Browning, horoz yaylarını fiziki olarak istirahat pozisyonuna alan sürgülü yeni bir emniyet sistemi geliştirerek efsanevi Bar modelini yeniden yarattı (yeni emniyet mekanizması şimdilik sadece bu versiyonda var). Sağ ve sol elle kullanmaya müsait emniyet yumuşak ve kolay kullanımıyla tam not aldı.
Tüfeğe bu seferki yenilik olarak horoz yaylarını boşaltan ve kazara alınan en sert darbelerde bile silahın ateş almasını önleyen bir emniyet sürgüsü uygulanmış.
Browning Bar yivli tüfeğin genel projesi neredeyse kırk yıllık bir geçmişe sahip ve son derece cazibeli bir model olarak halâ bir çoklarının hayallerini süslüyor! Bunda hiç kuşkusuz Herstal’daki tasarımcıların da büyük payı var, zira zaman içinde gerek teknik gerek estetik açıdan ufak tefek yenilikleri devreye almayı bildiler ve silahı her zaman güncel tutarak hem Avrupalı, hem de dünyanın başka yerlerindeki avcıların gözde tüfeği olarak tutmayı başardılar.
Browning firmasında üzerinde çalışılan son fonksiyonel yenilik, şimdilik sadece Zenith Prestige World versiyonunda kullanılan emniyet sistemi: Bu yeni emniyet tertibatı eskisi gibi tetik köprüsü arka kısmında yer alan ve yivsiz yarı otomatik tüfeklerin neredeyse tamamında kullanılan klasik düğme yerine, gövdenin sırt kısmına yerleştirilmiş ileri geri kayan ve tümleşik kilitleme düğmesi olan bir sürgüden oluşuyor. Bu mekanizma önce kırma namlulu tüfeklerde ortaya çıkan, sonraları mavzer mekanizmalı “bolt-action” silahlarda kullanılan ve yakın zaman önce de yarı otomatik tüfeklere uygulanan bir sistemden esinlenmiş. Öyleyse bunu bir moda süreci gibi görebilir miyiz? Hayır hiç de öyle değil.
EMNİYET MEKANİZMASINDA BİR SIÇRAMA
Yarı otomatik yivlilerin geleneksel emniyet sistemleri, tetik köprüsü üzerinde yatay yönde gidip gelen klasik düğmelerden ibarettir ve kullanışlı olmak, fazla güç gerektirmemek, üretimsel açıdan da basit bir mekanizmaya sahip olmak gibi avantajlara sahiptir. Nitekim üzerine basıldığı zaman bu emniyet düğmesi tetiğin hareketini fiziksel olarak bloke eder ve horozun kurtulması önlenir. Yani mükemmel bir emniyet sistemidir. Ya da mükemmele yakın. Mükemmele yakın dememizin nedeni, çok uzak bir ihtimal dahi olsa, malzemede herhangi bir kusur, aşınma, ya da şiddetli bir darbe alma gibi bir durum söz konusu olması halinde, tetik mekanizmasının dişi horozdan kurtulabilir, ya da bu diş kırılabilir ve horozun düşerek iğneye vurmasına yol açabilir.
Tetik grubunun çıkartılmış hali görülüyor. Arka kısımda göze çarpan yatay mil sürgü şeklinde çalışıyor ve sadece istenildiğinde horozun iki yayını kuruyor.
Tabii böyle bir durumda namluda fişek varsa silahın etrafında bulunan bir kişi ve hatta kullanıcısı için sonuçları çok vahim olabilecek bir kaza meydana gelebilir (örneğin ormanda av sırasında avcının takılıp düşmesi neticesinde tüfeğin namlu sahibine dönükken yere şiddetle çarpması gibi bir durumu göz önüne getirelim). Bu uzak (hatta çok uzak) kaza riski ihtimalini bile ortadan kaldırmak için yegane çözüm, emniyetin devrede iken doğrudan horoz yayına (veya bu tüfekteki gibi horoz yaylarına) müdahale etmesini ve yayı istirahat pozisyonuna almasını sağlamak. Böyle bir durumda darbe istediği kadar şiddetli olsun, hatta tetik dişini kırabilecek şiddette bir darbe gelsin, horozun boşaltmak zorunda olduğu bir enerjisi yoksa iğneye yeterli kuvvetle vuramayacak ve silah ateş almayacaktır. Bu kadar açık ve net.
.jpg)
Tetik köprüsü üzerinde hala geleneksel emniyet düğmesinin yuvası mevcut ve polimer malzemeden bir tıpa ile kapatılmış. Bu klasta bir silah için eski modeldeki yerine özel bir tetik köprüsü üretilmeliydi diye düşünüyoruz.
Tetik grubu geleneksel tipte olana çok benziyor ve polimer malzemeden bir blok içinde. Horoz helezon formunda iki adet ayrı kinetik yaya sahip, bunlar hafif açılı bir konumda ve bir yay kılavuzu içinde yer alıyorlar. Bu kılavuz üzerinde öndeki uçları horoza yönelmiş olan yaylar, arka kısımlarında sürgülü silindirik bir pimle bağlantılı durumdalar ve gövde üzerindeki emniyet sürgüsüne bağlı kolun dişleri de bu pime müdahale ediyor. Yay kılavuzu üzerinde iki kinetik yay kullanılması mantıklı, zira fazladan bir güvence noktası oluşturdukları gibi (yaylardan biri hatta ikisi kırılsa bile tüfek ateş edebiliyor), horozun daha yumuşak şekilde kurulabilmesi, dolayısıyla mekanizmanın el ile kurulum sertliğinin de azalması gibi bir faydaları oluyor. Emniyet düğmesi (sürgüsü) tüfek gövdesinin sırt kısmında yeterince çıkıntılı şekilde yer alıyor ve ergonomik yapısıyla eller ıslak veya terliyken bile kolayca ileri geri çalıştırılabiliyor. Sürgü ileri doğru en son noktaya dayandığında stop butonunun klik sesi duyuluyor ve sürgü kurma pozisyonunda kilitlendiğinde kırmızı bir nokta açıkta kalarak silahın kurulu olduğunu kullanıcıya bildiriyor. Bu durumda artık silah ateşlenebilir. Bu işlem güvenli bir şekilde hem horoz kurulu iken, hem istirahat pozisyonunda iken yapılabilir. Eğer horoz kurulu ilen atış yapmaktan vazgeçilirse, sürgünün üstündeki düğmeye basmak ve sürgüyü aşağı çekmek horoz yaylarını boşaltmak için yeterli oluyor. Eğer horoz düşmüş ise, sürgünün tepesindeki düğmeye basmaktan başka,sürgüyü fiziki olarak aşağı sürüklemek gerekli ve bu da son derece doğal bir şekilde tamamlanabilen bir işlem.
OLUMLU HİÇ BİR ŞEY DEĞİŞTİRİLMEMİŞ
Silahın bütün avcılar tarafından gayet iyi bilinen hiçbir olumlu özelliği değiştirilmemiş: Gaz sistemi güvenilir ve “temiz” çalışıyor, geniş kurma koluna sahip döner kafalı sürgü sistemi, silahla estetik bir bütün oluşturan polimer malzemeden geniş tabanlı şarjör, şarjör çıkarma mekanizmasını tetik köprüsü ön tarafındaki geniş düğmesi gibi bütün olumlu özellikler aynen korunmuş. Zenith Prestige Wood versiyonu ayrıca estetik açıdan da büyük özenle üretilmiş bir tüfek. Sürgü kaplamasının, gövdenin yan taraflarına konulmuş yağlanmış 3.numara cevizden ahşap panellerin ve diğer aksamın yüzey işçiliği gerçekten birinci sınıf. Dipçik profili Bavaria tipi, palet kısmı aşağı eğimli, yanak desteği ise kare formunda. Kişisel bir fikir olarak değerlendirilirse silahta tek uyumsuz nokta olarak gördüğüm eleman, tetik köprüsünün arka kısmındaki geleneksel emniyet düğmesini yuvasını tıkayan “tıpa”. Bu klasta (ve fiyatta) bir silahın daha estetik ve kendine has bir tetik köprüsü olması gerekirdi diye düşünüyorum. Bu versiyonu değerli kılan diğer artılardan bahsedecek olursak, özel açma mekanizmasına sahip kayış halkaları, sert malzemeden çanta ve gerçekten eksiksiz nişangah setini gösterebiliriz. Kırmızı renkli fiber optik arpacık iri rampası sayesinde yükseklik ve ilerigeri ayarı yapılabiliyor. Buraya isteğe bağlı olarak açık “V” formunda rampa ve refleks atışlar için beyaz referans çizgili gez sistemi monte edebiliyor (ve istediğinizde değiştirebiliyorsunuz), ya da ileri-geri ayarlı yaprak tipi gez çatalı takabiliyorsunuz. Bu tipteki gez çatalları “skeletonized” (iskelet şeklinde) veya içi dolu ve yeşil fiber referans noktalı olabiliyor.
“Yaban domuzu” avına en uygun nişan düzeneğinde “Battue” tipi gez ve rampası var. Refleks atışlar için beyaz referans çizgisi öngörülmüş.
Kısaca herkesin zevkine hitap eden bir aksesuar mevcut, ama (özellikle atış mesafeleri konusunda) daha müşkülpesent olanlar için hafif alaşımlı metal gövde üzerinde dürbün takmaya yarayan klasik dört dişli delik mevcut. Bu delikler özel dişli pimleri ile kapatılmış durumda.
Biz atış testlerimizde kullanmak üzere, bu tüfeğe layık olduklarını düşündüğümüz Weaver yekpare gövdeli kızak ve Docter Unipoint 1-4×24 dürbün monte etmeyi yeğledik.
Resimde bütün ihtişamıyla Bar Hc görülüyor. Gövdenin yan taraflarına uygulanmış ahşap paneller Zenith Prestige Wood versiyonunda mevcut ve yeni emniyet tertibatı şimdilik sadece bu versiyonda var.
ATIŞ TESTLERİ
Silahın balistik ve mekanik özellikleri hakkında zaten kuşkumuz ve özel soru işaretlerimiz yoktu, zira geçtiğimiz yıllarda bu silahı her yönüyle denemiştik. Nitekim bu sefer de ne piyasa işi fişeklerle (Geco 170 grain Soft Point, Rws Doppelkern 165 grain, Winchester Power Max 150 grain) ne de bayağı yıpranmış kovanlara 168 grain Sierra Matchking çekirdekler ve 48 gr Vihtavuori N140 barut kullanarak yaptığımız dolumlarla gerçekleştirdiğimiz atışlarda en ufak bir sorun yaşamadık. Bu atışlarda hem şarjörü kullandık, hem de silahı her bir atış için ayrı ayrı besleyerek, yani fişeği kovan atma penceresine atıp gövdenin sağ tarafındaki mekanizma kurma mandalını çalıştırarak atış denemeleri yaptık. Silahın atışa verdiği reaksiyonlar güçlü ama hem ayakta hem de oturarak destekli atışlarda bu reaksiyonları gayet iyi yönetebiliyorsunuz. Namlu şahlanması oldukça sınırlı, boş kovan tahliye mekanizması da işini sorunsuz yapıyor. Tetik mekanizması iki kademeli, tetik düşürme ağırlığı az sayılmaz ve kanaatimizce 2.000 gramın üzerinde. Ama silahın kullanım amacını dikkate aldığınızda bu ağırlık aşırı sayılmaz. İsabetlilik değerlendirmesi açısından silah Rws fişeklerle pek verimli olmadı ve mermilerin hedefteki dağılımı dağınık oldu. Daha iyi sonucu Power Max fişeklerle, en iyi sonucu ise Geco fişeklerle aldık. Kendi doldurduğumuz fişeklerle (ve av tipi değil sportif atıcılığa uygun çekirdeklerle) yaptığımız atışlar ise mükemmel sonuç verdi ve üç atış 24 mm çapında bir grupman içinde toplandı.
Dipçik bavaria tipi ve 3.numara ceviz ağacından
Bu testimizde öncelikle denemek istediğimiz aksam yeni emniyet mekanizmasının kalitesi (veya kusurları) idi. Gövde sırt kısmına yerleştirilmiş emniyet sürgüsünün pasif güvenlik açısından getirdiği avantajdan da önce, daha ilk denemede içgüdüsel kullanıma yatkınlığı dikkatimizi çekti. Atıcının başparmağı son derece doğal bir şekilde düğmeye uzanıyor ve gözünüzü baktığınız noktadan ayırmak zorunda kalmıyorsunuz. Bu şekilde hedefe kilitlenmiş durumdayken son derece rahat bir şekilde emniyeti devreye alıp çıkarabiliyorsunuz. Emniyeti kapatmak için fazla güç harcamanıza da gerek yok ve kolayca klik sesini alabiliyorsunuz. Aynı şekilde devreden çıkarma işlemi de son derece kolay. Emniyet sürgüsünün akıcı bir şekilde ileri geri hareket etmesi, buraya yerleştirilmiş ve bağlantıları dipçiğin içine kadar uzanan mükemmel bir kılavuz mekanizması sayesinde oluyor.Kısaca son derece fonksiyonel ve kusursuz bir emniyet mekanizması olduğunu söyleyebiliriz. Tüfeğin tetik grubunu da çıkartmak (bunun için pimlere tükenmez kalemin kapağı ile bastırmak ve iki pimi çıkartmak yeterli) ve çalışma mekanizmasını fotoğraflamak istedik. Ayrıca bunun uzman sayılmayan bir kullanıcı tarafından tekrar yerine monte edilmesinin kolay olup olmayacağını görmenin de yararlı olacağını düşündük. Nitekim tetik grubu üzerindeki yatay barın uçlarını sürgünün iki adet karşılık çubuğu ile çakıştırmak mekanizmayı toplamak için yeterli oluyor. Dolayısıyla silahın normal bakım işlemleri dışında nem ve kirden arındırmak için derinlemesine bakımı gerektiğinde korkuya yer yok. Son tespitimiz yeni emniyet sürgüsü ile şarjör çıkartma düğmesinin doğal olarak simetrik şekilde dizayn edilmiş olmaları solak kullanıcılar tarafından da rahatça kullanılmalarını sağlıyor.
