Bir kaç teknik rötuş ve işte karşımızda Gardone Val Trompia’daki fabrikada üretilen 28 çapta ilk yarı otomatik tüfek. A400 Action olarak adlandırılan bu model biraz daha küçük, ama Xplor serisinin temel ve yenilikçi özelliklerinin hepsi korunmuş. Ağırlığı 2,5 kilodan az, kompansasyon valfı yok, hemen güven ilişkisi oluşturabileceğiniz bir silah
İlk başlarda, yani 1996 yılında, Brescia kentindeki Via del Serpente adresindeki fabrikada bu çapın ilk modeli olan Franchi 48 A1 üretilmişti. Daha sonra 2009 yılında Urbino’daki model-üretim tesisinde Benelli Raffaello modeli hayata geçirildi. Şimdi de Beretta firması 28 numaralık ilk yarı otomatiğini piyasaya çıkarmış bulunuyor. Bu tüfek 2009 yılında lanse edilen ve bilahare muhtelif değişkenleri üretilen A400 Xplor ailesine mensup. Bu modelin dünya çapında ilk lansmanı 25 ekim tarihinde gerçekleştirildi ve A400 Xplor action 28 numara Beretta firmasının bütün shop in shop mağazalarında yerini aldı. 2012 yılında piyasaya sürülen abisi A400 Xplor action gibi, bu modelin de bronz-kahverengi yüzey işçiliği hemen fark ediliyor. O modele kıyasla bunda GunPod ve Kick-off yok, zira daha rafine bir müşteri kesimine hitap eden bu küçük çapta o donanımlara gerek görülmemiş. Liste fiyatında ise bir değişiklik yok: 1.786 Euro.
Bu 28 numaralık A400 modeli tüfeği denemek için Parini silah mağazasına ricada bulundum, onlar da her zamanki gibi nazik şekilde bu talebimi olumlu karşıladılar. Yani test silahı bu sefer firmadan değil, okuyucuların daha çok hoşlandığı şekliyle “rafından” çekip alındı diyebiliriz.
“HASSAS” FARKLAR
Bu silah da aynı ailenin daha önceki fertlerine büyük benzerlik taşıyor: gövdesinin ve kundağının kıvrımları, geniş tetik köprüsü, modern dizayna sahip tabanca tipi kabzası, gövdeye geçen tipte namlu şeridi ile estetik açıdan güzel bir tüfek. Ama özellikle boyutları açısından daha önceki modellerle bire bir aynı değil. Dikkatli baktığınızda gövdenin alt kısmında oyuk bir bölüm var ve gövdeyi o bölümünde 20 numaranınkine oranla daha dar hale getiriyor. Bunu estetikten çok teknik bir amaç doğrultusunda tasarlamışlar, nedeni ise, kaşığın kumanda kolunun (ki Beretta firmasında buna “güvercin” adı veriyorlar) 28 numara fişeğin nispeten daha küçük olan ebatlarına uyum sağlamak. Aksi takdirde sürgü bırakma düğmesinin delikte fazla gömülü kalacağını ve hem daha kullanışsız olacağını, hem daha kötü görüneceğini belirtiyorlar. Tetik grubu ise 20 çaplı modeldekinin aynısı.
20 çaplı modelde kullanılan bir çok bileşen bu modelde de mevcut, ama bu elbette olumsuz bir uygulama sayılmaz, zira silah mağazaları açısından yedek parça servisine rahatlık getireceğine kuşku yok.
Kaşığın kumanda kolu 28 çaplı kovanın küçük boyutlarına uyarlanmış, dolayısıyla gövde iskeletine de sürgü bırakma düğmesi deliğinde çok gömülü kalmasın diye oyuk açılmış.
Cut-off düğmesi silahın sol tarafında. Teknopolimer tetik grubunun korkuluğu Xplor serisinin diğer tüfeklerindeki gibi.
Gövde kasası da Xplor serisinin diğer modellerinde olduğu gibi, dürbün ve diğer optik sistemlerin montajı için çentiklerle donatılmış.
Sürgü mekanizmasının kum saati formundaki pistonu kendiliğinden temizlenen elastik bir kelepçeye sahip. Bu kelepçe conta vazifesi görüyor ve iki tahliye deliği olan gaz silindirini karbon atıklarından koruyor. Kompansasyon valfı bu modelde düşünülmemiş.
Blink döner kafalı sürgü grubunun hareketli aksamı, iki adet iade kolu ve plastik kılıfla kaplı boru şarjörün çevresindeki icra yayı görülüyor.
28 çaplı bu tüfek gayet hafif: Benim tartımda (660 mm namlu ile) 2.496 gram geldi. Beretta tarafından beyan edilenden 4 gram daha hafif. Bu durumda 20 numaralık versiyondan ise 150 gram daha hafif olması gerekiyor. 20 çaplı modeli de denemiş (ve tartmış) biri olarak, bunun kesinlikle daha hafif bir tüfek olduğunu söyleyebilirim. Bunun gövdesi (maksimum uzunluk noktaları arasında) 198 mm uzunlukta, 64 mm yükseklikte, 36 mm kalınlıkta iken, 20 numaralığın gövdesi daha yüksek (67 mm) ve daha geniş (39 mm).
TAM KAPASİTE
Tüfeğin kundağı bir önceki modele göre oldukça farklı ve doğal olarak namlu da daha ince. Benelli ile bir kıyaslama yaptıklarını da vurgulayarak, Beretta firmasının yetkilileri bu silahın çıkartılabilir takozlu versiyonunda fişek kapasitesinin 3+1, sabit takozlu versiyonunda ise 2+1 olduğunu belirtiyorlar.
Gövdenin iç kısmı zirkonlu alüminyum alaşımından preslenmiş ve yüzeyi kahverengi çok güçlü ve dayanıklı bir anot oksidasyonuna tabi tutulmuş. Üzerinde “kakma” tekniğiyle uygulanmış işlemeler mevcut, tüfeğin logoları, yazıları ve kumandaları (sağ taraftaki sürgü bırakma düğmesi ve soldaki cut-off) ise siyah renkte bırakılmış.
Gövde üzerinde, Xplor serisinin bütün modellerinde olduğu gibi, dürbün, optik sistemler ve diğer nişan düzenekleri montajına yönelik çentikler açılmış. Gövde iskeleti üzerindeki yazı 5,5 mm. Beretta üretimi yeni yarı otomatik tüfekler serisinin “platformu” Blink mekanizmadan oluşuyor diyebiliriz. Bu mekanizma, döner kafalı sürgünün kapanmasıyla kombine çalışan gaz geri kazanım sistemi ile, mükemmel hale getirilmiş besleme sisteminden meydana geliyor. 28 numaranın açığa çıkardığı enerji dikkate alındığında, aynen 20 numarada olduğu gibi Beretta teknik ekibi, yaylı gaz purjörü donanımlı gaz sınırlama valfı kullanımına gerek duymamışlar. Halbuki Xplor serisinin 12 numaralık modellerinde bu valf namluya kaynak edilmiş olan gaz sistemi silindirine entegre edilmiş durumda. Bu tercihte bulunmalarının nedeni, yaptıkları gözlemler sonucunda bu valfın 20 numaralık tüfeklerde hangi tipte ve gramajda fişek kullanılırsa kullanılsın hiç açılmadığını ve gazın tamamının kinetik enerji için kullanıldığını tespit etmeleri olmuş. Teorik olarak her namlu uzunluğu gaz tahliye deliklerinin çapı ve sayısını farklı ayarlamayı gerektiriyor. Bu versiyonda iki adet delik var. Gaz silindirinde bir de kum saati şeklinde bir piston yer alıyor ve değiştirilebilir tipte elastik bir kelepçesi olan bu piston conta vazifesi görerek silindirin içini karbon atıklarından koruyor. Bu piston şarjör borusunun bağlantısı içine yerleştirilmiş silindirin içinde kalıyor (ve bu arada sökme-takma işlemlerini de kolaylaştırıyor).
Sürgünün döner kafası iki adet takviyeli kapatma takozu ile donatılmış , sürgü gövdesi sağ tarafına Blink logosu basılmış. 28 numara fişeğin taban dipliğinin ölçüsüne (17,3 mm) uygun tasarlanmış olan döner kafa, eksantrikli bir piste sahip sürgü kızakları üzerinde hareket ediyor. Sürgü, sürgü mili, askılar ve plastik kılıfıyla bir aradaki yay bütün halinde 369 gram ağırlığında. Aynı grup 20 numarada 394 gr, 12 numaralık versiyonda ise 458 gr ağırlığında.
Sürgü, kızak askılarına kırılması neredeyse imkansız olan lazer kaynaklarla sabitlenmiş. Gövdenin son bulduğu noktada elastomer malzemeden yapılmış bir yatak var ve sürgü ile sürgü milinin darbesini sönümlendirdiği gibi, ayrıca atıcının omzuna yansıyan darbenin şiddetini de düşürüyor.
Boru şeklindeki şarjör tekno-polimer bir kılıfa sahip ve bu kılıf icra yayını koruyor. Silindirin sap kısmı da hafif alaşımlı metalden imal edilmiş.
Stellium teknolojisi ile üretilen Optimabore Hp namlunun kuyruk uzantısı, sustalı kovan fırlatıcı ve namlunun fişek yatağını saran halkası görülüyor.
5×5 mm ebatlı namlu şeridinin havalandırma köprüleri namlu ince çaplı olduğundan yüksek tutulmuş.
El kundağı narin ve ince yapılı, uç kısmında teknopolimer kapak ve buna uyumlu aynı malzemeden şarjör somunu bulunuyor.
Tetik grubu 20 numaralık modeldekinin aynısı, sadece biraz küçültülmüş.
Microcore dipçik pedi 17 mm kalınlığında ve geri tepme darbesini çok iyi sönümlüyor. Ceviz ağacından X-tra grain dipçiğin yüzeyi yağ işçiliği görmüş.
Tetik tablası da hafif alaşımlı metalden yapılmış, üzerinde Xplor logosu var, korkuluğun önündeki emniyet düğmesi ise çift taraflı kullanılabilen tipte. Tetik mekanizması Beretta yarı otomatik tüfeklerde kullanılanlardan: İki kademeli ve yaklaşık bir milimlik tetik boşluğu var. Tetik düşürme ağırlığını tespit etmek için on ölçüm yapıp ortalamasını aldık ve 3.361 gram olduğunu gördük. Yani biraz ağır. Tüfeğin sol tarafında her zamanki gibi cut-off (şarjör kilidi) düğmesi var, kaşığın tabanında ise bunu durduran bir pim mevcut.
X-TRA GRAIN DİPÇİK
Beretta firması bu tüfeğin daha rafine müşterilere hitap edeceği fikrinden yola çıkarak, dipçiğin “temiz”, yani 12 ile 20 çapta olanlarda bulunan geri tepme sönümleyici donanımlardan ve çok işlevli GunPod elektronik tertibatından yoksun olmasını istemiş. Hafif bir tüfeğin şahlanmaya yatkın olacağına kuşku yok, ancak “Microcore” genleşmeli tekno-polimer malzemeden yapılmış dipçik pedi 17 mm kalınlığı ile çok yumuşak ve 28 çapta bile son derece etkin şekilde görev yapabiliyor.
Ceviz ağacından üretilmiş olan dipçiğin ağacı da en hafif olanlardan seçilmiş, “X-tra grain” kaplamadan sonra son kat yüzey işçiliği yağla yapılmış. X-tra grain teknolojisi Beretta Grubu firmalarından olan Meccanica del Sarca tarafından geliştirilmiş ve özel bir lazer teknolojisi kullanılarak ağacın damarlarını daha görünür ve renkli hale dönüştürmek suretiyle ahşap yüzeye estetik açıdan artı değer katma esasına dayanıyor. Silahın kundak palası 364 mm uzunluğunda, burundan nişan hattı 35 mm, topuktan 55 ve 65 mm (bu mesafe özel parçalar takılarak ayarlanabiliyor). Kundak ince yapıda, üzerindeki tırtıklı yüzeyde üç yıldızlı Beretta logosu yer alıyor. Uç kısmında ise gaz sistemini kaplayan ve şarjör somunu ile kombine edilmiş olan siyah plastikten ızgaralı kapak mevcut.
OPTIMABORE NAMLU
Namlu silindirik “Optimabore”, iç yüzeyi krom kaplama, uzunluğu 660 mm (710 mm olanı da var), ağırlığı 819 gram, namlu iç çapı ise 13,9 mm. Paket donanımında değiştirilebilir tipte 3 adet Optimachoke Hp şok tüpü mevcut (*, ***, *****). Namlu her şeyiyle daha büyük çaplarda kullanılanların aynısı; yani ıslah edilmiş alaşımlı çelikten yapılmış ve bu çelik malzeme içinde yüksek oranlarda krom ve molibden bulunuyor. Stelium teknolojisiyle uygulanan üç endüstriyel prosesten birincisi delik açma, ikincisi soğuk dövme, üçüncüsü ise vakum altında uzatma işleminden oluşuyor ve namlular bu şekilde ortaya çıkıyor.
Beretta Xplor action 28 numara yarı otomatik av tüfeği her yönüyle 20 numaralık modelden türetilmiş. Bizim test ettiğimiz örnek 660 mm uzunlukta namluya sahipti, ağırlığı 2.496 gram, uzunluğu ise 1.180 mm kadardı.
Namlu kuyruğundaki iki adet yönlendirme dişi ile gövdeye yaslanan geniş bir temas yüzeyi öngörülmüş, bu şekilde namlunun ateş etme sırasında (tipik sola yukarı) gerçekleşen sapma etkisini ortadan kaldırmak ve isabet yüzdesini arttırmak hedeflenmiş. Bu uzantı gereken şekilde frezelenmiş ve hafif olması için de üzerine delik açılmış. Namlunun Optimabore geometrisine ve bu çap uygun olarak dizayn edilmiş iç profili iki adet konik parça ve uzun rakorlarla takviye edilmiş, bu şekilde saçmaların namlu içi balistik özellikleri iyileştirilmiş. Arpacık, silindir şeklinde kırmızı renkli fiber optikten oluşuyor, namlu şeridi (5×5 mm) anti röfle yüzeyli ve havalandırma köprüleri var.
MÜKEMMEL İŞÇİLİK
Beretta’nın bu yeni yarı otomatiği %100 güvenilirlik garanti eden bir silah ve gerçekten iyi iş görüyor. Kinetik sistem Benelli’nin 28 çapındakinde olduğu gibi birazcık “yavaş” kalsa da, zamanlama gerçekten çok iyi. 28 çapın yarı otomatik çalışma sistemi için zor bir çap olduğunu dikkate alırsak, hesapların milimetrik yapılmış olduğunu daha iyi anlarız. Arluno’da bulunan atış sahasında yaptığım testler sırasında aşağı yukarı her tipten fişek denedim: 8 numara 17 gr saçmalı Fiocchi Gfl28; 8 numara 21 gr saçmalı Armusa Pla; 91/2 numara 22 gr saçmalı Bamp;P Extra rossa, 71/2 numara 24 gr saçmalı Cheddite Super; 71/2 numara 24 gr saçmalı Fiocchi F28Hp; 71/2 numara 24 gr saçmalı Bamp;P Extra rossa Hv; 6 numara 28 gr saçmalı Winchester SuperX Hs; 6 numara 30 gr saçmalı Bamp;P Extra rossa Max. Kısaca, 110 yıllık bir geçmişi olan bu çapın kullanım yelpazesine giren her türlü fişeğin yeni barutlar ve bileşenlerle geliştirilmiş versiyonlarının hepsini denemiş oldum. Bu kalibrenin normal menziline giren mesafelerden yaptığım atışların hepsinde saçmaların hedefteki dağılımı iyi olmakla birlikte, 35 metreden en küçük boyda saçmalarla yapılan atışlarda dağılmanın biraz fazla olduğunu fark ettim. Küçük saçmada her kalibrede gerçekleşen bu dağılma, 28 numarada daha fazla ortaya çıkıyor.
Bir kıyaslama yapmak amacıyla, balistik testlerde sırasıyla 375 ve 390 metre/saniye maksimum hız saptadığımız iki fişekle ilgili örnek verelim: 71/2 numara 24 gr saçmalı Fiocchi 28Hp ile orta boy şokla 35 metreden yapılan atışlarda saçmaların %75’i hedefe düştü, büyük boy şokla isabet %77 oldu. 91/2 numara 22 gram saçmalı Baschieriamp;Pellagri Extra rossa fişeklerle aynı mesafeden yaptığımız atışlarda ise saçmaların isabet oranı yüzde elliye düştü.
Ördekgiller, yaban güvercinleri (tahtalı), yaban tavşanı ve yaban domuzu avını bir kenara bırakırsak, 28 numarayı diğer bütün avlarda kullanabileceğimizi söyleyebilirim. Kendi kişisel deneyimime dayanarak şunu da ilave edebilirim ki, özellikle bıldırcın, keklik ve benzerleri için orta mesafelerden yapılacak atışlar için mükemmel bir çap…Hatta sülünler için bile son derece etkili olabilir. 28 numaralık modern bir fişekle, 12-15 metrelerden yapılan atışlarda saçma ve enerji verimliliği tavşan avı için de yeterli.
Arkadaşımız Arluno Atış Sahasında (Milano) atış denemelerini yaparken.
Son derece hafif bir tüfek olan A400 Xplor action 28, ağırlık merkezi hafifçe dipçiğe kaydırılmış ama gayet dengeli bir silah, 660 mm uzunluğunda namlusu ile konforlu ve kullanışlı. Sol eliniz kundak üzerindeki nervüre çok iyi oturuyor, tabanca tipi kabza modern ve rahat, eli dolduruyor ve parmağınızın tetiğe doğal konumunda uzanmasını sağlıyor, omuzlama da son derece rahat ve konforlu. Besleme sistemi gerek dolu gerek hafif gramajlı fişeklerle en ufak sorun çıkarmadı, kurma işlemi de sorunsuz ve akıcı. Sadece 30 gramlık saçma dolu bir fişeğin dipliğinde çok hafif bir deformasyon oldu. İğnenin kapsüllerde derin ve merkezi iz bıraktığını tespit ettim. Farklı gramaja sahip fişeklerle atış yapıldığında bile en ufak problem çıkarmadı. Reaksiyonlar hızlı, boş kovanların atılması mükemmel şekilde rahattı.
Tüfek stabil ve nispeten daha şiddetli mühimmatla ve üçüncü atışta bile nişan hattından sapması kolay olmuyor. Ertesi gün omuzda kendisini hissettiren 30 gram saçmalı fişeklerle dahi geri tepme efekti asla rahatsız edici olmadı. Namlu şahlanması sınırlı olmakla birlikte, tüfeğin iyi kavranmasını gerektiriyor.
Kişisel olarak yaban tavşanı avında beceriksiz biri olmama rağmen, uzun mesafeli atışlarda bile iyi sonuçlar alabildim. Çil keklik ve çulluk avında, ateş etmeden önce hayvan bir miktar uzaklaşmasını bekledim. İlk denediğim yarı otomatik Benelli tüfeklerde karşılaştığım gibi, bu modelde de 3 mm çapındaki kırmızı arpacığın biraz fazla büyük olduğu kanaatine vardım.
Altta testte kullandığımız fişekler. Soldan: 8 numara 17 gr saçmalı Fiocchi Gfl28; 8 numara 21 gr saçmalı Armusa Pla; 91/2 numara 22 gr saçmalı Bamp;P Extra rossa,71/2 numara 24 gr saçmalı Cheddite Super; 71/2 numara 24 gr saçmalı Fiocchi F28Hp; 71/2 numara 24 gr saçmalı Bamp;P Extra rossa Hv; 6 numara 28 gr saçmalı Winchester SuperX Hs; 6 numara 30 gr saçmalı Bamp;P Extra rossa Max.
28 çaplı bu tüfek aynı familyanın daha önce çıkan daha büyük çaplı modelleriyle bire bir aynı, yüksek imalat kalitesi mevcut ve Beretta yeni yarı otomatik sisteminin kalitesi zaten kanıtlanmış durumda. Bu tip özel ve spesifik kullanıma yönelik bir tüfeğe ilgi duyacak müşteriler için gerçekten çok iyi bir tercih olabilir, zira piyasada zaten fazla rakibi olan bir silah tipi sayılmaz.
