36 Kalibreli bir AR 15 mi? Elbette! Türkiye’de üretiliyor, orijinal ve iyi yapılmış; şarjörü 13 atışa kadar Mil-spec garantisinde uyumlu; bütün poligonlarda atış yapabilir, ayrıca ev savunmasında da konuşmasını bilir. Mühimmat seçiminde her hangi bir aracı size yardımcı olabilir.
Son yılların en sempatik modellerinden birisi de ‘özdeş bir yapı’ sunan; (her zaman olmamak kaydıyla, genelde yarı otomatik), yivli bir namlunun ateş etmek için 36 kalibrelik yivsiz bir namluya dönüştürüldüğü şu meşhur tüfektir. Bu bir efsanevi Winchester 94 (model 9410) ve AK-47 (Saiga 410) olsa da, bu noktada AR 15 Chambered’i de saymamak olmaz.
BUNU NEDEN SATIN ALMALI?
Bu ilk soru şimdi şunu akla getirir, piyasada orijinal kalibreli (Remington 223) özdeş silah dolu iken neden gidip bir 36 kalibreli AR15 satın almalı? Eh, buna verilebilecek cevaplar çoktur, her şeyden önce, enerjilerine nispeten menzilleri düşüktür, mühimmatları tipik özellikler içerir, poligonların büyük çoğunluğu bu silahın kullanımına izin verir. Çeşitli kullanım alanları mevcuttur, küçük kuşların avlanması buna örnektir. Savunma için caydırıcı büyük bir güçtür. Bu da yeterli olmazsa, her zaman ellerinizin arasında küçük kutular ve şişelerle çalışabileceğiniz bir silah olduğunu biliyorsunuz. Mekanik açıdan bakıldığında Safir, AK 15’in çalışma prensiplerine uygun olarak çalışır: Yani iki dış mahmuz (üstten ve alttan alıcı), hafif bir alaşım, klasik iğnelerden oluşan birleşik parçaları bulmak mümkündür. Üst alıcı, kapaklı bir deklanşör içerir, göreceli çubuk ve gaz alma sistemi ile ön tarafta namluyu sabitler. Arka alıcı ise, dipçiğe bağlıdır, ana geri dönüşüm yayı, tetik tertibatı ve hazne.
Namlu düz, silindirik (daralmayan) ve 460 mm uzunluktadır, vidalanabilen birdcage (kuşkafesi) tipi alev tutucu ile tamamlanır. El kundağı, M4 tipidir ve uzunluğunun yarısını kaplar, (ama sonraki ithalat modelinde namlu uzunluğuna eşit bir uzunluğa erişen boyları da mümkündür). Dış tarafın önündeki iki polimerik kılıf, yüksekliği ayarlanabilir bir deltaya (arpacık) bağlıdır. AR 15 ile karşılaştırıldığında Safir size reddedemeyeceğiniz bir şekilde ilham verir. Delta, gaz emme sistemi içermez, bunun yerine hemen biraz daha arkada bulunur. Sonuç olarak, yalnızca tek bir Allen vida sayesinde namluya sabitlenebilir, gaz çıkış sisteminin temizlemesini kolaylaştırmak için kaldırılmıştır. Kullanılan kalibre tipi göz önüne alındığında, kısmen içerdiği basınçları ile Stoner Projesinin doğrudan gaz çıkış sistemine kısa bir vuruş yapan kısa yollu gaz kurtarma pistonu tercih edilir. Piston, (Çekoslovak VZ 52 tüfeklerinde olduğu gibi) yuvarlaktır, kayar ve namluya geri döner. Silindirik bir kurma çubuğuna bağlıdır, üst alıcının ön kısmındaki açılır kapanır kapağı itmesi vermek bu uygun yerlere konmuş iki diş vasıtasıyla sağlanır.
Güvenlik emniyetine sahiptir. Üç pozisyonludur. Dikey olduğunda tüfek atışa hazırdır. Yatay olduğunda (öne ya da arkaya) tetik tertibatı kilitlenir.
Gaz emme deliği yalnızca bir tanedir, boyutları büyüktür ve namlunun üst kısmında bulunur. Bir gaz tüpü gibi davranan konsantrik (ortak merkezli) bir gizli fincandan ibarettir. Atıl durumda piston hemen hemen tamamen karterin içindedir ve güçlü bir yay tarafından geri dönüşe hazır bir şekilde tutulur. Ateşlemede gazın bir kısmı namludan deliğe doğru gelir, fincanda genişler ve şiddetli bir şekilde pistonu geriye iter, (segmanlar bir dizi elastik yüzükle donatılmıştır), iki çatal ile güçlendirilmiş horoz çubuğunu sırayla iter. Gaz, piston üzerinde sadece geri dönüş hareketini sağlayabilecek kadar gerekli bir süre boyunca etki eder. Öyleyse silindirin çevresindeki bir sıra delik vasıtasıyla havalandırma gerekmektedir. Horoz çubuğunun uçları deklanşöre çarptığında, bir kam şeklindeki profil sayesinde onu geri çekilmeye zorlar, geri dönüş hareketi dairesel bir harekete dönüşür ve arka kısımdaki yastıklarda bulunan (iki adet simetrik) kilitleme pabuçlarına gelerek çekim gerçekleşir. Bu noktada deklanşör, boş kovanı kavrayıp dışarıya atarken geriye doğru sürüklenir.
Deklanşör, Stoner Projesi ile olan dostluğu tehditeder. Açıkçası gaz pipeti yoktur ve kilitleme pabuçları yalnızca ters olarak iki tanedir. Ayrıca bellidir ki, deklanşör kafasına yakındır, deklanşör taşıyıcınınuzantısı, gaz çıkış sisteminin horoz çubuğu üzerinde hareket eder.
Geri dönüş yayının basıncı dipçik kılavuzlarına çarparak şarjörden yeni bir kartuşu alıp namluya sürene dek devam eder. Bu karmaşık görünebilir, aslında oldukça basit ve doğrusaldır. Bu sistemin, oldukça geniş yelpazesi olan tipik bir doldurma sistemi avantajı vardır. Çok basit ama işlevseldir, tetik tertibatı, yüksek dirençli polimerden yapılmıştır. Tetik tek zamanlıdır, istinat boşluğu yoktur ve darbe yerine çekim uygulanmalıdır. Safir’in eklememiz gereken özelliklerinden biri de, AR 15 tipinin tüm varyasyonlarının orijinalliğini kaybetmeden kalmış olmasıdır. Sol tarafta emniyet aç-kapa mandalı, şarjör kancası, yaylı toz kapakçığı ve sağ tarafta ileri yardımcı (çalıştırıcı). Emniyet, AR 15 askeri silahlarında olduğu gibi üç pozisyonludur: yalnızca bu son üretilenlerde üçüncü pozisyon (doğal olarak) farklıdır. Üçüncü pozisyon seçimi yoktur, ama ikinci pozisyon atışı belirler. Yani emniyet mandalı dikey konumdaysa silah ateşe hazırdır, eğer emniyet mandalı yatay (ileri ya da geri) konumdaysa silah ateş etmez. Şimdilerde moda olan katlanabilir dipçikli tip; kullanıcının fiziksel yapısına (ya da durum gereği aşırı hantal kıyafet giymiş birisinin yapısına) kolayca uyum sağlayabilen çok pozisyonlu bir silahtır ve lastikten amortisörlü bir dipçikle donatılmıştır.
Silahın ana bileşenleri (dipçik, el kundağı ve kabza) aynen askeri silahlarda olduğu gibidir, yani silah dükkânlarında parçalarını değiştirmek mümkündür. Yalnız şarjörü için kalibre ölçüsü esas alınmıştır, polimerden yapılmıştır ve estetik temelini çeşitli Magpul tiplerinden alarak oldukça modern bir tasarımla donatılmıştır. Standart olanlar 10 atış kapasitesine sahiptir ve bunun sonucu olarak atış kapasitesi 5 atıştan daha küçük ya da 13 atıştan daha büyük şarjörlerin ithal edilmesi beklenmektedir. Yedek şarjörlerin silahla birlikte veriliyor olması çok önemlidir. Nişangâh tertibatına bakacak olursak, gez, kutup pabuçları ile korunmaktadır ve yüksekliği ayarlanabilir. Arka dioptri (özel nişangâh tertibatının monte edildiği yer) için belli bir hüküm yoktur ama üst yüzeyi, Picatinny slayt ile düzleştirilmiştir, bu da sabit bir nişana ve holografik (lazer ışınlarına dayalı üç boyutlu görüntü) nişan, kırmızı nokta ve buna benzer bir çok flip-up optik uygulamalarına imkan verir. Atış testleri için, uygun bulunan flip-up gezlerin kullanıma sunulmuş olması önemlidir.
|
1. |
2. |
1.Tetik tertibatı polimeriktir. Titiz düşünenler için bu bir avantajdır aslında, mermi yolu sürekli temiz ve çizilme riski indirgenmiş.
2.‘Delta’ sadece vizörü barındırır, gerçek gaz basıncı daha arkadadır. Bir Allen sayesinde namluya sabitlenmiştir, temizlik için sökülebilir.
KARTUŞ HAKKINDAKİ SORULAR
36’lık normal kalibre (kovanla birlikte 65mm uzunluğa kadar) bir çok tüfek çeşidiyle aynı zamanda uyum içine girecek bir avantaja sahiptir. Aslında 223 kalibrelik Ar 15 alt ürünün de, herhangi bir değişiklik yapmadan, şarjörleri iki yönlü yerine tek yönlü yaparak kullanmak mümkündür Yalnız sorun doldurmada ortaya çıkmaktadır. 36’lık kalibre de diğer tüm parçalanmış kalibreler gibi üst ucu kesik olan silindirik bir profildir ve kesinlikle şarjör beslemeli yarı otomatik bir silahın yanma odasına girişini kolaylaştırmaz. 12’lik ve diğer kalibrelerle karşılaştırıldığında, 36’lık kalibre daha kritiktir. Çünkü hem çapı ve kovanın uzunluğu arasındaki elverişsiz oran, hem de kovan kalınlığının hemen hemen 12 kalibreninkine eşit olması, görsel olarak ilk bakışta görünmemesi ve düşük simetri sunması sebebiyle bu çapları barındıran silahlarda genellikle zordur.
Basınçlı gaz pistonu, elastik halkalarla donatılmıştır, temizlik için fincan-silindiri sökmek gereklidir. Özetle, iki tırnaklı horoz çubuğu deklanşör teşıyıcının üzerinde hareket eder.
Kenar kapakçığı, yuvarlak kıvrımlı kapatma duvarının önünde olsaydı daha da kötü bir durum ortaya çıkardı. Bu nedenle, ithalatçı firma olan DTG, tanınmış mühimmat üreticisi Orlandi ile işbirliği yaparak çift açılı bakır oynak bilyelerden oluşan bir düzine ölçüsü alınmış kovanı karşılaştırmış ve hemen önceki bölümde bahsedilen kıvrılmadaki en iyi güç kaynağını temin edebilecek bir doldurma sistemi geliştirmiştir. Diğer üreticilerden gelen kartuşların güvenilirliğini saptamak adına DTG, basit ama oldukça yararlı ve kullanışlı çelikten bir aparat geliştirir; ortak bir matkap mili üzerine monte edilen bu aparat, sıradan bir kartuşun sivriltilmiş apikal (uca dönük) yapısını da vurgulamaya imkan tanır ve sıkışma riskini azaltır.
Sıkışmış gaz deliği tektir, boyutları büyüktür ve geriye doğru eğimlidir.
BİZİM TESTİMİZ
Test amacıyla, 25 metrelik bir mesafeden Dinamik Atış için bazı şablonlar yerleştirildi. Galliate Oda Atıcılık Kulübü (NO) da bizim misafirperverliğimizden nasibini aldı. Mühimmat seçiminde önümüzde oldukça geniş bir yelpaze vardı, tek bilyeli tipler gibi ( yukarıda saydığımız Orlandi, Brenneke ‘nin Nobel spor mermisi, yuvarlak dalgalı Foster ve Winchester mermileri). Biz de bazı kırmızı ve kıvrımlı kapatma benekleri olan Baschieri Extra ve Cheditte kartuşları kullandık. Parçalanmış kartuşlarla, enstrümanların bariyerlere hasar vermesi riskini önlemek için kronografik (metoda dayalı) ölçme aletleri kullandık. Slug (bir namlu tipi) oldukça çeşitlidir ve kendi performansı üzerinde odaklanmıştır, Nobel en az olanıdır, 396m/sn. (Ama 7.40 gram ağırlığa sahip Brenneke’yi itmeyi başarıyordu).
Maksimum olansa 492m/sn ile Winchester oldu (ama Foster Hp sadece beşte birlik bir ağırlığa sahiptir, altı gramın altında). Şekle bakarak yola çıkıldığında, açıkçası en konik olanı Orlandi’dir, özel olarak hazırlanmıştır ama aynı zamanda Winchester’in kovan kısmına, hemen kıvrımın altına tatlı bir ‘’davet’’ eklemiştir. Nobel Sport dışındakilerin tamamı düzdür. Orijinal konfigürasyonda (yapılandırma) temiz silahlar kullanarak Orlandi ile tamamen uygun bir sistem bulduk. Winchester ilk atış aşamasında yanma odası içinde bazı sıkışma sorunları yaşadı, daha sonraki sürede yapılması gerekenler yapıldı. En zoru ise Nobel oldu, tüm kundaklar, patlama odasındaki deklanşörün kapanmasıyla uyumlu olmasını gerektiriyordu. Biz bu kıyaslama için hazırlanmıştık, ama bir avuç dört ya da beş Nobel Sport, Dtg tarafından geliştirilen silahı solladı. Tüm bunlarla, gerçekten zorlu, ama problemsiz bir atış testi yapıldı. Kesinlikle kartuşların kötü bir şekilde hazneye girmesinin önünü almak gerekli oldu.
|
1. |
2. |
1.Silah Aftermarket Mil Spec serisi Ar15 bileşenleri ile uyumludur. Burada özel Magpul serisinin bir dipçik ve el kundağı ile yumuşak hava(Pts) kullanılan ‘zenginleştirilmiş’ hali görülüyor. Bu aksesuarın kullanılması yumuşak avadan kaynaklı bazı ayarlamaları gerektirebilir, ama iyi bir verim ve önemli bir tasarruf sağlar.
2.Flat Top tipi düz üst alıcı, yaratıcı nişangah elemanlar(gez, kırmızı nokta, vb) satın alana seçenek bırakmıyor. Atış testi için flip-up gez yüklenmesi.
Gerek Baschieri gerekse Cheditte bu konuda bazı uygulama teklifleri almaya başlamışlardır. Test atışlarının yoğunlaştığı esnada, herhangi bir soğutma uygulamadan 100 atış sınırına yaklaşınca, çalışma döngüsü hafifçe yavaşlamaya başladı; Orlandi’nin oldukça yumuşak olan performans bakış açısı sayesinde sadece bir saniye içinde 400 metrenin üzerine çıkarıldı. Winchester’in ‘Kıyamet Bombası’ 500 metre sınırına en yakın olandı ve hiçbir işlev sorunu yaşanmadı. Bizim görüşümüze göre, iyi yapılmış bir kartuşla silahtan daha iyi, sağlam ve güvenilir verim alınacaktır. Kesinlikle, hedefte iyi ve etkili bir sonuç için her şey dikkate alındığında, düz namlular, bir kartuştan diğerine herhangi bir özel sorun çıkarmamaktadırlar. Atış reaksiyonları, oldukça yumuşak ve özellikle algılama yokluğu ile doğrusaldırlar. Bizim görüşümüze göre, genellikle üreticiler tarafından sağlanan sert dipçik geri tepmesi tamamen gereksizdir.
SONUÇ
Silah akıllıca yapılmıştır ve piyasadaki mil-spec bileşenlerinin uyumu sayesinde gerek görünüm ve gerekse mekanik açıdan sadedir. Onun profesyonel yapısı eğlenceyi davet ediyor, sıra dışı orijinal bir seçim olabilir, avcılık için de müsaittir (ama bu durumda tetiğin çekim sayısı düşecektir.). Bizim görüşümüze göre , her şeyden önce konut savunması için idealdir, iyi ateş gücü (13 atışa kadar) sayesinde şüphesiz caydırıcı bir faktördür. Şunu da düşünmek gerekir ki, kartuş saçması bir 357 Magnum’un kinetik enerjisine ulaşabilir; bu da bir 223’ün menzil sorunu olmaksızın kentsel ortamlarda kullanılması durumunda, kötü niyetli olanların azaltılması yönünde tedbir alınması gerektiğini düşündürür.
Teknik kart
Üretici: Safir Silah San. Tic. Ltd İmes San Sitesi E 503 Sok. No:7 Dudullu Ümraniye / İstanbul – 0216 466 08 09 www.safirarms.com – info@safirarms.com
Model: T14 Compact S
Tipi: Yarı otomatik tüfek
Kullanım amacı: Atış, yakın korunma avcılık
Kalibre: 36/65
Çalışması: Dönen gaz basıncı ve döner Piston ile kısa mesafede deklanşörü itme basıncı sayesinde
Besleme: doldurulabilir, sökülüp takılabilir Polimer şarjör
Atış sayısı: 10
Namlu: uzunluk 460 mm (aynı zamanda 510 mm) sökülüp takılabilir alev gizleyen
Toplam uzunluğu: 800 mm
Tetik: Doğrusal
Darbe: İçten darbe etkili Polimer tetik ertibatı
Emniyet: Manuel olarak, Kabzanın sol tarafında
Nişangah: Yüksekliği ayarlanabilir arpacık kaydırılabilir Picatinny gez Gez ve aksesuarların montajı için Flat top alıcı, dioptri gez ve noktalayıcı optik cihazlar
Ağırlık: Yaklaşık 2.500 gram
Materyali: Alüminyum gövde, Namlu ve deklanşör karbon çelik, Dipçik, kabza, el kundağı polimer
Dış aksam: Mat siyah fosfatlama, Standart Aksesuarları: İhtiyaç halinde İkinci bir şarjör.
Fiyat: 1.500 TL
|
1. |
2. |
1.İtalyan Nobel Sport Kartuşları (Solda Safir’in bu zor kalibresinin beslemesini yapabilmek için DTG tarafından geliştirilmiş Orlandi Kartuşları.
2.Atış provasında Slug Odak testi. Winchester kartuşlarının Foster karton tapaları. Orlandinin karton bilyeli çift ayarlı tapası. Nobel Sport İtalya’nın Brenneke Tapası.