Çok kompakt yapıda, kırma, tek namlulu bu tüfek, sadece 38 (otuzsekiz!) santimlik namlusu, polimer kundak grubu ve Cerakote yüzey işçiliği ile en sıradışı kullanımlara uygun. Üstelik olabildiğince ekonomik, isabetli ve geri tepmesi rahatsız etmeyen. Daha ne istenebilir ki?
Ardesa, avcılık ve atıcılık amaçlı silahların ve aksesuarların distribütörlüğünü yapan bir İspanyol firması. Avrupalı üreticilerin en tanınmış markalarından başka, firmanın katalogunda parçaları başkaları tarafından üretilmiş ama montajı kendisi tarafından yapılmış bazı silahlar da yer alıyor. Bu noktada elbette belirlediği en önemli hedef pazarın en ekonomik segmentine hitap eden ürünleri sunabilmek. Ama bu asla ucuz oldukları için düşük kaliteli ürünlerin ticaretini yaptığı anlamına gelmiyor. Tabii ki 600 Euro fiyatın altında satılan bir tüfekte en değerli ağaçtan dipçik ve süper lüks kakma işçiliklerini kimse beklemiyor ama, silahın fonksiyonelliğinin yanı sıra her halükârda belli bir markaya sahip (Merkel) namlu gibi donanımlar ile oksidasyona ve çizilmeye karşı son derece dayanıklı “Cerakote” olarak adlandırılmış yüzey kaplamasına sahip.
YAKINDAN BAKINCA
Silahın temel yapısı sağlam, mikro füzyon sistemiyle üretilmiş kasanın yan cidarları oldukça kalın olduğu gibi, namlunun fişek yatağı tarafındaki et kalınlığı da .308 Winchester kalibre gibi enerjik fişekleri bile sorunsuz kabul edebilecek şekilde kalın (bu modele alternatif olarak silahı .243 Winchester veya .270 Winchester kalibrelerde satın almak mümkün). Menteşeli kapanma sisteminde fişek yatağının alt kısmında bulunan ve arkadaki sağlam yuvasına geçen iri takoz mevcut. Kapanma sistemine kumanda eden iri düğme ise tetik korkuluğunun önüne yerleştirilmiş. Kilitleme tırnağı fişek yatağının kalın manşonunun alt kısmında bulunuyor ve aynı manşon içine aynı zamanda namlu da geçiyor. Namluyu kırarak aşağı indirdiğinizde fişek yatağı görülür duruma geliyor, kırma hareketi manuel kovan çıkartıcı tırnağı harekete geçiriyor ve kovan fişek yatağından 6-7 mm kadar dışarı çıkartılmış oluyor. Bu şekilde atıcı kovanı parmaklarıyla rahatça tutup çıkartabiliyor. Silahta mevcut kalibrelerin üçü de rimless, yani kovan tablası eteksiz tipte, başka deyişle kovan gövdesiyle aynı çapta olduğundan, kovan çıkartıcı tırnağın (ekstraktörün) üst kenarında yaylı bir diş mevcut ve bu diş fişek yatağa sürüdüğünde ekstraktörün içine giriyor, sonra da kovan tabla kanalının olduğu yere geldiğinde çıkarak kovanı tutuyor. Namluyu kapattığınızda kovan çıkartıcı tırnak ve fişek iğne tablası tarafından öne doğru itiliyorlar ve fişek bu şekilde yatağa sürülmüş oluyor.
Silahta dıştan horozlu iğne sistemi mevcut, horoz ince ve uzun bir ibikle donatılmış ve tutuşu kolaylaştırmak için horoz üzerinde ince yatay kanallar açılmış. Silaha dürbün taktığınızda (bu tüfekte metalik gez ve arpacık mevcut değil), horozu kurmak biraz güçleşiyor çünkü horozun ibik kısmı tam dürbünün göz merceğinin alt kısmına düşüyor. Bu nedenle kanallı tipte bir uzatma öngörülmüş, bunu horozdaki 3 diş açılmış yuvasına vidalıyorsunuz ve bu şekilde horoza başparmağınızla yandan müdahale daha kolay hale geliyor. Bu uzatma, horozdaki deliğe sağ veya sol taraftan vidalanabiliyor, dolayısıyla solaklar tarafından da rahatça kullanılabilir tipte. Nitekim silah çift taraflı kullanıma uygun, siyah polimer kundak gurubu tamamıyla simetrik, uzunca bir kabzası var ve Montecarlo yanaklık dürbünle iyi hesaplanmış bir hizalama sağlıyor. El kundağı da polimer malzemeden yapılmış, yan kısımlarında geniş tırtıklı yüzeyler var ve öne doğru gaga formunda sonlanıyor. Kullanılan polimer malzeme tırtıksız kısımlarda bile pürüzlü bir yüzeye sahip ve bu nedenle her noktasında sağlam kavrama sağlıyor. Paket donanımda aksesuar olarak kayış bağlantıları ve “Qr” olarak adlandırdıkları kauçuktan yapılmış ince ama etkili darbe emme özelliğine sahip bir dipçik pedi var.
1 ve 2. Dıştan horoz çift taraflı takılabilen bir uzatmaya sahip, bu şekilde müdahale ederken dürbünle gelen engelleme ortadan kaldırılabiliyor. Resimde horozun darbesini tetik tam çekildiğinde iğneye aktaran transfer bar görülüyor. Manivela revolver tabancalardakilere göre zıt yönde çalışıyor.
3. Gövde mikro füzyon yöntemiyle üretilmiş ve üzeri Cerakote olarak adlandırılan koruyucu filmle kaplanmış, çizilmeye ve korozyona dirençli, ayrıcaışığı yansıtmıyor.
Yine de silahın en özel parçası namlusu. Bilhassa uzunluğu açısından farklı boyuttaki yivli namlunun tamamı (fişek yatağı dahil) topu topu 380 mm, yani birinci dünya savaşında kullanılan musket tüfeklerinin namlusundan daha kısa. Bu tip bir namlu seçimi, tamamı sadece 800 mm uzunluğunda olan tüfeğe daha fazla hafiflik ve çeviklik kazandırmak amacıyla yapılmış. Radyal deliklerle donatılmış alev örten takmak amacıyla namlu ucuna diş çekilmiş ve alev örtenle birlikte namlu boyu 425 milimin, toplam uzunluk ise 800 milimetrenin biraz üzerine çıkıyor (tam rakam vermemiz gerekirse 802 mm). Namlu Merkel firması tarafından üretilmiş, döndürerek soğuk dövme tekniğiyle üretilen namlu orta-ağır namlular kategorisinde denilebilir. Buna rağmen ve hatta çelik bir gövde kullanılmış olmasına rağmen, boyu çok kısa olduğundan ve dipçik grubunda polimer malzeme tercih edildiğinden, silahın komple ağırlığı 2.500 gramın çok az üzerine çıkıyor. Yani tüy sıklet bir tüfek denilebilir. Bütün çelik yüzeyler korozyona, çizilmeye ve ışık yansımasına direnç sağlamaya yönelik işlemlerden geçirilmiş ve bu proses Cerakote olarak adlandırılıyor (Ardesa firması, Nic industries patenti altındaki bu koruyucu boya kaplama prosesini uygulama yetkisi olan tek İspanyol şirketi).
NİŞANGAHLAR VE EMNİYET TERTİBATI
Nişangahlarını anlatmak için fazla söze gerek yok, zira bu tüfekte düşünülmemişler! Tabii şaka bir yana, metalik nişangahların bir kipplauf (kırma tüfek) üzerinde muhakkak bulunmaları gerekmiyor. Üstelik namlunun arka taraftaki silindirik bölümünün tepe noktasında, fişek yatağının bulunduğu yerde üç adet dişli kör delik mevcut. Bunlara üç adet vidayla bir Weaver kızak sabitleyebiliyorsunuz (bu parça silahın paket donanımında veriliyor). Biz bu kızak üzerine bize aynı ithalatçı tarafından (Erredi trading di Gordone) sağlanan Bentley marka aydınlatmalı iç taksimata sahip 3-9×40 bir dürbün taktık. Dürbün montajını hızlı söküp takma sistemli Utg halkaları kullanarak yaptık ve bunun için önce yandaki kelebek somunu gevşettik (Quick detach twist lock). Parça bütünü halinde gayet sağlam, üstelik ekonomik açıdan bakıldığında, dağ tipi avcılık için bin Euro civarında gayet elverişli bir rakamla gayet kullanışlı bir silah-dürbün kombinasyonu ortaya çıkıyor. Güvenlik konusuna gelince, üretici burada masraftan kaçınmamış diyebiliriz: En önemlisi olan ilk emniyet horoz ile iğne arasına giren transfer bar adlı küçük çubuktan oluşuyor.
1. Silahın paket donanımında dürbün takmak için kullanılan bir adet Weaver kızak var ve alyen vidalarla namlu manşonuna sabitlenmiş.
.jpg)
2. Polimer tetik köprüsü (ya da korkuluğu) ön tarafında iri namlu açma düğmesiyle görülüyor. Arka kısmında ise çift taraflı manuel emniyet düğmesi var.
3. Alev gizleyen ilk bakışta bizi tereddütte bıraktı, çünkü biraz kabaca yapılmış gibi gözüküyordu. Ama görevini çok iyi yapıyor ve bizce geri tepme efektini sönümleme kapasitesi üreticinin deklare ettiğinden (%15) daha fazla.
4. Alev gizleyen çıkartılabiliyor ve yüzeyi tırtıllı bir namlu ağzı koruyucusuyla değiştirilebiliyor, ama bu şekilde uzunluk birkaç mm kısalırken, geri tepme bir hayli artıyor.
Bu bar horozun darbesini iğneye sadece tetiğe sonuna kadar basıldığında iletiyor. Bu çözüm örneğin revolver tabancalarda da çok kullanılan bir uygulama, ancak toplu tabancalarda genelde transfer bar tetiğe basıldığında yukarı kalkıyor, bu tüfekte ise tetiğe basıldığında bar yukarı kalkmak yerine aşağı iniyor. Tabi önemli olan hareket yönü değil, işini yapması ve işini de iyi yaptığını söyleyebiliriz. İkinci otomatik emniyet sistemi ise horoz ile namlu açma butonu arasındaki bir karşılıklı çalışma ilkesine dayalı. Buna göre, eğer horoz kurulu durumda ise namlu gövdeden kırılarak açılamıyor. Eğer namlu tam kapanmış durumda değilse, bu kez horozu kurmanız mümkün olmuyor. Emniyet dizisini tetik köprüsünün arka kısmında bulunan ve elle çalıştırılan klasik manuel emniyet tamamlıyor.
TEST ATIŞLARIMIZ
Test atışlarını maden ocağından dönüştürülen etrafı kapalı açık saha poligonunda 100 metre mesafeden, önden destekli atışlarla gerçekleştirdik. Daha önce bir ön hazırlık olarak şirketin kapalı (indoor) poligonunda 50 metreden atışlar yapmış ve hem kronografif değerleri saptamış, hem de dürbün ayarlarını yapmıştık. Açık sahadaki bu test ise bazı meraklarımızı gidermeye yönelikti: Hem .308 kalibrenin orijinal performansının neredeyse boyu yarıya indirilmiş bir namluyla nasıl olacağını anlamak istiyorduk, hem de böyle hafif ve ateşli bir silahta geri tepmenin şiddetli olacağını tahmin ettiğimizden bunun niceliği hakkında fikir edinmek istiyorduk.
Evet, ilk sorumuzun cevabına gelince, silah hiç kuşkusuz standart uzunlukta (yani 560 mm üzerinde) bir namluya oranla önemli bir performans düşüşü sergiledi (ki farklı olması düşünülemezdi); ama her halükarda gerek hazır fişeklerle, gerek bizim tarafımızdan doldurulan ve daha yavaş olacaklarını düşündüğümüz fişeklerle iyi bir performans ortaya koyarak standart sapmanın sınırlı kalmasını sağladı. Kısaca, mermi hızındaki düşüş parabolü iyi hesaplandığında, isabet oranının kısa namluda fazla düşmediğini tespit ettik, çünkü aslında kullandığımız fişeklerden biriyle diğeri arasındaki hız farkı o kadar büyük değil.Tabii bu değerlendirme özellikle bu kalibre için geçerli, zira genetik olarak barutunda dengeli bir yanma süreci ve dolayısıyla isabetlilik oranı olan bir fişek, ama .270 Winchester gibi daha ince ve uzun kalibreli fişeklerle de aynı performansın sağlanamayacağı anlamına gelmiyor.
1. Resimde sağlam yapıdaki manuel kovan çıkartıcı görülüyor. Bunun yaylı dişi kovan tablası üzerindeki kanala geçiyor.
2. Kapatma tırnağı ve yuvasıyla, menteşe piminin yuvası görülüyor. Bunlar sağlam bir manşonla tümleşik ve namlu da bu manşonun içine geçiyor. Bu sistem çiftelerde ve süperpozelerde kullanılan mono-blok sistemi andırıyor.
3. Kundak tabanca tipi kabzalı, simetrik yapıda ve dürbünle iyi bir hiza oluşturan Montecarlo yanaklığa sahip.
4. Kauçuk dipçik pedi ince ama oldukça etkili.
Standart namlulu bir tüfeğe kıyasla test ettiğimiz Outfitter modelinde fişeklerin hızındaki gerçek düşüşü saptayabilmek için, yaptığımız atış testlerinde çekirdek ağırlığı 165 ve 180 grain arasında değişen üç adet hazır fişekten başka (Geco Soft Point ve yeni çıkan Fiocchi Freccia Nera), kısa süre önce başka bir test için (Howa Yivli Tüfek, Armi e Tiro Italya Ekim 2013 sayısı) kendi doldurduğumuz fişekleri de kullandık. Kendi doldurduğumuz bu fişeklerin bazılarında 168 grain Nosler Ballistic Tip (Balistik Uçlu) çekirdek ile 42,5 grain Vihtavuori N140 barut kullanmış, bazıları ise 180 grain Nosler Partititon çekirdek ile 41 grain Vihtavuori N140 barutla doldurmuştuk. Howa Yivli Tüfek ile yaptığımız atışlarda (610 mm namlu) Nosler Ballistic çekirdeklerle ortalama hız değeri 779,4 metre/saniye olmuştu, Ardesa ile 706,5 metre/saniye ortalama hız elde ettik. Howa ile Partion çekirdeklerin hızı 713 metre/saniye olarak gerçekleşmişti, bu tüfekle aynı mermiler 660,8 m/s hız ürettiler. Yan, hız düşüşü saniyede 50 ile 70 metre arasında değişti ve bu da ortalama yüzde 10 kadar bir hız kaybına eşit. Sizce çok mu? Ya da az mı? Bu soruya tek bir yanıt vermek zor, çünkü avcının yapacağı atış mesafesine ve avın ağırlığına göre elde edeceği balistik performansın uzun namlulu bir silaha göre göstereceği düşüşün, elindeki “yarım namlu” silahın hafifliği ve çevikliği ile telafi edilip edilemeyeceğine atıcının kendisi karar verecektir. Her halükarda şu noktayı belirtmemiz gerekir ki, bu “güdük” tüfek aynen tam namlulu bir benzeri gibi iyi ateş edebiliyor! Ayrıca alev örten de görüntüsünün aksine atışı gayet iyi yumuşatarak silahın omuzdaki etkisini hafifletebiliyor. En fazla şaşırtan nokta ise, karanlıkta ateş ettiğimiz zaman bile alev püskürmesinin fark edilmeyecek kadar az olduğuydu. Silah tek atışlık olduğundan, doğal olarak art arda atışlar yapamıyorsunuz (yani ikinci atış için doldurduğunuz sırada, düşüremediğiniz hayvanın uzaklaşacağını bilin). Ama şunu rahatlıkla söyleyebiliriz ki, namlu elle dokunulmayacak kadar ısındığında bile grupmanın merkezinde herhangi bir sapma olmadı ve soğuk namluyla elde edilen isabet oranı sıcak namluyla yapılan atışlarda da neredeyse aynı kaldı. Fiocchi Freccia Nera fişeklerin iki türünü kullandığımızda, 165 ve 180 grain ağırlığında tüm ceketli, çukur uçlu çekirdeklerle 100 metre mesafeden yaptığımız atışlarda elde ettiğimiz iki grupman birbirine çok benziyordu ve çapları 37 mm kadardı. Geco Sp ile yaptığımız atışlar da 40 mm grupman çapı ile benzer sonuç verdi.
Tüfeğin bütününü gösteren bu resimde, sadece 38 mm uzunluğundaki namlunun silaha sıradışı bir yapı kazandırdığı daha net görülüyor.
Kendi doldurduğumuz fişeklerle aldığımız sonuçlar kesinlikle daha iyiydi, çünkü Partition çekirdeklerle 28,5 mm çapında bir grupman yakaladık, Ballistic Tip çekirdeklerle ise sadece 12 mm çapında mükemmel bir grupman elde ettik. Tüfeğin tetiği oldukça sert ve pek akıcı değil (transfer bar nedeniyle), ama birkaç atış yaptıktan sonra alışkanlık kazanıyor ve olumsuz etkilenmiyorsunuz.
Namluyu kırmak için kullanılan düğme çok iyi çalışıyor, kovan çıkartma işlemi de son derece sorunsuz. Boş kovanlarda herhangi bir deformasyon tespit etmedik, sadece boyun kısmında çok hafif is izleri mevcuttu.
SONUÇ
Tüfek, olması gereken temel özellikleri kendisinde barındıran, rustik tipte, gösterişsiz bir silah, ama imalat kalitesi olarak kötü işçilikli olarak nitelendirilemez. Tabii ki değerli işlemeleri olan, prestijli ağaçlar kullanılmış (Alman- Avustruya) yivlilerle kıyaslanması mümkün değil.
Bu bakılacak değil, kullanılacak bir silah; gerekirse yere düşecek, çamura atılacak, karda yağmurda kötü muamele görecek bir tüfek. Namlusu o kadar kısa ki, sanki kuyruğu tramvaya kaptırmış kedi gibi, ama o kadarcık namlusunda inanılmaz bir balistik güç gizli ve dolayısıyla uzun mesafeli av tüfeklerini aratmayacak performanslar sergileyebiliyor. Çevik ve kullanışlı oluşu da eşsiz bir avantajı diyebiliriz.
