Teknoloji dünyasında yeni gelişmeler dediğimiz zaman her ne kadar aklımıza yeni telefon veya tabletler gelse de bugün biraz daha ürkütücü fakat aynı zamanda heyecan verici bir haberle karşınızdayız. Smart bullets (akıllı mermiler)… Teknoloji dünyası için çığır açıcı yeni bir gelişme olan akıllı mermi sistemi içerisinde hem askeri hem sivil yeni teknolojik gelişmelere gebe.
Akıllı mermi terimi, birçok teorik ve prototip mermiyi içeren kapsamlı bir terimdir. Bu mermilerin akıllı olarak nitelendirilmesinin nedeni, sıradan mermilerin yapamayacağı birçok manevrayı yapabilmesinden dolayıdır. Merminin hedefe göre yavaşlayabilmesi, hızlanabilmesi, dört bir yöne kavis alabilmesi bu manevralara örnek olarak verilebilir. 2008 yılında DARPA (Defence Advanced Research Project Agency- Defansif İleri Araştırma Projeleri Ajansı) EXACTO projesi kapsamında ‘fire and forget’ (ateş et ve unut) adıyla bilinen sniper mermisi ve gelişmiş optik sistemi geliştirmeye başladı.
Bu projenin kesin sonuçları medyayla paylaşılmadı. 2014 yılında medyayla paylaşılan atış testleri, 50 kalibre mermilerin neredeyse kusursuz bir şekilde hedefe kilitlendiğini gösteriyordu. DARPA’nın temeli, Soğuk Savaş döneminde Rusya’nın Sputnik füzesini uzaya göndermesinin ardından ABD Başkanı Dwight D. Eisenhower tarafından 1958’de ARPA (Advanced Research Projects Agency ) adıyla atılmıştır. Teşkilatın kuruluş amacı bilhassa Rus askeri teknolojisini geride bırakacak şekilde savunma ve saldırı sistemi projelerini hayata geçirmek ve ABD ordusunun ihtiyaçlarını giderecek envanter üretmek idi.
Teşkilatın adı birçok kez (ARPA olarak kurulmuş, 1972’de DARPA, 1993’te yeniden ARPA ve son olarak 1996’da DARPA olarak) değiştirilmiştir. Teşkilat ABD’deki diğer araştırma ve geliştirme teşkilatlarından bağımsızdır. Direkt olarak Savunma Bakanlığına rapor vermesiyle diğer benzeri organizasyonlardan ayrılır. DARPA, 240 (yaklaşık 80’i menejer-yönetici,140’ı tekniker olmak üzere) personel ile yıllık 3 milyar dolar bütçeye sahip merkezi Virginia’da olan ABD Savunma Bakanlığı’na bağlı bir kuruluştur. 2015’te ABD Savunma Bakanlığı için ileri askeri teknoloji sistemler üreten DARPA, EXACTO (Extreme Accuracy Tasked Ordnance) -(İsabet Odaklı Teçhizat) projesi kapsamında Sandia Ulusal Laboratuvarlarında ürettiği güdümlü mermilerle ‘Smart Bullet’ 2 kilometre uzaklıktaki hedefleri 0 hatayla vuran akıllı mermileri üretmeyi başardı.
Şubat 2015’te medyaya verilen deneme atışı görüntüleri, söylentileri doğrular nitelikteydi. Program sonucunda üretilen akıllı mermiler ile hem deneyimli hem de acemi askerler, hareketli her türlü hedefi rahatlıkla vurabilecek. Bu sistem herkesi uzman birer keskin nişancı yapmıştır. Uzman keskin nişancıların ise akıllı mermilerle inanılmaz derecede başarılı atışlar yaptığını söylememize sanırım gerek bile yoktur. Bu teknoloji hakkında Sandia’dan Red Jones yaptığı açıklamada: ‘Kısa sürede oldukça masrafsız ve hızlı bir şekilde mermilerimizi üreteceğimiz bu teknolojiden çok umutluyuz.’ dedi. Program yöneticisi Jerome Dunn ise yaptığı açıklamayla imkansızın başarıldığını ve kalibresi küçük fişeklerin havada sürekli yönlendirmeyle hedeflere isabet ettirildiğini söyledi.
En uzman askerlerin dahi sıradan mermilerle yakalayamadığı başarıların, akıllı mermiler sayesinde en acemi askerlerin bile ulaşabildiğini kaydeden Dunn, teknolojinin gelecekte tüm kalibrelerdeki mermilerin yönlendirilebilmesinin önünü açtığını belirtti. DARPA yöneticileri isabet oranının artırılması için Ar-Ge çalışmalarının devam ettiğini de ekledi. Akıllı mermilerin ABD tarafından Afganistan’da kullanması beklense de bu durum hakkında yetkililer tarafından kesin bir açıklama yapılmadı. ABD ordusunun savaş alanlarındaki güç dengesinin değişmesini sağlayacak bu teknoloji ancak punisher (cezalandırıcı) olarak da bilinen XM25 tüfekleriyle kullanılabilir.
700 metrelik menzile sahip bu silahlar sıradan konveksiyonel silahlara göre hem menzil olarak daha uzun hem de sıradan mermilere nazaran daha etkili. Duvar veya sutre arkasındaki düşmanı dahi gelişmiş optik sistemiyle bularak duvar arkasından etkisiz hale getirebilecek ateş gücüne sahip. Birçok saldırı tüfeğinin etkili menzili 400-500 metreyle sınırlıyken son teknoloji ürünü bu mermiler menzilinin sonuna kadar aynı ateş gücünü sürdürür. Tüfeğin sahip olduğu lazerli menzil ölçme sistemi, merminin ateşleneceği kesin mesafenin ölçülmesini sağlar. Bu sayede tüfeğin menzili içindeki mevzilerde gizlenmiş düşmanı dahi rahatlıkla vurur. Afganistanda El- Kaide’ye karşı Mart 2015’den itibaren kullanılması planlanan silah, özellikleri dolayısıyla gerilla taktiğine karşı bir numaralı silah olacağa benziyor.
Ayrıca hassas operasyonlarda bihassa ‘high value target’- ‘yüksek değerli hedef’ler için olmazsa olmaz silahlardan biri olduğu söylenebilir. 700 metre uzaktan hiçbir sivile veya hedef dışı kişiye zarar vermeden rahatlıkla ve yüzde yüz sonuçla hedef vurulabilir. Silahın operatif avantajlarına değinmişken Kennedy suikastine de değinmemek olmaz. Amerikan Başkanına 22 Kasım 1963 Cuma günü saat 12.30’da Dallas’ta suikast düzenlenmişti. Aynı gün içerisinde cinayetin sorumlusu olarak yakalanan Dallaslı 24 yaşındaki Lee Harvey Oswald, suikast daha tam olarak aydınlatılamadan ve karanlık noktaları çözülemeden kendisi de Dallas polis müdürlüğünün önünde öldürülmüştür. Suikastta İtalyan yapımı Manlicher Carcano dürbünlü tüfeğin kullanıldığı tespit edilmiştir.
Suikastla ilgili spekülasyonlara neden olan birçok durum olsa da bizi ilgilendiren kısmı Başkana isabet eden mermilerin birbirinden farklı açılarla isabet etmiş olduğu gerçeğidir. Bu durum doğal olarak birden fazla suikastçının olduğu durumunu akla getiriyor. Ancak Başkanın vurulduğu noktadan mermilerin isabet ettiği açılar hesaplandığında, Başkana suikastin fiziksel olarak imkansız olduğu sonucu ortaya çıkıyor. Bu durum da (özellikle günümüzde yön değiştirebilen akıllı mermilerin mümkün olduğu görüldükten sonra) Başkana akıllı mermiyle suikast düzenlendiği dedikodularının ortaya çıkmasına neden oldu. Tabiki dünya siyasetini ve gündemini etkileyen ve hakkında birbirini yalanlar nitelikte onlarca resmi yazı, araştırmacıların notu ve hayal ürünü teoriler olan böylesine bir olay hakkında bizim yazı yazmamız haddimize değildir ancak konumuzla ilgisi olduğu için kısaca değinmemin faydalı olacağını düşündüm.
Keskin nişancı, sniperın lazerini ekstrem bir uzaklıktan hedefin üstüne doğrultur.
Mermi üstündeki optik sensör, lazerden gelen ışığı hedefin yerini tespit etmek için algılar.
Silah bir kez ateşlendiğinde, optik sensördeki veriler merminin alıcılarına yön göstermesi ve doğru rotada ilerlemesi için gönderilir.
Daha sonra keskin nişancı, hareket halinde olan hedefi sniper üzerindeki lazerle devamlı olarak takip eder.
Merminin içindeki kanatçıklar, merminin yörüngesini değişitirebilir ve merminin hedefe doğru şekilde gidebilmesi için dakikada 30 kez manevra yapmasını sağlayabilir.
Böylesine bir teknoloji bazı kaos teorilerini de beraberinde getiriyor. Bu teknoloji, aynı sistem üzerinden menzili artırılarak, XM25 tüfeğinin veya aynı işlevi görebilecek farklı bir sistemin casus uçağı veya İHA ( insansız hava aracı) gibi sistemlere monta ederek dünyanın herhangi bir yerindeki herhangi bir kişiye kolaylıkla suikast yapılabilmesini olanaklı kılıyor. Veya daha büyük düşünürsek ABD’nin her sene milyarlarca dolar yatırım yaptığı NASA ile bu sistem (daha da geliştirilmiş sistemi) uzaydan dahi kusursuz atış yapabilen bir ölüm makinesine dönüştürülebilir. Bizim çok aşina olmadığımız bu teknoloji birçok casusluk filminde de yerini almıştır. Hatta bu sistem video oyunu yapımcılarını da ilham vermiş olmalı ki XM25 tüfeğine dünyaca ünlü Call of Duty Modern Warfare 3 oyununda da yer verilmiş. Akılllı mermi çalışma prensibini kısaca özetleyen program yazılımcılarından Jones ‘akıllı mermi teknolojisini, merminin uçuşu sırasında mermiye bilinmeyen biri tarafından hedefe doğru yön verilmesine benzetti.
Genel olarak sıradan mermilerin mümkün olduğunca düz bir çizgi üzerinde gitmesi için tasarlandığının göz önünde bulundurulması gerektiğini söyleyen Red Jones, akıllı mermilerin ise tamamen yeniden, farklı bir mantık üzerine tasarlandığını ekledi. XM25 tüfekleriyle kullanılabilen akıllı mermiler, tüfek üzerinden gideceği mesafe ayarlanır ve mermi hedefe ulaştığında akıllı mermi kendini infilak eder. Eğer 700 metre içinde hedefe ulaşamazsa yani hedef menzilin dışındaysa kendini otomatik olarak infilak eder. Sistem, XM25’in lazer sisteminin hedefe odaklanmasıyla başlar ve akıllı merminin atışlanmasıyla devam eder.
Mermi ateşlendikten sonra hedef hareket halindeyse veya nişan hattı düzgün oluşturulmadıysa akıllı merminin 25 milimetrelik çipi, belirlenen mesafedeki hedefi ıskalamamak için, tüfekten gelen radyo sinyallerini algılayarak mermiyi ona göre yönlendirecek şekilde dizayn edilmiş. Lazer sistemiyle çalışan bu teknoloji XM25 tüfeklerine vuracağı hedef kod olarak girilecek ve akıllı mermi hedefi bulana kadar önüne çıkan her şeyi geçecektir. Kabaca düşünürsek akıllı mermi sistemi, aynen güdümlü füze sistemleriyle benzerlik gösterir. Akıllı mermiler (Smart Bullet) yağmur, rüzgar gibi dış faktörlerden etkilenmediği gibi içinde barındırdığı gerçek zamanlı optik kılavuz bileşeni sayesinde hareket halindeki hedefleri de takip etme özelliğine sahiptir.
Amerikan Tuğgenerali Christopher Lehner, bu yeni askeri teknolojiyle “oyunun kurallarını değiştireceklerini” belirtti ve doğal olarak diğer ülkelerin (başta Çin ve Rusya olmak üzere) bu teknolojiyi kopyalamaya çalışacaklarını da ekledi. Bu sistem hakkında askeri uzmanlar, akıllı mermilerin Afganistan’daki sokak çatışmalarında çok faydalı olacağı düşüncesindeler. Projede yer alan Douglas Tamillo bu mermilerle 66 bin dolar değerindeki Javelin füzelerini vurabileceğini belirtti. Akıllı merminin adedinin maliyetininse sadece 24 dolar olduğunu da ekledi. Görünüşe göre akıllı mermi teknolojisi yıllardan beri süregelen keskin nişancılık geleneğini sona erdirecek. XM25 tüfeğinin akıllı mermiler dışında bomba atar olarak kullanılan varyasyonları da mevcuttur (XM25 CDTE-Counter Defilade Target Engagement).
Teknik Kart
XM25 CDTE bomba atar tüfeğinin özellikleri
Tip: Bullpup (Şarjörün tetik mekanizmasının arkasına yerleştirildiği tüfek tipidir. Amaç silahın boyunu küçültmektir.) tarzı bomba atar
Orijinal üretim: Amerika Birleşik Devletleri
Kullanım tarihi: 2010-2013
Kullanıldığı savaşlar: Afganistan Savaşı
Dizayn firması: Alliant Techsystems, Heckler amp; Koch
İmalatçı firma: Alliant Techsystems, Heckler amp; Koch
Ağırlık: 6.35 kg
Uzunluk: 74.9 cm
Kartuş: 25×40 mm
Namlu çıkı hızı: 210 m/s
Etkili menzil: Nokta hedefinde 500 metre/Alan hedefinde 700 metre
Maksimum atış menzili: 1000 metre
Şarjör: Sökülebilir 4’lü kutu şarjör
