınırları zorlamak suretiyle 28 numaralı fişekleri de kabul edebiliyor.

1. Baskülün göğsündeki lazerle işlenen gravürler Bamp;b Diego Bossi firması tarafından yapılmış. Kapak kısmını çerçeveleyen bordür süsleri fazla derin değil ve burada bir de uçan keklik figürü yer alıyor. Vidayı çevreleyen rozet süslemenin yanı sıra, koyu renkte tasarlanan öndeki kilit takozu kubuz estetiğini tamamlıyor.

2. kubuzun göğüs kısımları yuvarlak ve düz hatlara sahip. Geleneksel ve şık çakmak üzerindeki pim ve vidalar daha belirgin ve göze çarpacak şekilde tasarlanmış.

3. Kilitlenme sistemi İngiliz tipi, üç tur kumpas devirli olarak tanımlanan türden. Özel çelik üzerindeki işçilik kalitesi iyi düzeyde, yekpare kasanın namluyla birleşim noktalarındaki toleranslar da iyi.

4. Silahın mekanik şeması klasik: çakmaklarda mono-blok gövdenin iki kilit takozuna ait yuvalar var, bunlar içlerinde dikey tutuşlu kilit takozlarını barındırıyorlar.

5. Baskül tek bir parçadan oluşuyor ve kuyruk vidası yok. Resimde görülen Anson-Deeley tipi bataryalar (ateşleme grubu) tetik manivelasını geri döndüren helezon tipi iade yaylarıyla donatılmış. Horozların yayları ise “V” tipinde ve çakmakların içinde.

KÜÇÜK AMA KAPASİTELİ

Kubuz yekpare, yani tek bir parçadan oluşuyor, ve kuyruk vidası yok, çakmaklar kilit takozlarının ve yuvalarının daha kolay açılması için endüstriyel tipte tasarlanmış. Gövde genişliği 33,6 mm, yarım küre kubuz kapaklarının olduğu noktada genişlik 45 mm, çakmağın uzunluğu ise 54 mm. Kilit sistemi klasik bir Purdey. Yekpare gövdeye tutturulmuş kilit takozlarının ön yüzünde namlu bloğunun basküle oranla dönüş gerçekleştirdiği yüzey bulunuyor ve bu yüzey dönüş piminin etrafını sarıyor. Arka kısımda, kilit tırnaklarının her birinde, içine kilit sürgüsünün ankastre şekilde girdiği yuvaları barındırıyor. Silah kapalı durumdayken kilit tırnaklarının ikisi de kubuz ağzındaki kendilerine ait yuvalara girmiş durumda oluyorlar. Kilit sürgüsü (ya da takozu) ise baskül içine açılmış uzunlamasına kanal içinde gidip geliyor ve bu hareketi açma anahtarının kumanda ettiği dikey bir pimin çalıştırdığı bir eksantrik sağlıyor. Kapanma hareketi sırasında bu sürgü ileri hareket ediyor ve yüzeyleri önde takozların yuvaları içine geçerek namluların basküle oranla dönmesine engel oluyorlar. Açılma hareketi sırasında ise, geriye hareket eden sürgü kendisini ileri iten bir yayın gücünü yenerek kilit takozlarını yuvalarından çıkartıyor. Öndeki kilit takozu daha fazla güce maruz kaldığından arkadakinden daha uzun, çünkü üzerine namlular binmiş durumda. Bu durumuyla namlulara menteşe ve kılavuz görevi de yapmış oluyor. Öndeki takoz bir yandan diğerine geçer tipte olduğundan güvenlik açısından daha sağlam. Arkadaki kilit takozu ise daha küçük boyutlu, ama ateş etme sırasında silahı kapalı tutma görevini neredeyse tek başına yapıyor. Yay şeklindeki ön profili, namluların kapanmasıyla birlikte baskül pimine yaslanıyor. Arka profili de yay şeklinde olduğundan, Sabatti kilit takozlarının üç tur kumpas devirli kilit sistemiyle çalıştıklarını söyleyebiliriz. Silahın gerek kilitlenme, gerek terazileme sistemi kaliteli yapıldığından, boşluk ve sarsıntı hiç yok.

ANSON-DEELEY BATARYALAR

Bataryalar, yani ateşleme grubu veya çakmaklar, iki adet ve her biri bir namluya hizmet veriyor. Dolayısıyla başlıca iki kurma kolu olduğunu söyleyebiliriz (bunlar baskülü kırma eylemi sırasında istavroz içindeki oyuklar sayesinde kuruluyor); ayrıca iğne ve tutucu diş donanımlı iki adet horoz ve çakmaklara iç yüzeyden yerleştirilmiş iki adet “V” şeklinde horoz yayı, iki emniyet mandalı ve iki adet de zemberek yayı mevcut. Klasik Anson-Deeley sistemindeki bataryalarda tetiğin zemberek yayları lamel tipte oluyor. Anson-Deeley çiftenin tetikleri kubuzun alt tablasına yerleştirilmiş ve her bir kendi manivelasına kumanda ediyor. Emniyet butonu kubuzun kuyruğu üzerinde, açma anahtarının hemen arkasında ve doğrudan tetikleri kilitleyecek şekilde tasarlanmış. Tek tetikli versiyon da mevcut. Sabatti’nin bu çiftesi de kırma aşamasında kundağın hareketiyle çalışan, ayaklı (saplı) tipte basit kovan çıkarıcı tırnaklarla (ekstraktörlerle) donatılmış. Ateşlenmiş kovanları çıkarmak pek kolay olmuyor. Ama her halükarda silahı ejektörlerle donatmak mümkün.

Baskül üzerinde Diego Bonsi Bamp;b firması tarafından lazerle işlenmiş gravürler bulunuyor. Baskülün göğüs kapağı üzerinde de fazla derin olmayan çerçeve şeklinde işlemeler var. Baskül göğsüne bir de uçan keklik resmi işlenmiş. Kırma vidalarının etrafı rozet şeklinde çiçek figürleriyle süslenmiş, aynı figür göğüs kısmında da mevcut. Yuvarlak hatlara sahip bu bölümdeki işçilikler de gayet temiz ve kaliteli. Açma anahtarı, emniyet düğmesi, tetik korkuluğu ve tetiklerin yüzeyleri ise koyu renkli. Bizim test ettiğimiz silahın yekpare gövdeye kaynakla sabitlenmiş silindirik tipteki namluları 660 mm uzunluktaydılar. Namlunun iç cidarı olduğu gibi, fişek yataklarının iç yüzeyleri de korozyona dayanıklılık ve dolayısıyla uzun ömür sağlanması için krom kaplanmış. Namlu iç çapı 14 mm, ağırlıkları ise ***/* şoklarla 1.055 gram. Arpacık av tipi minik küre formunda ve alpakadan yapılmış. 9 mm enindeki namlu şeridinin yüzeyi de matlaştırılmış. Namluların yakınsaklık ayarı 25-30 metreye göre yapılmış.

1. Silahın orantılı ölçüleri dikkat çekici. Baskül 18NiCroMo5 çelikten mikrofüzyon yöntemiyle elde edilmiş ve mekanik işlemlerden (ve gravürlerin işlenmesinden) sonra sementasyon ve temperlemeye tabi tutulmuş. Tetik korkuluğu ve tetikleri siyah parlak yüzeyli. Tetik düşürme ağırlığı ilk namlu için 3.496 gr, ikinci namlu için 3.432 gr.

2. Yüzeyi tırtıklı manuel emniyet butonu ve yine siyah tırtıklı yüzeye sahip açma anahtarı estetik açıdan göz alıcı.

3. Çiftenin 660 mm uzunluktaki namlularının iç çapları 14 mm ve ***/** şok donanımları mevcut. Kürecik şeklindeki arpacı ise alpaka malzemeden.

Silahta kullanılan ahşap malzeme standart kalitede. Kasa işçiliği fena sayılmaz, gövde uzantısının girişi için açılan kısım zaten oldukça düz. Dipçik İngiliz stili, tabanca kabzası yok, ön kundak da çok zarif ve geleneksel çizgilere sahip. Kundağın ortasında bunu istavroza tutturan vida ve açma düğmesi var. Ama bu çiftenin tabanca tipi kabzalı dipçiğe ve kunduz kuyruğu tipi el kundağına sahip versiyonları da mevcut. Ahşap aksam üzerindeki tırtıklı yüzeyler elle işlenmiş, omuzluk ise bakalit malzemeden yapılmış.

Testte kullandığımız fişekler görülüyor. Soldan: 9,5 numara 15 gr saçmalı Bamp;P Extra rossa; 8 numara 18 gr saçmalı Cheddite Drago; 7,5 numara 18 gram saçmalı Danesi Da; 7,5 numara 19 gr saçmalı Fiocchi F410 ve 7,5 numara 21 gr saçmalı Bamp;P Extra rossa.

ATIŞ TESTLERİ

Sabatti’nin bu yeni çiftesi hem normal gramajlı hem de Magnum Cheddite fişeklerle beni oldukça tatmin etti diyebilirim; daha sonra av parkurunda Fiocchi fişeklerle de bazı atış serileri gerçekleştirdim. Bu çift tetikli bir çifte olduğundan, av parkurunda bilhassa yerde yuvarlanacak şekilde fırlatılan kilden yapılmış tavşanlara yapılan atışlarda, ikinci atışı yaparken çok hızlı ve dikkatli olmak gerekiyor. İlk eli ıskaladığınız zaman, en azından tüfeğe iyice alışkanlık kazanana kadar ikinci tetiğe erişmek hiç de kolay olmuyor. Öndeki tetik sağdaki namluya tekabül ediyor, arkadaki ise soldakine. Tetik ağırlığı biraz fazla ve üç kilogramı geçiyor.

1 ve 2. El kundağı ince ve basit yapıda. Ayrıma butonu pompalı tipte.
3. Dipçik standart ceviz ağacından, dipçik taban yastığı ise bakalit malzemeden yapılmış.

Elbet küçük ve hafif bir tüfek olmasının manevra kabiliyeti açısından getirdiği avantajlar büyük, ama o kadar hafif ki atış sırasında stabil kalmasını sağlamak için biraz zorlamak gerekiyor. Yine de omuzda hissedilen tepme asgari diyebiliriz, tabii üstte belirttiğimiz türden trap atışları buna istisna oluşturuyor ve hafif gramajlı fişeklerle bile geri tepme daha hissedilir hale geliyor. Atışlarda fırlatılan plakları kırmamız kolay oldu, namlu kalınlıkları oldukça iyi ve bu yüzden ısınma olmuyor. Ancak atış yaptığımız gün havanın soğuk olduğunu da belirtelim. Yine de, namluları sarmayan tipte kundak kullanılmış olması nedeniyle, ısınmayan namlular zayıf el için gerçekten avantajlı oluyor. Yaptığım atışların hepsinde Sabatti çiftenin hızı ve sarsılmazlığını sınamak için her iki namluyu da kullandım. Plaklara yaptığım atışlar dahil, edindiğim izlenim olumlu oldu. O an parkurda bulunan diğer atıcılar da tüfekten hoşlandılar diyebilirim. Belki tüfekteki işlemeler farklı olabilirdi, ama Sabatti bu konuda da çok deneyimli bir firma.

5. Fotoğrafta arkadaşımız Milano Arluno atış poligonunda test atışlarını yaparken.

35 metre mesafeden sabit hedeflere yapılan atışlarda sonuçlar oldukça iyiydi, derli toplu ve boşluksuz grupmanlar elde ettim, özellikle de daha yüksek gramajlı fişeklerle yaptığım atışlar isabet açısından öne çıktı. Test atışları sırasında 9,5 numara 15 gram saçmalı Bamp;P Extra rossa fişekler, 8 numara 18 gram saçmalı Cheddite Drago fişekler, 7,5 numara 18 gram saçmalı Danesi Da fişekler, 7,5 numara 19 gram saçmalı Fiocchi F410 ve 7,5 numara 21 gram saçmalı Bamp;P Extra Rossa fişekler de kullandım. Bu çifte, 2.234 gram ağırlığıyla gerçekten çok hafif ve çevik. Namlular ve kundak beraberce 1.255 gram geliyor, dipçik ve baskül ise toplamda 979 gram çekiyorsa, tüfeğin ağırlık merkezinin hafifçe ileri kaydırılmış olduğunu söyleyebiliriz. Ama kısa (toplam uzunluğu 1.080 mm) ve ince yapılı bir tüfek olduğundan, her halükarda dengeli. “Yumuşak” bir silah, geri tepmesi rahatsız etmiyor, sarsıntı ve silkelenme yok. Omuzlaması çok kolay. Üstelik son derece sağlam bir tüfek ve fiyatının da gerçekten çok iyi olduğunu belirtelim.

TEKNİK KART

Modeli: Mini Ranger
Tipi: Av çiftesi
Çapı: 410/76
Namlular: Silindirik, yekpare kaynaklı, 660 mm uzunlukta, içleri krom kaplama, namlu iç çapları 14 mm, ağırlıkları toplamda 1.055 gram Şok tüpleri: ***/*
Kapanma sistemi: İkili, İngiliz tipi 3 tur kumpas dönüşlü
Kovan çıkarıcılar: Geniş tırnaklı tipte, istenirse otomatik kovan fırlatıcılar mevcut.
Çarpma sistemi: Anson-Deeley tipi içten bataryalı
Tetik sistemi: Çift tetik, ilk namlu için tetik düşürme ağırlığı 3.496 gr, ikinci için 3.432 gr (10 ölçümün ortalamasıdır)
Nişan düzenekleri: Nokta tipi alpaka arpacık; 9 mm genişliğinde mat yüzeyli namlu şeridi
Emniyet tertibatı: Baskülün sırtında ileri geri hareketli, tetiği kilitleyen emniyet butonu
Dipçik: İngiliz stili (istenirse tabanca kabzalı, ya da Prens Dö Gal tarzı tabanca kabzalı), standart ceviz, yağ işçilikli yüzey cilası, bakalit dipçik pedi; dipçik uzunluğu 365 mm, nişan yükseklikleri 30-45 (kişiye özel ölçü siparişi mümkün)
Saptanan ağırlığı: 2.234 gr
Toplam uzunluğu: 1.080 mm
Malzeme: Baskül 18NiCrMo5 çelik, mekanik işlemlerden sonra sementasyon ve temperleme işlemi görmüş; namlular ise 42CrMo4 çelikten
Yüzey işçiliği: Baskül mat krom kaplama, eskitilmiş gümüş, namlular koyu renk parlak işçilikli; fazla derin olmayan lazer işlemeli gravürler var
Aksesuarlar: ABS çanta, şifreli kilit, kayış halkaları