Livorno’lu (İtalya) üretici tarafından yaban domuzu avı için üretilen bu fişek Gualandi dizaynından esinlenmiş iyi bir tapaya sahip ve şoklu namlularda da kullanılabiliyor. Çıkış hızı çok iyi.
12 kalibrelik tek kurşun en genel şekilde bir benzetmeyle bir çanı andırıyor; kütlesinin büyük kısmının yoğunlaştığı ön tarafı dolu, kuyruk kısmı ise oyuk. Aslında bu tip bir form neredeyse zorunlu sayılır, zira 12 kalibrelik kurşun bir küre yaklaşık 37 gram geliyor. Dolayısıyla aynı çapta ama daha hafif bir mermi elde etmenin tek yolu o merminin kütlesine küresel olmayan simetrik bir form kazandırmak.
Böylelikle kütlelerin ağırlık merkezini havayla sürtünmeye maruz kalan yüzeylerin aerodinamik direnç merkezine oranla öne kaydırmış oluyorsunuz ve merminin yörüngesinde stabil şekilde yol almasın ı sağlıyorsunuz. Gaz sızdırmazlığı optimize etmek için bu kurşun daha sonra (aynen Foster versiyondaki gibi) arada bir ayırıcı tampon olacak şekilde plastik, mantar ya da karton bir tapayla bir araya getiriliyor (içi dolu keçe tapalı olan orijinal Brenneke versiyonunda olduğu şekliyle). Hali hazırda gaz sızdırmazlık performansı açısından kanatlı Gualandi tipi tapalı versiyon çok yaygın.
Kurşun yapısı Gualandi tipinde, plastik tapa kurşuna bastırarak geçiyor.
CHEDDITE SLUG
Gaz sızdırmaz yapıda ve içe esneyebilen kesitli tapanın bu versiyonunun uç kısmında bir pim bulunuyor ve bu pim bastırınca kurşunun oyuk kısmına geçiyor. Cheddite tarafından 12 kalibre Slug (tek kurşunlar) için geliştirilen bu fişek 70 mm uzunluğunda kovana ve pirinç malzemeden 16 mm uzunluğunda kovan dipliğine sahip ve temelde Gualandi ile birebir aynı. Tek fark kurşunun dış şekli. Silindir şeklindeki kurşun yüzeyinde helezon şeklinde kanallar, ucunda ise kubbe gibi öne çıkıntılı başlık kısmı mevcut. Üzerindeki helezon kanallar sayesinde şoklu namlularda da kullanılabiliyorlar, zira bu kanallar kurşunun namlunun daralan ağzından geçerken kademeli bir deformasyona uğramasına izin veriyor.
Bu test sırasında denediğimiz fişek üretici tarafından yüksek performanslı olarak deklare ediliyor ve test basıncı 1.370 barın üzerinde,çalışma basıncı ise 1.050 bar olan tüfeklerde kullanılabileceği belirtiliyor. Bu açıklama hem yeşil renkli 10 adet fişek alan kutunun üzerinde, hem de fişeğin gövdesi üzerinde yer alıyor. Fişek gövdesi beyaz renkli şeffaf plastikten, üzerinde silinmeyen tipte siyah baskı yazılar ve Cheddite markasının sembolü olan ejderha logosu mevcut. Ağzı içe dönük düz kıvırma şekilde kapatılmış olan fişeğin boyu bu haliyle 59,00 mm ve kurşunun ucu kıvrım bordürünün biraz altında kalıyor.
Yaban domuzu avı amaçlı çıplak kurşun 18,6 mm çapında, 20,5 mm boyunda ve ağırlığı ise 28,4 gram geliyor. Kanatlı tipte plastik tapayla birlikte ağırlığı 31,6 gram, boyu ise 42,3 mm oluyor. Silindirik kısmı 16,0 mm uzunluğunda, cidarının kalınlığı ise 2,0 mm. Üzerinde helezon şeklinde uzanan kanallar ise toplamda 12 adet, yükseklikleri 1,0 mm, enleri ise 1,7 mm. Ön cepheden kesitleri 2,66 cm2 alan kaplıyor. Kesitsel yoğunluk değeri 10,7 gr/cm2 olan bu kurşunun plastik tapası 3,2 gram ağırlığında ve segman vazifesi gören kadeh kısmı 19,0 mm çapa, 8,0 mm uzunluğa sahip. Tapanın kurşuna bağlanan üst kısmı, taban bölümünde 3,00 mm boyunda bir kesitten, üstte ise elips şeklinde olan ve kısa ekseni 4,5 mm, uzun ekseni ise 9,00 mm olan bir üst kesitten oluşuyor.
Barut ve dozuna gelince, Slug (tek kurşun) dolumlar genelde aynı kütlesel ağırlığa sahip ama çok sayıda saçmadan oluşan fişeklerde kullanılanlara nispeten daha düşük enerjili (yavaş yanan) barutlardan yapılıyor. Bunun amacı da maksimum basıncı aşırı değerlere taşımadan yaklaşık 450 metre/saniye gibi bir namlu çıkış hızı yakalamak.
Plastik tapanın kurşun slugla birleşme sistemi ayrıntısı görülüyor. Slug 28.4 gram ağırlığında, tapayla birlikte toplamda 31,6 gram oluyor.
Ayrıntıya girmemiz gerekirse, nominal ağırlığı plastik tapa dahil 32 gram olan bir kurşun için genelde 36 gram toplam ağırlığı olan saçmaları itmek için gereken miktarda barut kullanılıyor, bu da barutun kalori gücüne göre 1,95 ile 2,05 gram arasında değişen dozlara tekabül ediyor. Bizim incelediğimiz fişekte ise itici güç 1,85 gram Cheddite Drago baruttan oluşuyor. Bu barut ekstrüzyonla elde edilmiş küçük açık yeşil renkte disklerden meydana geliyor. Disklerin boyutları 2,3 x 0,3 mm. Bu da şunu gösteriyor ki, bu barut, 36 gram toplam ağırlıkta kurşun saçmalar için formüle edilen ve yoğunluğu 0,510 gr/ cc, spesifik impuls değeri ise 0,625 bar*s olan çift bazlı bir barut değil.
Üreticinin bu fişek için yüksek performanslı mühimmat şeklinde açıklama yapmış olması ve fişeğin daha düşük yanma hızıyla 450 metre/saniye çıkış hızına ulaşmak için içermesi gereken barut miktarından daha azını içermesi akla daha yüksek enerjili bir formül kullanıldığı düşüncesini getiriyor.
Nitekim bu formül 1,85 gramlık dozla, CIP tarafından 12 kalibre için öngörülen 740 barlık maksimum basınç değerleri ortalaması sınırından daha yüksek basınç üretebilir. Ateşlemeyi sağlayan kapsül ise Clerinox Cx2000 ve gücü sayesinde daha yüksek bir basınç eşiği elde edilmesine katkı sağlıyor.
Fotoğrafta bir fişeğin bileşenlerine ayrılmış hali görülüyor.
TEST ATIŞLARIMIZ
Test atışlarını Cerveteri kasabasında bulunan Atış Poligonunda gerçekleştirdik. Test silahı olarak 2.750 gram ağırlığında, 76 mm fişek yatağı, 510 mm silindirik namlusu ve 18,5 mm namlu çapı olan bir Maverick 88 Security kullandık. Tüfek omuzda desteksiz 50 metreden yaptığımız atışlarda üç slug 20×30 cm ebadında bir dikdörgenin içinde toplandı. Chrony Alpha master kronograf ile yaptığımız ölçüme göre 5 atışın ortalama namlu çıkış hızı 431 metre/saniye oldu. Bu da 32 gram kurşun saçma için formüle edilmiş çift bazlı bir barut kullanıldığı tezimizi doğrular nitelikte. Ancak maksimum basıncı tahmini bile olsa belirleme şansımız olmadı. Üreticinin açıklamasına göre her halükarda bu değeri CIP sınırı olan 1.050 bar içinde.
