Anti-Materyal Keskin Nişancı Tüfeği Azerbaycan coğrafyası bulunduğu jeopolitik konum nedeniyle tarih boyunca sürekli olarak tehdite maruz kalmış bir bölge. Bu durum Azerbaycan’ın geçmişten aldığı bir miras olarak günümüzde de aynı şekilde devam etmekte.
Azerbaycan’ın kuruluşundan bu güne, batısında yer alan Ermenistan ile olan ilişkileri en küçük bir kıvılcımla bile büyük bir savaşa dönüşebilecek kadar gergin bir durumda iken; ülkenin kuzeyinde bulunan Gürcistan ve Kuzey Kafkaslardaki istikrarsızlık ile güneyden gelebilecek İran tehdidi Azerbaycan için diğer olası risk faktörleri arasında.
Tüm bu tehlikeler Azerbaycan’ı sürekli olarak silah ithal etmeye itmekte. Ancak bu ithalat hem çok zor şartlar altında gerçekleşebilmekte hem de pahalıya patlamakta. Bu yüzden Azerbaycan da komşuları olan İran ve Türkiye gibi yerli silah çalışmalarına ağırlık vermiş durumda.
Anti-materyal keskin nişancı tüfeği ‘İSTİGLAL’ bu çalışmaların ilk meyveleri arasında. İstiglal’in İST-14.5 (14,5×114 mm) ve İST-12.7 (12,7×108 mm) isimli, farklı mühimmatlar kullanan iki ayrı versiyonu bulunmakta. Özellikle İST-14.5 versiyonu geçtiğimiz yıllarda ilgileri üzerine çekmeyi başarabilmiş bir silah.
İstiglal İST-14.5’in kullandığı mühimmat olan 14.5×114 mm II. Dünya Savaşı sırasında Sovyetler Birliği tarafından anti materyal tüfeklerde kullanılmış olan bir mühimmat ölçüsü. Ancak ilerleyen yıllarda kullanıldığı tüfeklerdeki aşırı geri tepme nedeniyle bu mühimmat çok tercih edilmeyen bir seçenek haline gelmişti. Uzun yıllar sonra Azerbaycan tarafından İstiglal’de kullanılan geri tepmeyi azaltıcı dahili yaylı tamponlama sistemi ve namlu ağzı baskısı (süperrizör) sayesinde silahta oluşan geri tepme önemli bir seviyede azaltılmış oldu.
Kullandığı mühimmat sayesinde İstiglal, zırhlı personel taşıyıcılar ile birlikte eski tip zırh bulunan tanklara karşı bile oldukça etkili bir silah. Sahip olduğu 3000 metrelik ateş gücü de bu keskin nişancı tüfeğinin diğer bir ölümcül özelliği! Ayrıca son derece dayanıklı bir silah olan İstiglal -50 ile +50 derece arasındaki tüm sıcaklıklarda başarılı atışlar yapabilmekte.
Yarı otomatik bir silah olan İstiglal’de gazlı sistem yerine geri tepmeye dayalı mekanik sistem tercih edilmiş durumda. İstiglal’in kullandığı büyük mühimmat nedeniyle şarjörü yalnızca 5 fişeklik bir kapasiteye sahip. Bu silahın üzerine şimdilik 8X’lik bir dürbün yerleştirilmiş durumda ancak ilerleyen yıllarda bu dürbünün değiştirilmesi düşünülüyor.
İstiglal çok ağır bir silah olduğundan dolayı onu kullanan askerlerin daha rahat bir şekilde taşıyabilmeleri için kolaylıkla iki ayrı parçaya ayrılabilecek şekilde tasarlanmış durumda. Böylece bu ağır silahın çatışma dışındayken iki ayrı asker tarafından taşınması hedeflenmiş.
İstiglal şimdiden rüştünü ispatlamayı başarmış bir anti-materyal keskin nişancı tüfeği. İlk kez tanıtıldığı 2008 yılında ihracata sunulan İstiglal Azerbaycan’la birlikte Türkiye Cumhuriyeti ve Pakistan İslam Cumhuriyeti ordularınca da kullanılmakta. Ayrıca son yıllarda İstiglal, Ürdün ordusuna bağlı özel kuvvet birimlerince de tercih edilen bir silah olmayı başarmış durumda.
Son olarak İstiglal’in boyutlarından bahsetmekte fayda var. Bu silahın toplam uzunluğu 2256 mm iken namlusu ise 1300 mm uzunluğunda. Yukarıda da belirttiğimiz gibi oldukça ağır bir silah olan İstiglal şarjörü boş iken 33.8 kg’lık bir ağırlığa sahip.