Paintball’a sardırdığınız takdirde, karşınıza çıkacak ekipman seçeneklerinin bolluğu baş döndürebilir. Ne tür oyun tercih ediyorsunuz, hangi işaretleyiciler uygun, peki ya aksesuarlar?
İşe en temel parçadan başlayalım: işaretleyici. Peki nedir bu işaretleyici? “Paintball silahı” ismi, İngilizce’den 9 Eylül saldırılarının akabinde bir süre paranoyaya sardırmış olan ABD yetkilileri tarafından değiştirilmiştir. Sektöre ilgili kişilerin “Biz iyisi mi bunlara silah demeyelim bir süre!” diye başlayan yeni kelime arayışı, aslında daha bile doğru sayılacak olan “Paintball marker” yani “Paintball işaretleyicisi” isminin ortaya çıkması ile dile yerleşmiştir. İşaretleyici tercihi kişiden kişiye değişecek elbette, o yüzden tam neye ihtiyacınız olduğunu erkenden bilmek faydalı olacaktır. Paraları saydığınız ekipmanın sizi yarı yolda bırakabileceğini keşfetmek oldukça can sıkıcı.
O zaman dedektif şapkalarımızı kuşanalım ve Paintball işaretleyicilerinin sihirli dünyasına doğru yola koyulalım.
Saha ve Oyun Şekli
Paintball’da iki farklı oyun türü vardır. Bunların adı ecnebicede Woodsball ve Speedball; Hangi tür oyunu tercih ettiğinizi bilmek, hangi işaretleyicinin size daha uygun olabileceğini bulmada yardımcı olacaktır. Genelde Paintball deyince akla ormanlık arazide siperden sipere ateş ede ede atlayan elemanlar gelir ve bu oyun tarzına Woodsball veya Bushball denir. İsimlerin içerdiği bilimum yeşillikten tahmin edeceğiniz gibi, bu tür oyunlar genelde doğal ortamlarda yer alır. Oyun alanının halihazırda bulunmasından dolayı sık sık tercih edilir. İnişli çıkışlı arazi tomarla kendine has avantaj ve dezavantaj sunar. Devasa alanlar karmaşık senaryolara elverişlidir. Meşhur film veya tarihi olaylardan uyarlanan senaryolarda oyun süresinin saatler hatta günlere yayıldığı oluyor. Takımlar büyüdükçe büyüme potansiyeline sahiptir.
ABD’de her yıl düzenlenen Normandiya Çıkarması’nın Paintball’lu canlandırmasına 4000’i aşkın oyuncu katılabiliyor. Speedball, adına uygun olarak hızlı başlayıp hızlı biten maçlardan oluşur. Dur durak bilmeden koşup, atlayıp siper alıp ateş edeyim derken boya oldukça hızlı tükenir. İdeal olarak beş oyuncuyu geçmeyen iki takım küçük, düz ve simetrik bir alanda birbiriyle çarpışır. Siperler ve oyun alanı çoğunlukla insan yapımıdır. Speedball alanları şişme siperler ve kapalı bölgeler içerebilir. Alanın küçüklüğü nedeniyle menzil derdi yaşanmaz, o yüzden bir maç bazen bir dakikayı bile geçmeyebilir. Speedball müsabakalara elverişlidir. Woodsball’un da tutkulu oyuncusu boldur ama daha ağır tempolu ve haftasonu eğlencesine yatkındır. İster Woodsball’u, ister Speedball’u tercih edin, ikisi için de uygun işaretleyiciler var. Elbette herhangi bir işaretleyici iki oyun türünde de idare eder, ama zevk-ü sefa ciddi bir iştir. Uygun ekipmanla oyunu daha iyi yürütürsünüz. Mesela Speedball’a yatkın işaretleyiciler genelde Woodsball’da işinizi görür, ama durumun tersi için aynısı söylenemez. Farkları gözden geçirelim.
Mekanik mi, Elektronik mi
Paintball işaretleyicilerinin tamamı temelde aynı şekilde işler. Tetiğe basıldığında boya topu namluya hapsedilir. Akabinde sıkıştırılmış gaz namludaki basıncı arttırır ve topu yüksek hızlarda dışarı fırlamaya zorlar. İşaretleyiciler, topu namluya itip, hapsedip, basınç uyguladığı yöntem ile fark gösteriyor. Bunları mekanik ve elektronik işaretleyiciler olarak ayırabiliriz. Mekanik bir işaretleyicide tetiğe bastığınız an kapak takımı, yay vasıtasıyla öne fırlar. Kapak takımı namluda ilerlerken, gaz valfini açan iğne tetiklenir. Namludaki havanın genleşme kuvveti hem topu yüksek hızlarda dışarı fırlatır, hem de kapak takımını yerine geri iter. Bu geri tepmeli bir sistemdir, dolayısıyıyla yarı otomatiğe mahkumsunuzdur. Fakat bu sınırlama da, Tippmann’ın Response Trigger System ismini verdiği bir eklenti ile aşılabilir.
Tippmann’ın üretimde olan tüm işaretleyici modellerine eklenebilen bu aparat, tetiğin hemen arkasına yerleştirilen küçük bir iğne, boru ve pnömatik silindirden oluşuyor. Tetik doğru noktada basılı durduğu müddetçe, sistemimiz fazladan artan gazı tetik mekanizmasını başa sarmak için kullanıyor. Sonuç tam otomatik bir mekanik işaretleyici. Bunun dışında, işaret ve orta parmağınızı seri bir şekilde hareket ettirerek yüksek hızlarda ateş etmenizi kolaylaştıran çift tetik cinsleri de mevcut. Mekanik işaretleyiciler son derece yaygındır ve yeni başlayanlar için cep dostu seçenekler sunar. Bakımı yormaz. Belli aralıklarda, tercihen her kullanım sonrası bir yağlama ve temizlemeden geçirmek iyi alışkanlıktır. Söküp takması kolay olduğundan, el işlerinden zevk aldığınız takdirde ucuz ve standardize olan parçaları kendi başınıza eklemek, değiştirmek veya tamir etmek mümkündür.
Buna karşılık, bu aletlerin elektronik bir işaretleyicinin hassasiyeti, tutarlılığı ve hızı bulunmaz. Daha çok gürültü çıkarırlar ve genellikle bir elektronik işaretleyicinin ihtiyaç duyabileceği basıncın üç-dört katına gereksinimi vardır. Dolayısıyla tankları daha hızlı tüketir. Elektronik işaretleyiciler ateşleme sistemlerinde batarya ile işleyen devreler ve bunlara bağlı solenoid valfler kullanır. Devreler programlanabilir olduğundan bu işaretleyicilerde tam otomatik, üçlü veya tek atışlı gibi birçok ateşleme modu mevcuttur. Tetiğe basıldığında devreye bir sinyal yollanır ve seçtiğiniz ateşleme moduna göre valfe ve bilimum parçaya eşzamanlı komutlar yollanır. Parçaların hafiflemesi ve bilgisayarla otomatize edilmesi, ateş süratinin çok daha yükselmesi imkânını beraberinde getiriyor. Elektronik işaretleyicilerin en meşhur özelliklerinden biri “ramping”dir. Bu sistem, tetiğe belli aralıklarla basıldığı takdirde yarı otomatikten tam otomatik atış moduna geçişi sağlar. Dünyaca onaylanmış çeşitli ramping modları vardır.
Elektronik işaretleyicilerin programlamasında çaktırmadan atış süratini yükseltip alçaltan hile modları devreye girebilir. Ramping gibi dolambaçlı bir özelliğin kullanım sebebiyse karşılaşmalarda atış süratini eşitlemektir. Standardize ramping modları sayesinde, farklı ayarlar kullanan oyuncuları fark etmek ve iki tarafa da donanım bakımından eşit şans vermek kolaylaşır. Elektronik işaretleyicilerin bakımı, mekanik varyantlarına göre daha zordur. Sökmesi ve takması daha karmaşıktır ve beraberinde gelen detaylı kullanım kılavuzunu dikkate almayı gerektirir. Büyük bir tamir veya eklenti işine girişecekseniz, uzmanına danışmakta fayda var. Daha önce de değindiğimiz gibi, elektronik işaretleyiciler daha isabetli, düzenli ve hatasız ateş ederler. Genelde daha küçük ve hafiftirler. Devreye küçük bir sinyal yollamakla görevli tetik de daha yumuşak olur.
Cephaneyi hızlı tüketme olanağı verse de, gerektirdiği düşük basınç sebebiyle hava tanklarının ömrü daha uzundur. Bu tutarlılık ve güvenilirlik beraberinde daha yüksek fiyatları getiriyor. Bu aletler mekanik işaretleyiciler kadar yaygın değildir ve başlarına bir şey geldiğinde üstesinden gelmek daha zordur. Peki bu sihirli makineler ne tür oyunlara elverişli? Tahmin ettiğiniz gibi, Speedball oyunlarında genelde elektronik işaretleyiciler tercih edilir. Yüksek temposu ve hemen tükenen cephanesiyle, oyunun hızına en rahat o tür ekipman yetişiyor. Ayrıca Paintball müsabakalarında önceden karar verilmiş ramping modları aracılığıyla oyuncuların saldırı imkanları mutlaka eşitlenir. Woodsball ve senaryo oyunlarında da elektronik işaretleyici kullanan oyuncular vardır. Ama uzun süren oyunlarda yağmur, çamur ve tükenen batarya derdiyle uğraşmamak adına mekanik işaretleyiciler tercih edilir.
Cephane Beslemesi
İşaretleyicilerin tepesine oturan “loader” ya da “hopper” denilen, şarjör görevi gören hazneden bahsedelim. Bunların en standardı işi yerçekimine bırakır ve namluda yer boşaldıkça yeni boya toplarını düşüren basit bir depo işlevi görür. Topların sıkışması ve atış hızınının düşmesi gibi sorunların üstesinden gelmek için çeşitli yöntemler kullanılabilir. Bunlardan biri haznenin içindeki cephane akışını kolaylaştırmayı amaçlayan küçük motorlu bir sistemdir. Haznenin dibindeki yüksek hızla dönen pervaneler sayesinde yakalanan topların sıkışması önlenir ve takılma olmadan namluya düşürülür. Bir diğer yöntem ise namluya topların akışını zorlayan ve dolayısıyla aralıksız cephane besleme imkanı veren bir sistem.
Oyun ortasında loader sallamaya son! Bu tür gelişmiş loader’ların özellikleri bakmaya değer, ama ondan önce, işaretleyicinizi seçerken kararını vermeniz gereken başka bir konu var: loader’ın bağlanma noktası. “Centerfeed” dediğimiz düzende loader namlu hizasının tam ortasına oturur. “Offset”te ise loader, namlu hizasının dışında, genellikle sağda bulunur. Loader’ın ortaya hizalanmasının dengenizi daha rahat bulmanız açısından faydası var. Hızlıca işi bitirip rahat hareket etmek önceliğiniz ise, bu pozisyon tercih edilir. Amacınız yavaşça hareket edip keskin, isabetli vuruşlar yapmaksa, göz hizasında koca bir engel istemeyebilirsiniz. Normal silah kullanmaya alışkınsanız bu düzenin size daha doğal gelmesi muhtemel.
Karbondioksit mi, Basınçlı Hava (HPA) mı
İşaretleyicilerde iki gaz seçeneğiniz var. Karbondioksit ucuzdur ve kolay bulunur. Buna karşın kontrol etmesi güç bir dünya değişken içerir. Basınçlı sıvı halinde depolanması bunda etkendir. Aksilik çıkmadığı takdirde namluya sırf gaz halinde salınır. Hava şartları, işaretleyicinin duruşu, atış sıklığı, sürati gibi koşullar performansı etkileyebilir. Elektronik işaretleyicilerde karbondioksit tercih edilmez, zira iç mekanizmalara zarar verme ihtimali yüksektir. Diğer seçenek ise, bildiğimiz havanın tankta sıkıştırılmış hali. Basınçlı hava, karbondioksite kıyasla beş kata kadar daha yüksek basınç altında muhafaza edilir. Tutarlılığı ve çevre koşullarını takmaması sebebiyle oldukça güvenilir bir seçenektir. Bu sebeptendir ki elektronik işaretleyiciler neredeyse her zaman sadece basınçlı hava ile çalışırlar.
En büyük sıkıntı, her zaman olduğu gibi kaliteyle fiyatın aynı oranda şişmesi. Bunun yanı sıra, basınçlı hava tüpleri daha zor bulunur. Stoklamak şart! Hangisini tercih ettiğiniz ne tür işaretleyici kullandığınız, ne kadar harcamayı göze aldığınız ve ne tür detayları önemsediğinize göre değişecektir ama özetlemek gerekirse: işaretleyiciniz dahil öyle çok büyük bir yatırım düşünmüyorsanız, çok sık da oynamıyorsanız, iki seçenek arasındaki fark zar zor anlaşılacaktır zaten. Yeni başlayanlar için karbondioksit işinizi görür. Ama ilerde kesinlik ve tutarlılığa ihtiyacınız olursa, basınçlı havaya geçiş yapmak makul olacaktır. On numara işaretleyiciniz belirli bir yakıt gerektiriyorsa, tartışmaya gerek yok zaten. Bu arada her ikisinden de bulundurup duruma göre seçim yapan uzman arkadaşlar da var. Her şeyde olduğu gibi, bunda da tercihiniz zamanla belli olur.