Browning’in çizgisel kurma mekanizmalı yeni karabinası tasarımını tamamen hıza odaklamış ve sürgüye kapanış hareketini yaptıran sabit kuvvetli bir yay geliştirmiş. Efsanevi BAR modelinden türetilmiş olan bu karabina yeni sökme sistemi sayesinde iki parçaya ayrılabiliyor ve çantasında rahatça taşınabiliyor.
Birçoklarının dikkatinden kaçsa da, İtalyan kanunlarındaki son gelişmeler yarı otomatik av karabinalarının şarjörlerinde fişek kapasitesine herhangi bir sınır getirmemekten yana (“askeri karabinalarda ise şarjör kapasitesi 29 fişekle sınırlı). Bu nedenle yaban domuzu avcıları, şayet daha kapasiteli şarjör kullanırlarsa, atış hacimlerinde belli bir yükselme söz konusu olacak. Benelli Argo bir süredir 10 fişek kapasiteli şarjörler kullanıyor, Browning de kısa süre önce bu uygulamaya yöneldi, diğer firmalar da sanırız bu yolda hazırlık yapıyorlar.
Bu arada şunu da belirtmek isteriz ki, şarjörde daha fazla fişek bulunması, bizim alışageldiğimiz tarzdaki yaban domuzu sürek avlarında daha fazla hayvan vurma anlamına gelmiyor. Ama hiç kuşkusuz, yüzde olarak, ateş edilen hayvanı vurma olasılığını arttıracağı bir gerçek. Tabii bir grupla karşılaşıldığında, bek yeri de açık alandaysa, işler değişebilir. İtalya’da diğer Avrupa ülkelerine göre bu açıdan belli bir avantaja sahip olunduğu bir gerçek, çünkü diğer ülkelerde çok sıkı sınırlamalar söz konusu. Örneğin Almanya, İspanya, Danimarka ve Polonya gibi ülkelerde 3 fişekten fazlasını şarjöre yükleyemezsiniz. Fransa’da ise şarjör çerçeveye bağlı (sabitlenmiş) olmak zorunda.
Maral belirli avlar için, özellikle sürek avında kullanımı çok ergonomik bir tüfek.
İşte bu tip sınırlamaların olduğu ülkeler için, Browning gibi önemli bir marka bile, gerek sürek gerek bek avında verimliliği arttırmak için kısa süre önce modaya uyarak straight pull tipi sürgülü; yani düz çekmeli sürgü mekanizmalı karabinalar kervanına katıldı, çünkü bu mekanizmada sürgünün manuel kurulumu çok daha hızlı gerçekleşiyor. Straight pull tipi olanlar Avrupa karabina pazarının yaklaşık yüzde yirmisini oluşturuyor. Aslında Belçikalı üretici 1996 yılında Acera adlı modeli lanse etmişti, ama fazla ilgi toplayamamıştı. Kısaca, düz çekmeli Browning Maral’ın hareket noktası olarak efsanevi yarı otomatik Bar modelini gösterebiliriz. İşte o nedenle, başarılı olacağını şimdiden garanti sayabiliriz.
YAYLI KURMA MEKANİZMASI
Bu sistemde ateş ettikten sonra açığa çıkan gazın geri kazanımıyla çalışan bir tekrarlama mekanizması söz konusu değil. Maral’ı kurmak için tek bir hareket yeterli: Kurma kolunu geri çekip bırakacaksınız, silah kurulmuş ve sürgü mekanizması da kapanmış olacak. “Quick reloading system(hızlı dolum sistemi)” adı verilen patentli sistemde Browning Aramp;Ge departmanı tarafından geliştirilen sabit kuvvetli bir yay kullanılıyor. Bu fikrin babası olan firma teknisyeninin adı Claude Dodrimont, FN ve Browning firmalarında 35 yıllık deneyimi var ve Browning firmasında iki yıl önce çalışmaya başlamış. Sürgüyü geriye doğru iterek kapanma hareketini gerçekleştiren yay paslanmaz çelikten üretilmiş yassı bir lamelden oluşuyor ve genelde otomobillerin emniyet kemerlerinde kullanılanlardan türetilmiş, üreticisi ise bu konuda dünya lideri olan Alman Kern-Liebers; nitekim yay için 500 bine ulaşan açma kapama garantisi veriyor. Mekanizma için silah üreticisinin verdiği garanti ise 5 bin döngülük, ama fabrikada 6 bin döngüden fazlası uygulanarak test edilmiş. Düz çekmeli sürgülü sistem basit ama aynı zamanda devrim niteliğinde. Üstelik son derece rahat, tutukluk yapmadan ve aşırı güç gerektirmeden çalışıyor. Maral modelinin denenmiş yapısı ve ergonomisi sayesinde özel tipteki kurma koluna (100 mm uzunluğunda) gözlerinizi hedeften ayırmadan ve silahı zayıf elinizle tutarak rahatça müdahale edebiliyor ve nişan hattından kopmadan üst üste ateş edebiliyorsunuz. Sürgü ve kubuzun da kasanın içinde barınıyor olmaları sayesinde silah hedeften bir an bile ayrılmadan çok rahat kurulabiliyor. Horozun yayını geren manuel kurma kolunun kendisi. Atıcılıkta kullanılan bazı döner sürgülü karabinalarda olduğu gibi, bunda da kurma kolu istenirse farklı formda olan bir kolla değiştirilebiliyor.
1. Maral kurma sisteminin kalbi sürgünün geriye kapanış hareketini gerçekleştiren sabit kuvvetli yay.
2 ve 3. Resimde yeni “Quick reloading system” mekanizması altta görülüyor. İlk resimde sürgü açık, sonra sürgü namlunun içinde kapandığında sabit kuvvetli yay komple açılmış durumda görülüyor.
4. Quick reloading system (hızlı kurma sistemi) yapısının bilgisayar simülasyonu.
Yarı otomatik BAR modelinde en son kullanılan gelişmeye Maral modelinde de yer verilmiş: Emniyet sisteminde ileri-geri hareketli iri bir buton var ve kasanın sırtında yer alıyor. Bu butona bütünleşik küçük kilitleme düğmesi sayesinde horoz yayı istirahat pozisyonuna geçiyor. Emniyet butonu kasanın sırtında oldukça iri ve dışa çıkıntılı bir formda olduğundan, atıcının eli silahı emniyete almak için insiyaki bir şekilde bu butona uzanıyor ve butonu ıslak ya da terli ellerle bile rahatça ileri geri hareket ettirebiliyor. Emniyet butonu hareket alanının sonuna geldiğinde düğmesinden tık sesi alıyorsunuz, buton kurulu durumda kilitleniyor ve kırmızı renkli nokta görülür hale geliyor. Bu durumda silah ateş edebilir. Bu işlemi emniyetli bir şekilde gerek horoz kurulu durumdayken gerek istirahat konumundayken yapabilirsiniz. Horoz kurulu durumdayken ateş etme işini askıya almak isterseniz, emniyet butonunun üstündeki küçük düğmeye basmanız yeterli. Bu durumda emniyet butonunu aşağı çekip horoz yaylarını istirahat pozisyonuna geçirebiliyorsunuz. Ama horoz düşürülmüş durumdaysa, bu küçük düğmeye basmaktan başka, emniyet butonunu aşağı çekmeniz de gerekecek, ama bu işlem son derece doğal ve basit şekilde gerçekleştirilebiliyor.
Browning firmasının Aramp;Ge departmanından Claude Dodrimont, Maral modelinde kullanılan Quick reloading system’in mucidi.
HIZLI SÖKME SİSTEMİ
Quick reloading system’den başka, yine firma tarafından geliştirilen Quick dismounting system (hızlı sökme sistemi) sayesinde, dipçiğin tabanca tipi kabzası arkasına yerleştirilmiş bir alyen vidaya müdahale ederek karabinayı anında iki parçaya ayırabiliyor ve rahatça paket donanımda verilen “Elit” çantası içinde taşıyabiliyorsunuz.
Maral modeli, Bar Èlite standart versiyonundan biraz daha pahalı, ama avcıların iyi bildiği bütün olumlu özellikleri muhafaza ediyor: 7 kilit takozlu döner kafalı sürgü mekanizması 1966 yılından bu yana bir milyonun üzerinde Bar modelinde denenmiş bir sistem ve ister standart ister magnum çaplı fişekler kullanılsın, mükemmel bir hassasiyet ve güvenlik sağlıyor; geniş polimer tabanlı şarjör silahın genel çizgileriyle devamlılık içinde ve tetik korkuluğu önüne yerleştirilmiş iri bir şarjör çıkarma düğmesiyle çalışıyor. Soğuk dövme tekniğiyle üretilmiş namlu FN üretimi olup oluklu yapıda, namlu iç çapı 15,8 mm. Namlu uzunluğu .30-06 Springfield, .308 Winchester magnum, 9.3×62 çaplar için 560 mm, sadece .300 Winchester magnum için de 580 mm. Üzerinde silahın özelliğine uygun namlu şeridi ve fiber optik arpacık bulunuyor. Bek avında yapılan atışlarda kullanılmak üzere yükseltilmiş gez de silah donanımında yer alıyor. Ayrıca kasa üzerinde dürbün monte edilebilmesi için frezeyle açılmış kertikler mevcut.
Dipçik 3.derece standart ceviz ağacından, yüzeyleri yağ işçiliği görmüş, Bavyera tipi tabanca kabzalı ve ördek gagası tabir edilen tipte el kundağı var. Poliüretan malzemeden yapılmış Inflex II dipçik pedi geri tepmeyi yumuşatmakta ve silahı stabilize etmekte gayet başarılı.
1. Bu açıdan bakılınca kurma kolu kulpunun uzunluğu ve rampa üzerine takılı sürek avı tipi gez ile arpacığın fonksiyonelliği göze çarpıyor.
2. Resimde kasanın genel görünümü yer alıyor; şarjörün plastik malzemeli tabanı ve tetik grubu aşağı yukarı Bar modelindekilerin aynısı
3 ve 4. Emniyet tertibatı kasanın sırtına yerleştirilmiş yukarı yönde çıkıntılı iri bir butondan oluşuyor. İleri geri hareketli butona bütünleşik kilit düğmesi horoz yaylarını istirahat pozisyonuna geçiriyor.
5. Bu da 100 mm uzunluğundaki kurma kolu ve topuzunun detay görünümü. Topuz istenirse değiştirilebiliyor.
6. BAR modelinin karakteristik özelliği olan 7 kilit takozlu döner sürgü kafası Maral modelinde de aynen muhafaza edilmiş.
Aynen Bar modelinde olduğu gibi, bu silahın da daha prestijli ve kişiye özel versiyonları mevcut: 4 veya 5.derece cevizden yapılmış Montecarlo dipçikli, yanak dayama destekli, yuvarlatılmış çizgilere sahip veya ördekgagası tipi kundaklı, kasa yanakları Big Game ya da Ultimate tipi gravür işlemeli olanlar bunlardan bazıları.
DAĞ AVINDA
Maral’ı geçen Ocak ayında İspanya’da Ciudad real yakınlarındaki Los Claros di San Benito (www. losclaros.net) avlağında yapılan bir dağ avında deneme fırsatı buldum. Browning firması tarafından bu model silah mağazalarının vitrinlerinde görünmeye başlayana kadar uygulanan bir ambargo nedeniyle bugüne kadar bu deneme hakkında yazı yazamamıştım. Los Claros 1.300 hektara yayılmış bir av rezervi, yani özel avlak. İçinde 700’ü aşkın sayıda geyik barındırıyor, ama muflon türü dağ keçileri de var (hatta bunlardan biri İspanya rekoru olarak geçtiğimiz yıllarda burada vurulmuştu). Bu av seansında bana verdikleri tüfek .30-06 çaplıydı ve dolayısıyla namlusu 560 mm uzunluğundaydı.
1 ve 2. Sökülmüş ve paket donanımında yer alan Elit çantası içine yerleştirilmiş Maral görülüyor.
3. Tabanca kabzasının arkasındaki alyen vida karabinayı iki parçaya ayırmaya yarıyor.
4. Silahın şarjörleri (on fişek kapasiteli olan dahil) ve testte kullandığımız fişekler
Karabinanın ağırlığı 3 kilonun biraz üzerinde, namlusu 560 mm, ama .300 Winchester magnum yataklı olanın namlusu 580 mm uzunlukta.
Test sırasında hızlı genleşen PHP bonded çekirdekli Winchester Power max fişekler kullandım. Karabinaya Leica Magnus 1-6,3×24 dürbün takılmıştı. Bu tip bir karabinayı denemek için dağ avı kuşkusuz en uygun ortamlardan biri. Bu av sırasında muhtelif büyüklükte 5 geyik vurdum ve bunun için fazla sayıda fişek yaktığımı söyleyemem. Bu karabina kullanılması gerçekten çok keyifli bir tüfek ve genelde yaban domuzu sürek avında kullandığım Zenith ile büyük farklılıklar içermiyor. Tabii manuel olarak derhal kurmanız gereken mekanizmaya alışmanız için biraz zaman lazım, çünkü ilk anda elinizde bir BAR modeli taşıyormuş hissine kapılıyorsunuz. Silaha alışkanlık kazanmak için ilk günümü küçük bir şelaleye yakın noktada bek avında bekleyerek geçirdim, ama fırsat geldiğinde tüfek beni asla hayal kırıklığına uğratmadı. İlk atışı bir tepenin üzerinden yaklaşık iki yaşlarında erkek bir geyiğe yaptım, oldukça uzaktaki av için ikinci atışı yapmama gerek kalmadı. İkinci atış da aynı yaşlarda ama daha iri cüsseli, yani birinci sınıf av olarak nitelendirebileceğimiz bir geyiğe yapıldı ve iki atış sonunda tam isabet sağlandı. Daha sonraki seanslarda bir geyik grubuyla karşılaştım; bu tip ortamlarda atış yapmaktan hoşlanmasam da, bana eşlik eden ve yarım yamalak anlaştığımız İspanyol rehberin de teşvikiyle seçtiğim ava yaklaşık 30 metreden ateş ettim. Bir taraftan silahı hızla kurmaya çalışırken, bir taraftan üç yaşlarındaki geyiğin sendelediğini fark ettim. Ama rehberim pek emin değildi. Bu başıma ikinci kez geliyor, zira koşar durumdaki hayvana ateş ettiğinizde mermi değse de çoğu zaman durmuyorlar. Aklıma hemen tüfeğin özellikleri takıldı: Maral silkeleme yapmayan ve hatta oldukça dengeli bir tüfek, ergonomik açıdan atıcının vücuduna iyi oturuyor ve çabuk omuzlanıyor. Hedefi çok iyi izleyebiliyorsunuz, tetik mekanizması süper ve BAR modelindeki tetikten daha hafif (yaklaşık 1.200 gram). Kurma hareketi hızlı ve hedefi izlemenize mani olmuyor.
Üç saat kadar bekledikten sonra bulunduğumuz noktadan ayrıldık ve yaraladığımdan emin olduğum geyiği aramaya koyulduk. Ama seans sona erdiğinden arabalarla bizi toplamaya geldiler. Av barınağına dönerken üzgün olsam da, bana refakat eden diğer arkadaşıma rastladığımda moralim düzeliyor, zira yaptığı aramada ateş ettiğim ve vurduğumdan emin olduğum iki geyiği de fazla uzakta olmayan bir noktada yerde yatarken bulduğunu söylüyor. Bu habere seviniyorum, ama avcı şalesine dönerken seansa katılan diğer avcı arkadaşlarla yaptığım sohbet sırasında onların o kadar şanslı olmadıklarını duyuyorum.
1. Los Claros di San Benito İspanya’da güzel bir özel avlak ve Browning firması Maral modelinin tanıtımını burada yaptı.
2 ve 3. Los Claros av rezervinde Maral karabina ile gerçekleştirdiğimiz dağ avındaki avlarımız.
Ertesi gün katılanlardan Laurent Bedu ile yaptığım anlaşma sonucu silahımı onunki ile değiştirme kararı aldım. Bu av sırasında kendisi .300 Winchester magnum çaplı fişeklere uygun olan 580 mm namlulu versiyonu kullanıyordu. Bu silahla yaptığım ilk denemede fazla şanslı olduğumu söyleyemem. 100 metreden genç bir geyiğe yaptığım ilk atışta isabet sağlayamadım ve indirebilmek için üç atış yapmam gerekti. Yine de Maral bütün olumlu özelliklerini sergiledi diyebilirim: İri çapa rağmen kurarken yine son derece hızlı, gözleriniz dürbün iç taksimatından ayrılmadan, silahı elinizde son derece sağlam şekilde tutarak kurabiliyor ve izlediğiniz hedeften kopmuyorsunuz. Bu karabinanın özellikle yaban domuzu avında sadece yarı otomatik tüfeklerin kullanıldığı İtalya pazarında tutulup tutulmayacağını kestiremesem de, çok olumlu bir hüküm vermem gerektiğini belirtmeliyim. Kısaca, Browning bu modelde de ismine yakışır teknik gelişmeleri ve yenilikleri hayata geçirmiş.
TEKNİK KART
Üreticisi: Winchester-Browning international sa,Parc industriel des Hauts-Sarts, 3ème avenue 25, 4040 Herstal (Belgium), fax +32.42.40.52.12, www.winchesterint.com
Modeli: Maral hunter
Tipi: Straight pull düz çekmeli sürgü mekanizmalı av karabinası
Çapı: .30-06 Springfield (ayrıca .308 Winchester, 9.3×62, .300 Winchester magnum çaplı olanları da mevcut)
Besleme sistemi: Dönüşümlü fişek sunan çıkartılabilen tipte çift sıralı şarjör
Fişek kapasitesi: Şarjör tipine göre 4 (magnum çaplarda 3) ya da 10 (sadece .30-06 çaplıda)
Kapanma sistemi: 7 adet kilit tırnaklı döner sürgü mekanizması
Namlu: 560 mm uzunluğunda oluklu (.300 Wm çaplı olanda 580 mm)
Kovan fırlatıcı: Sürgü kafasında otomatik tipte
Tetik sistemi: Devinimsel, kasanın arkasında ileri-geri hareketli kurma tertibatı var, tetik düşürme ağırlığı yaklaşık 1.200 gr
Nişan düzenekleri: Küçük silindirik çubuk şeklinde kırmızı fiber optik arpacık; rampa üzerine monte edilmiş yüksek görünürlük sağlayan gez (bek avı için özel gez isteğe bağlı satın alınabilir)
Emniyet tertibatı: Kasanın sırtında ileri geri hareketli, horoz yaylarını serbest bırakan manuel emniyet butonu
Ahşap kısımlar: 3 derece ceviz ağacından Bavyera tipi kabzalı dipçik ve ördekgagalı el kundağı; dipçik ve kundak üzerinde lazer işleme tırtıklı yüzeyler, 360 mm uzunlukta dipçik, burun/ topuk hattı 38/55, poliüretan malzemeden Inflex II dipçik pedi
Malzeme: Hafif alaşımlı metalden kasa, çelikten sürgü ve namlu, polimerden tetik grubu ve şarjör tabanı, ceviz ağacından dipçik grubu
Yüzey işçiliği: Kasa siyah anodize, namlu mat koyu renk, sürgü yatağı hareli, ahşap yüzeyler yağ işçilikli
Toplam uzunluğu: 560 mm namlu ile 1.130 mm, 580 mm namlu ile 1.150 mm
Ağırlığı: Yaklaşık 3.100 gram
Paket donanımı: Elit çanta, sökmek için alyen anahtarı, namlu uzantısı
