Aynen bir .223 Remington gibi kompakt, 170 gr üstü mermilerle de rahat kontrol edilebiliyor, güvenilir ve sadece 16 inç olmasına rağmen yarı-ağır namlusu sayesinde isabet hassasiyeti yüksek bir silah. 100 metre mesafeden işini layığıyla yapıyor. Eksiksiz Magpul donanımına sahip bu karabinayla ateş etmek başka bir keyif
Merkezi Ilion (New York) da bulunan ünlü silah firması Bushmaster, Adam Lanza adlı bir çılgının bir Ar15 ile Connecticut- Newtown’da bulunan Sandy Hook ilkokulunda katliam yapması üzerine geçtiğimiz günlerde ABD basınında günlerce yer aldı. Ancak henüz bu trajik olayda kullanılan silahın uzun namlulu bir tüfek, ya da bir Bushmaster olup olmadığına dair kesin ve net bilgiler yok. Olayın hemen akabinde açıklama yapan polis yetkilileri de Lanza tarafından kullanılan silahlar arasında bir Bushmaster Ar15 bulunduğunu teyit etmediler.
Maalesef bu olay üzerine ABD medyası her zamanki siyasi silah karşıtlığı lobilerini harekete geçirdi ve en ufak dayanaktan yoksun hayali açıklamaların yanı sıra, kolluk kuvvetleri ile federallerin yürüttükleri istatistiksel ve teknik çalışmalardan çıkan sonuçlarla bile tezat oluşturan iddialar gündeme geldi. Kısaca bu katliam da siyasi amaçlar doğrultusunda kullanıldı ve muhalefet hem ABD kamu borcunun arttırılmasına yönelik tartışmalı planı onaylamak zorunda bırakılmak istendi, hem de geçtiğimiz 15 Ocak tarihinde, yani “Now is the time” (Artık vakti geldi) sloganıyla hayata geçirilmek istenen silahsızlanma teklifinin verilmesinden bir gün önce bu konuda getirilmesi düşünülen tedbirleri hayata geçirmesi için baskılara maruz bırakıldı.
Gelgelelim hayata geçirilmek istenen bu sınırlayıcı tedbirler, hali hazırdaki siyasi iktidarın seçim kampanyasına hiçbir katkıda bulunmayan silah üreticilerini cezalandırmak bir yana, Ar10 ve 15 modelleri ile diğer sivil “mil-spec” silahların ülke içindeki satışlarını katlayarak arttırdılar ve üstelik ruhsat kayıtlarında patlama yaşandı, zira herkes bazı kısıtlamaların yürürlüğe konulacağı endişesiyle, satın alma niyeti yoksa bile bu silahları edinmek istedi.
Bushmaster Moe br-308 karabina dinamik atıcılık ya da nispeten zorlu türde yaban domuzu sürek avlarında kullanmaya uygun bir tüfek; en önemli yanı ise 7,62×51 mm kalibrenin gücüyle .223 Remington kalibreli silahların kullanışlılığını bir araya getirmiş olması.
Sürgü yatağından çıkarılmış sürgü grubu görülüyor. Yatağın iç kısmı krom kaplama, iğnede ise iade yayı bulunmuyor.
Silahın çalışma sistemi direkt gaz beslemeli ve döner kafalı sürgülü olarak özetlenebilir. Yani tam bir “Stoner” tipi.
Üst gövde(kubuz) ekstrüzyon yöntemiyle imal edilmiş ve Dpms markasını taşıyor. Bu firma da Bushmaster ile birlikte Freedom Grubu içinde yer alıyor.
Bushmaster Moe serisi silahlar arasında, Br-308 karabinadan başka klasik Xm15 ve .223 Remington kalibreli yüksek performanslı Dissipator modelleri de var ve bu serinin özelliği bütün tüfeklerin 16 inç uzunluğunda yarı ağır namlu ile donatılmış olması ile, metal olmayan bütün elemanların Magpul’un Moe serisinden olması. Bu aksesuarlar şunlardan oluşuyor: Dipçik, kabza, tetik korkuluğu, kundak ve kundağa paket donanım kapsamında uygulanmış olan ön tutamak. Bunlardan başka, paket donanımda yine Magpul üretimi olan çıkartılabilen ve yatırılabilen tipteki (flip-up) Mbus hayalet gez yer alıyor. Bushmaster firması Moe serisi ile daha ilk baştan ergonomik, kullanışlı ve balistik performansı arttırıcı tipte kaliteli aksesuarlarla donatılmış tüfekler imal etmek istemiş. Nitekim Br-308 modeli de, taktik silahların kendilerine has cazibesinden ve karma kullanımlı (atıcılık ve av) yarı otomatik kompakt bir tüfek olmasından başka, gerçekten güzel bir atışı var.
KLASİK MEKANİK
Sadece mekanik açıdan bakıldığında, Bushmaster 16” Moe, namludaki ince bir borunun sürgü mekanizmasına taşıdığı yanmış barut gazlarının silahın çalışma döngüsünü tamamlamakta kullandığı tahrik gücünü ürettikleri, yani gazlı sistem silahların büyük çoğunluğunda kullanılan gaz pistonu gibi ara elemanların yardımına ihtiyaç duymayan klasik tipte bir gazlı çalışma sistemine sahip bir silah. Döner tipteki sürgüde her zamanki gibi altı adet karşılıklı dizilmiş kapatma tırnağı mevcut. Bunlardan farklı olan yedinci tırnak ise kazara kırılma halinde tutucu güvenlik pimini oluşturuyor. Bir sekizinci dişin yerinde ise kovan çıkartıcı tırnağı(ekstraktörü) görüyoruz.
Kovan atıcı elastik piston şeklinde; upper ve lower (alt-üst gövde) ise artık kalitesi denenmiş ve kanıtlanmış olan Dpms üretiminin türevleri. Bunlar artık bugün Remington firması tarafından da R25 serisi av tüfeklerinde kullanılıyorlar. Nitekim üst gövde Dpms’nin Lr-308 serisinde de kullanılanın bire bir aynısı ve 7029-T6 sınıfı hafif alaşımlı metalden ekstrüzyon sistemiyle elde edilmiş çubuklar işlenerek imal ediliyor.
Her zamanki gibi bu modelde de hem sessiz kurma düğmesi hem de katlanabilen koruyucu kapakçık mevcut, üstte kalan kısımda ise optik nişangah veya paket donanımda verilen katlanır tipte hayalet gez monte etmek için mil-std 1913 standardı (Picatinny) kızak var.
Alt gövde (lower) üst gövdede kullanılan malzemenin aynısıyla imal edilmiş olsa da, bundan farklı olarak gövdenin alttaki bölümü özel çelik çubuklardan tornada işlenerek elde edilmiş.
Gövdenin bu alt parçaları Dpms tarafından yarı işlenmiş mamullerden elde ediliyor, bu şekilde yarı hazır alınan parçadan tetik köprüsü elimine edilerek bunun yerine Ar15 serisinde kullanılan tipik çıkartılabilir tipte tetik korkulukları konuluyor.
Silahın sol cephesi görülüyor. Tetik korkuluğu eskiye oranla daha geniş, tek bir emniyet mandalı ile şarjör düşürme düğmesi mevcut
Sürgü yatağı ile icra yayı arasındaki temas kısa tipte bir icra yay borusu aracılığıyla sağlanıyor. İç kısmı oyuk olan bu parça isteğe bağlı koyulan ağırlıkları barındırıyor. Arkada ise bir amortisör var.
Gaz tahliye odacığı üzerinde yüksekliği ayarlanabilen çubuk tipi arpacık bulunuyor.
Busmaster ile Dpms firmaları arasındaki işbirliği, her iki şirketin de Amerikalı dev bir holding olan Freedom Group tarafından kontrol edilmelerinden kaynaklanan bir sinerjinin ürünü. Nitekim bu dev şirketler grubu Remington, Remington Defence, Dakota, Para Usa, Marlin, Aac ve bunlar gibi diğer bazı ünlü markaları da kontrol ediyor.
Tabii tetik mekanizması da bu serinin tarzını yansıtıyor, dolayısıyla yine kısa bir çekme mesafesine sahip ama 3.150 gramlık tetik düşürme ağırlığı olan Ar15 tek hareketli standart tetik sistemi söz konusu. alt gövdede kullanılan ölçüler sivil “mil-spec” standartlarında olduğundan, tetiği her halükarda yedek parça ve aksesuar piyasasında kolaylıkla bulunabilen başka müsabaka sınıfı tetik mekanizmaları veya dinamik atıcılığa uygun tetik gruplarıyla değiştirmek mümkün.
Emniyet tertibatı da genellikle .223 Remington kalibre silahlarda kullanılan tipte: Sadece silahın sol tarafında koyulmuş bir emniyet mandalı var. Sağ elini kullanan atıcılar da bu mandala başparmaklarıyla kolayca erişebilirler. Diğer kontroller, her zamanki gibi tetik korkuluğunun üst kısmına yerleştirilmiş olan ve işaret parmağıyla müdahale edilebilen şarjör düşürme düğmesi ile, alt gövdenin sol tarafına konumlandırılmış olan sürgü tutma manivelası. Alt gövdeye sabitlenmiş olan boru, uzayıp kısalabilen tipteki M4 dipçiğe mesnet oluşturuyor. Bu dipçik Bushmaster tarafından ilk tasarlandığı günden beri altı farkı pozisyona ayarlanabiliyor. Borunun içinde icra yayı mevcut ve bu yay her zamanki gibi icra yay borusu aracılığıyla sürgüyle irtibat kuruyor. İcra yayı kılavuzu “kısa” ve iç kısmının oyuk olmasının nedeni gerektiğinde buraya konulan ve her biri 405, gr ağırlığında olan iki çelik safrayı barındırmak için. Bu ağırlıkların arasında elastik bir yatak mevcut, bir de bunları yerlerinde tutan sentetik bir amortisör var. Bu amortisör sürgü grubu hareket alanının sonuna dayandığında oluşan çarpmanın neden olduğu şoku yumuşatma görevi görüyor. Bu arada şunu da hatırlatmamızda yarar var: Bu modeldeki icra yayı kılavuzu .223 Remington kalibreli karabinalarda kullanılan M4 dipçiklerdeki benzerlerinden biraz daha kısa, dolayısıyla M4 icra yayı kılavuzu ile değiştirilmesi mümkün değil.
Yatırılabilen tipteki polimer gövdeli hayalet gez artık yaygın şekilde kulanılan Magpul Mbus.
Ön tutamaklı Magpul Moe kundak da silahın paket donanımında yer alıyor.
Tetik mekanizması askeri tipte, tek hareketli, ama istenirse satış sonrası piyasada satılan Ar15 standardı farklı modellerle değiştirilebilir.
NAMLU
Üstte de belirttiğimiz gibi, silahta kullanılan namlu sadece 16 inç (405 mm) uzunluğunda, buna birdcage (kuş kafesi) tipi alev gizleyen-kompansatör grubunun yaklaşık 30 milimlik uzunluğunu da ekleyebilirsiniz. Namludaki alev gizleyenin sadece üstte ve yanda pencereleri var, altta ise yatarak ateş ederken toprak ve taş parçacıklarının istenmeyen boşluklara girmemesi için pencere yok. Kullanılan namlu profili yarı-ağır tipte; namlunun kundakla örtülü kısmı fişek yatağının olduğu noktada 30 mm çapla başlıyor, gaz tahliye odacığı bölümüne gelene kadar aradaki konik rakorun da etkisiyle 22 milime kadar düşüyor. Bu bölümden namlu ağzına kadar olan kısımda ise namlu iç çapı sabit şekilde 18,3 mm olarak kalıyor.
Heavy barrel (ağır namlu) olarak tanımlanan bu özel namlu profili, Moe namlulara yivli bölümün kısalığına oranla azami isabet hassasiyeti kazandırabilmek amacıyla tasarlanmış.
Yine performans artırıcı bir uygulama olarak gaz tüpü orta uzunluğa sahip, yani standart karabinalardakine kıyasla öne doğru iki inç (50 mm) kadar kaydırılmış, bu uygulama da daha düşük bir basınçla gaz kullanarak daha kademeli bir çalışma döngüsü temin edebilmeyi amaçlıyor. Yivler, daha önce perdahlanmış 4150 sınıfı çelik bir barın dövme tekniğiyle işlenmesi sonucu açılmış. Sağa kıvrımlı altı adet yivin hatve oranı 10” (250 mm). Namlu ve fişek yatağının iç kısımları krom kaplama. Daha önce de belirttiğimiz gibi, el kundağı klasik “Moe Mid-lenght” ve şahsi kanaatimizce estetik ve ergonomik açıdan M4 tarzı daire kesitli klasik kundaktan daha üstün bir dizayn. Kundağı arka kısmında sabit şekilde tutan orta yüksük var, önde ise gaz tahliye odacığı tarafından yerinde tutulan halkanın içine geçiyor.
Daha kullanışlı bir silah olması amacıyla paket aksesuarları içinde ücretsiz verilen dikey bir tutma kulpu var; bu da Moe serisi ve el kundağına sabitlenen bir parça. Gaz tahliye odacığı aynı zamanda M16 tarzı klasik arpacığı da barındırıyor. Arpacık yükseklik ayarı yapılabiliyor, yatay yönde ayar ise Mbus polimer hayalet gez tarafından sağlanıyor. Arka kısımdaki nişan organı 4,6 mm çapında bir hayalet gezden oluşuyor ve insiyaki atışlar için tasarlanmış. Nişan alarak yapılan atışlarda ise, Br-308 modeline daha fazla isabet hassasiyeti kazandıran 1,45 mm çapındaki katlanır tipte hayalet gezden yararlanılabilir.
Teleskopik seyyar dipçik alt farklı pozisyona ayarlanabiliyor.
Magpul kabza ve aksesuar koyma amaçlı iç bölmesi görülüyor.
Kafes tipi alev gizleyende mazgallar sadece yanlarda ve üstte mevcut. Bunun nedeni yatarak ateş ederken namluya toz ve toprak girmesini mümkün mertebe önlemek.
ATIŞ TESTLERİ
Bushmasteri farklı konfigürasyonlarda test etmek istedim. İlk önce Gulatieri kasabasındaki Gualtieri Shooting Club adlı atış sahasına gittim ve silahın standart konfigürasyondaki ergonomik özelliklerini denedim ve sadece silahın üzerindeki nişan organlarından yararlanarak 7 ile 30 metre arasındaki mesafelere yerleştirilmiş olan Idpa hedeflere “insiyaki” (sezgisel) atışlar yaptım. Bu atışlarda içeri girip dışarı çıkma özelliği olan dipçiği önden izometrik bir kavrama elde edebilmek için mevcut altı ayar kademesinden ikincisine ayarladım, bu şekilde mükerrer atışları birbiri ardına rahatça sıralayabildim ve ortalama 5 cm çapında grupmanlar yakaladım.
Test konumuzu oluşturan diğer bir teçhizat olan Meprolight M5 yeni holografik dürbünü kullandığımda, atışlar arası aralıkları daha da sıklaştırabildim ve gerek çok kısa gerek 30 metre civarında mesafelerden yaptığım atışlarda oldukça merkezde toplanmış başarılı grupmanlar ürettim. Bu atışlar sırasında 9,53 gramlık FMJ çekirdeğe sahip Sellieramp;Bellot piyasa işi fişekler kullandım. Aynı mermiyi kullanarak kendi doldurduğum fişeklerde ise 2,59 gram Vihtavuori N133 barut ve Rus malı Murom kapsüller kullandım. Bu kapsüllerin de sportif / nişan alarak yapılan atıcılık türüne uygun bir performans sağladıklarını belirteyim. Bu mühimmatlarla silahta herhangi bir besleme veya çalışma sorunu yaşanmadı ve Br-308 elimdeki 200 fişeğin tamamıyla sorunsuz ateş etti. Yaşadığım tek sorun bu kalibre için kabul edilen standarttan daha uzun kovanlı fişeklerle ateş etmeye çalıştığım zaman ortaya çıktı ve sürgü kapanmadı. Silahın performansı ve güvenilirliğini test etmek için avcılığa çok uygun fişekler kullanarak hedefleri 50 metre mesafeye çektik ve Ipsc hedeflere holografik dürbün kullanarak hem piyasa işi hem de kendi doldurduğum fişeklerle atışlar yaptım. Piyasa işi fişek olarak 9,72 gramlık PHP çekirdekli Winchester Power max, 11,02 gramlık çekirdeğe sahip Geco Sp ve 11.66 gramlık çekirdeğe sahip Nosler Partititon mermili Sellieramp;Bellot kullandım. Kendi doldurduğum fişeklerde ise, 9,72 gramlık Sako Super Hammerhead ve 9,72 gramlık Rws Ks mermili olanlarda 2,92 gram Vihtavuori N135 barut, 11,99 gramlık Sako Hammerhead mermili olanlarda 2,69 gram Vihtavuori N140 barut, 14,26 gramlık Sierra Gameking mermili olanlarda ise 2,98 gram Vihtavuori N160 barut kullandım. Bütün bu atış deneyimlerinde mid-lenght gaz sistemi sayesinde silahın ateş eylemine verdiği reaksiyon hep kontrol edilebilir tipteydi hatta 11,02 gramın üzerinde ağırlığa sahip mermi donanımlı fişeklerle bile reaksiyonlar belli bir çizgiyi aşmadı, silahın güvenilirlik ve kontrol edilebilirlik düzeyi üst noktada oldu.
İsabet hassasiyetini test etme amaçlı atışlarda holografik dürbünü çıkardım ve Sightron SIII 8-32×56 dürbünü takarak, hem Bushmaster’ın ne kadar nişancı olduğunu, hem de bu optik aygıtın kapasitesini görmek istedim. Bu atışlarda 10,37 gramlık Sierra HPBT çekirdekli Sellieramp;Bellot match fişeklerin yanı sıra birkaç tane de kendi doldurduğum fişeği kullandım.
Bu mühimatla elde ettiğim bütün grupmanlar 2 moa değerin altındaydı, bazıları ise neredeyse aynı delikten geçtiler.
Özellikle 100 metre mesafeden yaptığım atışlarda Bushmaster Br-308 karabina Samp;B Match mühimmatla istikrarlı şekilde standart moa değerleri içinde atışlar yaptı, hele 11,66 gramlık Sako Hammerhead mermiyle kendi doldurduğum fişekler ve av tipi çekirdeğe sahip Rws Ks fişeklerle yaptığım atışlarda tüfeğin bu mühimmata çok iyi uyum sağladığını gözlemledim. Hatta bu sonuncu mühimmatla sadece 13 mm çapında bir grupman elde ettim. Bu arada silahın kovan çıkartma ve kovan atma işlemleri hiç sorunsuz gerçekleşti. Kovanlar fişek yatağına uygun olduklarından üzerlerinde anelastik deformasyonlar veya boyun kısımlarında barut isleri oluşmadı.
İğne darbeleri de kararlı ve merkeziydi, iğnenin iade yayından yoksun oluşu herhangi bir soruna yol açmadı.
Gövdenin(kubuzun) üst kısmındaki Picatinny kızak istediğiniz gibi dürbün ve optik görüş sistemleri takmaya müsait.
SONUÇ
Bu güzel Bushmaster karabinaya belirli bir kullanım amacı atfetmek o kadar kolay değil, zira “taktik” silah tutkunları bu kompakt Amerikan karabinasını oldukça beğenecek ve ilginç bulacaklardır ama, avcılık amaçlı kullanım söz konusu olduğunda, Br- 308 etkin ve ergonomik bir silah olsa da, karakteristik “sert” görünümüyle birçoklarını ikna etmekte zorlanacaktır.
Bunun yanı sıra, hem bazı ülkelerde yönetmeliklerin getirdiği sınırlamalar, hem bu kalibrenin balistik performans açısından biraz aşırıya kaçması, hem günümüzdeki ekonomik gerçekler ve hem de Br-308 modelinin kırsal kesimdeki nispeten riske daha açık yerlerde bile mesken savunma amaçlı silah olarak kullanılmasının marjinal olacağı gerçeği yadsınamaz.
Fotoğrafta atış testleri sırasında seri insiyaki atışları gerçekleştiren arkadaşımız görülüyor. Silahın kontrol edilebilirlik düzeyi gerçekten mükemmel diyebiliriz.
Amerikalılar her zaman “bigger is better” (büyük daha iyidir) deseler de, bu haliyle Bushmaster karabinanın sportif atıcılık ve avcılık alanında belli bir potansiyele sahip olduğunu söyleyebilirim. Bilhassa avcılık amaçlı kullanımda .308 Winchester kalibreli bu kompakt silah çok iyi bir performans sağlayabilir.
Tabii şu an Amerika’da gündeme getirilen silahlanma karşıtı kısıtlayıcı politikalar sonucu bu tip bir yasa çıkmadan böyle bir silah edinmek isteyenlerin çok sayıda olması nedeniyle güçlü bir iç talep söz konusu ve bu tip “taktik” silahları yabancı ülkelere ithal etmek isteyenler sıkıntı yaşıyor. Buna rağmen silahlar, Amerikan yetkili makamları nezdinde kabul görmüş olması sayesinde ithalatçı firma tarafından end-user (son kullanıcı) prosedürü tamamlanmadan satılıyorlar.
