FN HERSTAL FNP45

FNP 9 modelinin Amerika’daki JCP programı için tasarlanan bu daha büyük versiyonu .45 kalibrelik fişeklerden 15 adet alan bir şarjöre sahip, ama 4,5 inçlik namlusunun da katkısıyla kompakt bir silah. Emniyet tertibatı Colt tipi, ama entegre horoz düşürücü var. Kabza sırt kapakları değiştirilebilen tipte, kabza yüzeyi ise her koşulda tutuşu güçlendirecek şekilde dizayn edilmiş.

FN Herstal FNP-45 her haliyle “combat- pistol” olarak tasarlanmış bir tabanca, ama DNA’sında taşıdığı başka tutkuları da var: Yanda taşınan askeri tipte bir silah olabilme isteği. Ve bu isteğini gerçekleştirmek için geçmişle gelecek, ya da geleneksellik ile yenilikçilik bir araya getirilmiş. Kalibresi .45 ACP, tetik sistemi (geleneksel tipte) karma hareketli, gövdesi ise (yenilikçi tipte) yüksek kapasiteli polimer malzemeden. Artık son kararı siz verin.

Amerikalıların JCP programı (Joint Combat pistol Program, 2005-2007) çerçevesinde, ABD ordusunun ve daha sonra da sınırlı olarak Socom’un kullandığı tabancaları değiştirmek niyeti doğrultusunda birçok üretici firma bu programdaki talepleri dikkate alarak yeni modeller geliştirmek için kolları sıvamışlardı. Programın boyutu toplamda 645.000 tabancanın tedarik edilmesini öngördüğü için, haliyle konuya ilgi duyanların sayısı da fazlaydı. “JCP pistol” şu özelliklere sahip olmalıydı: Kalibre .45 ACP, yüksak kapasiteli şarjör, dıştan emniyet tertibatı, Picatinny kızak (kılavuz), susturucu seti.

Gövde içine gömülü çelik bloğun ayrıntıları: Önde bu serinin karakteristik parçası olan “U” şeklindeki takviye parça görülüyor.

Ancak bu konu yoğun ama kısa ömürlü bir hevesten ibaret kalıyor ve söz konusu program hiçbir açıklamaya yer verilmeden bir anda iptal edilerek gündemden çıkarılıyor. Olayın yegâne olumlu sonucu, piyasanın bir anda “yetim” kalan yeni projelerle dolması oluyor. Ama doğruyu söylemek gerekirse, FNP-45 pek yetim sayılmaz zira bu modelin türetildiği kesin bir proje var: Amerika’da FNX koduyla adlandırılmış olan FNP ürün serisi…

Şimdi incelemekte olduğumuz versiyon ise sadece boyutları irileştirilmiş bir silah değil, boyutlarındaki farklılığın gelişimini de etkilediği bir model.

GÜVENİLİR MEKANİZMA

Dış görünümü itibarıyla FNP-45 modelinin dizaynı bu serinin genel çizgilerini yansıtıyor, ama yeni .45 ACP kalibreli versiyon kendisine ait ayırt edici bazı özelliklere sahip. Öncelikle ön alt tarafta görünümü farklılaştıran bir Picatinny kızak var, sürgünün namlu ağzına yakın kısmı eğimli (beveled) kanallarla kaplı, emniyet mandalları daha iri hale getirilmiş ve kabza yüzeyindeki doku farklılaştırılmış. Ayrıca şarjörün taban kısmında yer alan ve polimer malzemeden yapılmış olan bayağı büyükçe bir pad silaha daha agresif bir görünüm kazandırıyor.

Picatinny kızak geniş, köşeli ve derin kanallardan oluşuyor, bu şekilde hem daha keskin hatlara sahip olması hem de hafif olması tasarlanmış. Bu versiyondaki nişangah elemanları düşük profilli ve kırlangıç kuyruğu tipi geçme sistemli ve beyaz yuvarlak referans noktalarıyla donanımlı.

Teknopolimer malzemeden imal edilmiş olan gövde, JCP teknik şartnamesi gereği ön uç kısımda ön gövde korkuluğuna (dust cover’e) entegre Picatinny kızakla birleşiyor. Bunun iç kısmında ise diğer silahlarda olduğu gibi sicil numarası yazılı plaket bulunuyor.

FNP-45 modelinin gövdesi teknopolimer malzemeden. Bu sayede silah boşken boyutlarına ve kalibresine rağmen sadece 941 gram geliyor.

Tetik köprüsü eldivenli olarak da kullanılabilme olanağı sağlamak amacıyla oldukça geniş boyutlu tasarlanmış. FNP-45 bütün kumandaları çift taraflı (sağ-sol) kullanılabilen az sayıdaki hizmet tabancalarından biri: Çiftli şarjör düşürme düğmesi damla şeklinde, gövdeye açılmış bir yuva içine yerleştirilmiş ve bu yuva düğmeyi hem koruyor hem de parmağa kılavuzluk ediyor.

Sürgü tutma mandalı (hold open) çelik saç malzemeden bükülerek imal edilmiş ve silahın her iki yüzünde mevcut. Aynı zamanda horoz düşürücü görevi de yapan emniyet mandalları, FNP 9/40 serisindekilerden farklı olarak polimer malzemeden yapılmışlar, boyları oldukça uzun ve aynen Colt 1911 modelindeki gibi “stratejik” olarak gövde üzerinde kabza sırt mahmuzuna doğru yerleştirilmiş konumdalar. Aynı şekilde çalışma sistemleri de 1911 şablonunu yansıtıyor: Mandal yukarıdayken silah emniyette, mandal aşağı indirildiğinde emniyet devre dışı, aşağı indirmeye devam ettiğinizde ise horozu emniyetli şekilde indirmiş oluyorsunuz.

FNP-45 modelinin kabza sırtı mahmuzu kısa ve küt bir forma sahip, ama ateş etme eylemi sırasında eli horozdan korumak için yeterli. Kabzanın oldukça derin tırtıklı yüzeyi nemli ortamlarda dahi mükemmel bir tutuş sağlayack şekilde tasarlanmış, ayrıca hem front strap hem back strap üzerindeki kanallar tutuşa katkı sağlıyor. Şarjör giriş ağzına yaklaştıkça kabza genişlemeye başlıyor ve mini etek tabir edilen şekilde dışa kıvrılarak açılıyor. Bu kabza formu zaten daha sonra JCP programındaki birçok silahta şarjör değiştirme işlemini hızlandırmak amacıyla öngörülen bir çözüm olarak karşımıza çıktı.

Silahtaki kumadalar çift taraflı kullanılabiliyor. Sürgü tutma mandalı da hem sağda hem solda.

FNP-45 modelinde değiştirilebilir tipteki kabza sırtları sadece iki adet: Bir düz tipte ve yine ergonomik/morfolojik yapısı itibarıyla Colt 1911 referans alınmış, diğer ise daha kavisli ve eli daha büyük olan atıcılara yönelik. Her ikisinin de taban kısmında köstek halkası için açılmış delik var.

Ateşleme sistemi, klasik tipte harici horoz vasıtasıyla devinimsel iğneye endirekt vuruş şemasına sadık kalarak gerçekleştirilmiş. Horoz da dış yüzeyindeki tırtıklarla dişli çarkı andıran klasik bir profile sahip.

Tetik mekanizması Tek ve Çift Hareketli karma sistemle çalışıyor. Firma tarafından beyan edilen tetik düşürme ağırlıkları Tek Hareketli tetik sisteminde yaklaşık 2.000 gram, Çift Hareketli olanda ise yaklaşık 4.000 gram. Yani kesinlikle “askeri” tipte tetik düşürme ağırlıkları söz konusu. Kovan fırlatma sistemi sustalı bir pimle çalışan ve silahın sağ tarafında kovan tahliye penceresinin hemen yanında bulunan bir kovan çıkartma tırnağı ile, iç kısımda tetik modülünden yükselen çelik bir kovan fırlatıcıdan oluşuyor. Kovan çıkartma tırnağı aynı zamanda atım yatağında fişek mevcut uyarısı yapma görevine de sahip: Kovanın tablasına takılarak sürgünün profilinden hafifçe dışarı taşıyor ve kırmızı boyalı bir noktayı görünür hale getiriyor. Yani hem görsel olarak hem de dokunma ile yapılan bir uyarı söz konusu.

KANITLANMIŞ ŞABLON

Silahın emniyet mandalları iki tane: Tetikleme zincirini kilitleyen çift taraflı dış emniyet mandalları ve otomatik iğne emniyeti. Aynı zamanda decocking fonksiyonu da olan emniyet mandalların aslında iki versiyonu var ve bir tanesinde horoz düşürücü yok.

Sürgü ve namlu paslanmaz çelikten ve ikisine de Melonite yüzey işçiliği uygulanmış. Namlu soğuk dövme tekniğiyle imal edilmiş, içinde sağa kıvrımlı 6 adet yiv mevcut; hatve oranı ise 1:16 inç (406,4 mm).

Sürgünün alttan görünüşü; arka kısımda iğne emniyetinin silindirik parçası görülüyor.

FNP-45’in namlusu 4,5 inç (114,3 mm) uzunluğunda, hatveli bölümün uzunluğu ise 3,65 inç (92,7 mm). Orta uzunlukta diyebileceğimiz bu namlu hizmet tabancası olarak kullanılacak bu silaha kompakt bir yapı kazandırmak için tercih edilmiş. Bu doğrultuda Tactical versiyonunda namlu biraz daha uzun tutulmuş ve ön kısmına susturucu (ya da “ses azaltıcı”) takılabilmesi için diş açılmış. Silahın kilit sistemi kısa geri tepmeli namlu sistemli; atım yatağının alt kısmına konulmuş açık kamlı bir uç burada bir yandan diğerine geçen çelik pime dayanıyor ve bu pim ayrıca sürgüyü de tutuyor. Bu pim aynı zamanda sökme işlemi sırasında da kullanılıyor ve bastırıldığında gövde içindeki çelik bir bloğun içinden geçiyor. Büyük kalibreli bütün polimer tabancalarda artık bu sistem kullanılıyor. Kısaca bu silahın mekanik şeması da FNP 9/40 serisi ile aynı çizgileri taşıyor, yegâne farklılık .45 ACP kalibreye uyum sağlamak için boyutsal anlamda yapılan bazı değişiklikler. Bu nedenle üstte belirttiğimiz çelik bloğun ebadı da biraz büyütülmüş ve bunun ön kısmında küçük kalibrelilerde bulunmayan “U” şeklinde bir geri tepme kalkanı yer alıyor. Bu parça aslında çelik bloğa daha fazla nervür ve sağlamlık kazandırma amaçlı.

Namlu uzunluğu 4,5 inç; nişan düzenleri sürgüye kırlangıç kuyruğu tipi geçmeli ve beyaz referans nokta donanımlı.

FNP-45 modelinin JCP programında öngörülen çok ciddi güvenilirlik ve dayanıklılık testlerinden geçmiş olduğunu hatırlatalım. Bu nedenle silahın proje aşamasında stres testlerine çok önem verilmiş. Çelik blok üzerinde sürgü rayları (kılavuzları) da bulunuyor, arka kısmında ise gövdeye raptedilmiş paslanmaz çelikten iki küçük tırnak var.

FNP-45 ’in şarjörü sağlam ve hacimli bir yapıya sahip, gövdesi çelikten, gerdel ve pad ise polimer malzemeden yapılmış. Şarjör çift sıralı ve tekli fişek sürümü yapıyor, kapasitesi 15 fişek. Şarjörde kalan mermileri üstündeki deliklerden görebiliyorsunuz, bu delikler 5.ci, 10.cu ve 15.ci fişeği gösteriyor. Şunu hemen belirtelim ki FNP-45 modeli .45 ACP kalibreliler içinde yüksek kapasiteli olan yegâne tabanca. 15 fişek kapasitesi kendi kategorisinde bir rekor: En yakın rakipleri ancak 13 fişek kapasitesine ulaşabiliyor, veya tek sıralı şarjörler kullandıkları zaman da kabzanın dışına taşan uzun şarjörler takmak zorundalar. Bunlar FNP-45 adına artılar. Farklı pazar politikaları ABD’de FNP-45 (ya da FNX-45) modelinin 14 fişeklik ve normal ebatta pedi olan bir şarjöre sahip olması, 15 fişeklik ve iri pedli şarjör donanımının ise sadece FNX- 45 tactical versiyonunda bulunması sonucunu doğuruyor.

FNP-45 modelinin namlu ağzı ve alttaki Picatinny kılavuzun ön kısmı yuvarlak köşeli.

Silahın sökülmesi oldukça basit: Emniyetli şekilde fişekler boşaltıldıktan ve fişek yatağı kontrol edildikten sonra, sürgüyü geride kilitledikten sonra, sökme mandalını döndürerek ön taraftan namlu-sürgü grubunu çıkartıyorsunuz. İcra yayı yassı tipte ve metal icra miliyle tümleşik.

Başta da söylediğimiz gibi FNP-45 projenin başından itibaren bir “service/combat pistol” olarak tasarlanmış ve JCP programındaki teknik ayrıntılara uyarak imal edilmiş, ama üretici firma ergonomik tercihlerini kompakt bir silah üretmekten yana kullanmış.

ATIŞ TESTLERİMİZ

Tabanca büyük hayranlık uyandıracak bir silah olmasa da, gereken saygıyı hak ediyor. Hizmet tipi bir silah olduğunu da hemen fark edebiliyorsunuz.

FNP-45 modelinin toplam uzunluğu sadece 200 mm, ama oldukça uzun kabzası ve bunun altındaki iri pad sayesinde olduğundan daha büyük görünüyor. Fikir vermek açısından belirtmemiz gerekirse, bunun 217 mm uzunluğundaki bir Beretta 92 ile 192 mm uzunluğundaki bir Beretta PX4 Strom arasında bir tabanca olduğunu söyleyebiliriz. Silahın ağırlığı yaklaşık 941 gram ama şarjörü .45 ACP kalibreli on beş fişekle doldurduktan sonra ağırlığı 1.200 gramı geçiyor. FNP-45 modelini Belçika’da bulunan FN Herstal di Zutendaal poligonunda 15 metre mesafeli atışlarla test ettik. Kullandığımız mühimmat sadece 230 grain FMJ çekirdekli Winchester fişeklerden ibaretti. Testte kullandığımız versiyon düz tipte kabza sırtına sahipti ve emniyet mandalında decocker yoktu. Çift sıralı şarjöre ve 40 mm kalınlığa rağmen, orta/küçük el yapısına sahip olan atıcılar bile silahı iyi kavrayabiliyor.

Arkadaşımız 15’erlik atış serilerini yaparken görülüyor. Şarjör boşaldıkça hafifleyen silahla birlikte hafif bir namlu şahlanması görülüyor ama bu rahatsız edici titreşimler ve burulmalar yaratmıyor.

Tutuş hem eldivenli, hem çıplak elle gayet iyi. Kumandaları kolay erişilebilir konumdalar ve rahat müdahale edilebiliyor. 1911 Colt tipi emniyet mandalı pozisyonu hoşumuza gitti, devreye alıp çıkarması oldukça kolay. Biraz büyük gibi görünen emniyet mandalının bu ebadının aslında eldivenli eller için çok uygun olduğunu fark ediyorsunuz. Aynı şey sürgü tutma mandalı için de geçerli. Daha agresif ve kabarık bir yüzeye sahip olması, hem eldivenle hem de nemli-yağmurlu havalarda daha kolay tutulmasına yardımcı oluyor.

Atış testlerine nişan alarak yapılan yavaş serilerle başladık. Silah, özellikle şarjör doluyken gayet stabil ve kolay kontrol edilebiliyor. Tabii bunda daha “yumuşak” bir kalibre olduğu bilinen .45 ACP ’nin de rolü var, ama esas katkıyı silahın genel mimarisi sağlıyor. Oldukça alçak profile sahip gez çentiği ve tetiğe hemen alışamamaktan kaynaklanan ilk bocalama sonunda test başlangıcındaki atışlarda yüksek isabet sağlayamadıysak da, birkaç atış sonra FNP-45 yüksek isabet hassasiyetine sahip bir silah olduğunu göstermeye başladı. Tek Hareketli tetik sisteminde tetik yolu oldukça uzun (sportif bir silah olmadığını düşünürsek tetik yolunun uzun bırakılması bilerek yapılmış bir uygulama diyebiliriz). Buna rağmen tetiğin düştüğü an iyi hissedilebiliyor, çünkü hareket net ve tetik boşluğu çok az. Bizim denediğimiz tabancanın tetik düşürme ağırlığı yaklaşık 1700-1800 gram kadardı. Yani firmanın beyan ettiği 1700 ile 2295 arasında değişen skalaya göre daha düşüktü. Çift Hareketli tetik sisteminde de tetik yolu oldukça uzun, ama tetik yine net şekilde düşüyor ve ağırlığını hissettiriyor (3600 ile 4536 gram arasında değişiyor). Tetikle temas yüzeyinin geniş olması tetik ağırlığını daha az hissettiriyor ve ayrıca silahın kullanım amacını da düşünürsek bunun normal olduğu anlaşılır.

Daha sonra iki elle hızlı atış serilerine geçtik ve önce aralıklı 5’er el ateş ettik, daha sonra 15’lik seriler yaptık. Silahın sınırlarını zorlamak için onu iyice “ısıttığımızı” söyleyebiliriz. Buna rağmen tutukluk ve anormal reaksiyonlar söz konusu olmadı.

Silahta aşırı şahlanma asla yok, hedefle kolayca bir hizada tutabiliyorsunuz ve sadece son el ateşlerde doğal olarak biraz namlu şahlanması oluyor. Doğru hesaplanmış açılar ve kabzaya göre oldukça düşük aksa sahip namlu, geniş kabza yüzeyiyle birleşince silahın stabilitesine önemli katkı sağlanıyor. Şahsen küçük ellere sahip olmama rağmen silahı sağlam kavramakta zorlanmadığımı belirtmeliyim.

FNP-45 (sağda) ve FNP-9 modelleri görülüyor. En belirgin fark şarjör taban pedinde.

OLUMLU KANAATİMİZ

İki önemli nedenle kanaatimiz pozitif: Öncelikle .45 ACP kalibrede 15 fişeklik oldukça “yüksek kapasiteye” sahip olması hizmet ve operasyon sırasında önemli bir özellik. İkincisi de askeri kullanım amaçlı bir silah olmasına rağmen oldukça kompakt bir yapıya sahip olması.

Dizaynının askeri görünümü boyutsal özelliklerini ikinci plana atıyor diyebiliriz. Yani ilk başta üzerindeki “elbise” göze çarpıyor ve onu estetik açıdan daha yumuşak ve hafif bir tabanca gibi algılıyorsunuz. Halbuki özellikle dolu olduğunda hiç de hafif sayılmaz. Bütün kumandaları çift taraflı kullanılabiliyor, kullanışlı ve Amerikan JCP programı çerçevesinde biraz da Colt 1911 modelinden esinlenerek üretilmiş olması ona bazı avantajlar sağlıyor. Neticede John Moses Browning ile hemşeri sayılır.

Bir müddetten beri bu silahın İtalya’ya ithal edileceği konuşuluyor ve bu gerçekleşirse piyasası olacağını düşünüyoruz, ama ithalatçıdan çok bu konuda üretici firma henüz tereddütlerini gidermiş değil.